«Ανήκουν στην Αθήνα» δήλωσε η Άλις Ρόμπερτς, γνωστή Βρετανίδα ανθρωπολόγος, υποστηρίζοντας ότι τα γλυπτά του Παρθενώνα πρέπει να επιστραφούν στην Ελλάδα όπου και ανήκουν.

«Δεν είναι το ίδιο αλλά φαντάζομαι ότι μπορεί να ήμασταν αρκετά αναστατωμένοι στην Αγγλία αν μια άλλη χώρα είχε σημαντικά κομμάτια του Στόουνχεντζ και δεν τα έδινε πίσω» συμπλήρωσε αλλά, όπως θέλησε να επισημάνει «στην πραγματικότητα, το επιχείρημα είναι βαθύτερο από αυτό. Υπάρχει επιτακτική ανάγκη να αναγνωρίσουμε μερικές από τις αμφισβητούμενες πρακτικές του παρελθόντος, οι οποίες συχνά συμβάδιζαν με την ιστορία της αποικιοκρατίας. Δεν μπορούμε να αναιρέσουμε αυτήν την ιστορία και θα πρέπει να προσπαθήσουμε να την κατανοήσουμε αντί να τη διαγράψουμε».

Μάλιστα, αναφέρθηκε σε συνέντευξη που είχε κάνει με την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, κατά την οποία η Ρόμπερτς την ρώτησε ποια ήταν η θέση της επί του ζητήματος, με την υπουργό να εκφράζει την «ειλικρινή της επιθυμία να τα δει να επιστρέφουν στην Ελλάδα».

Ολόκληρη η δήλωση της Άλις Ρόμπερτς:

«Ένα θέμα που αφορά μεγάλο μέρος της δουλειάς που κάνω, στα βιβλία και τα τηλεοπτικά μου προγράμματα, είναι η σημασία της θέσης στην ιστορία. Τα μνημεία που προορίζονται για μια συγκεκριμένη τοποθεσία, ένα συγκεκριμένο τόπο, διαχωρίζονται από το πλαίσιο όταν απομακρύνονται σε άλλο μέρος.

Τα τεχνουργήματα που έχουν πολιτιστική σημασία στον τόπο όπου φτιάχτηκαν και βρέθηκαν όχι μόνο αποχωρίζονται από την ιστορία τους αλλά γίνονται τοτέμ ανταγωνισμού και αντιπάθειας μεταξύ διαφορετικών ομάδων, εμβλήματα παλαιών αγώνων εξουσίας που κάποιοι φαίνεται πρόθυμοι να κρατούν στο προσκήνιο.

Δεν υπάρχει ούτε μία απάντηση. Μερικές φορές τα αντικείμενα θα χαριστούν- και οι συνδέσεις ενισχύονται από αυτή την ανταλλαγή- όπως ήταν στην ιστορία (και στην προϊστορία). Ένα παράδειγμα τέχνης από μια μακρινή χώρα μπορεί να μας φέρει πιο κοντά, να μας κάνει να γνωρίσουμε περισσότερο την κοινή μας ανθρωπιά.

Αλλά όταν η απομάκρυνση και η κατοχή πολιτιστικών αντικειμένων πραγματοποιείται με τρόπο που χαρακτηρίζεται ανεπιθύμητος, ακούσιος ή χωρίς συναίνεση, μπορεί να είναι πράγματι πολύ επιζήμια κατάσταση.

Δεν λέω ότι έτσι πρέπει να πλαισιωθεί η συζήτηση για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Αλλά δεν νομίζω ότι αυτή είναι μια ερώτηση που πρέπει απλώς να αγνοήσουμε.

Και γι' αυτό, όταν γύριζα τη νέα μου σειρά του Channel 4 «Αρχαία Ελλάδα με τρένο» και είχα την τύχη να εξασφαλίσω μια συνέντευξη για να μιλήσω με την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, άρπαξα την ευκαιρία να τη ρωτήσω τι ένιωθε για αυτό το θέμα: για εκείνα τα Γλυπτά από τον Παρθενώνα που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο Βρετανικό Μουσείο.

Ξεκίνησα τη συνέντευξη ρωτώντας την κ. Μενδώνη για τη δική της έρευνα και ενδιαφέρον για τις αρχαιοελληνικές επιγραφές, καθώς και για τις πιέσεις της εξισορρόπησης του τουρισμού με την προστασία της κληρονομιάς, ένα μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα, που προκαλεί πίεση. Και μετά τη ρώτησα για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, που χρονολογούνται από τον 5ο αιώνα π.Χ., και εξέφρασε την ειλικρινή επιθυμία να τα δει να επιστρέφουν στην Ελλάδα.

Πρέπει να συμφωνήσω μαζί της σε αυτό: Νομίζω ότι ανήκουν πίσω στην Αθήνα. Δεν είναι το ίδιο, αλλά φαντάζομαι ότι μπορεί να ήμασταν αρκετά αναστατωμένοι στην Αγγλία αν μια άλλη χώρα είχε σημαντικά κομμάτια του Στόουνχεντζ και δεν τα έδινε πίσω.

Αλλά στην πραγματικότητα, το επιχείρημα είναι βαθύτερο από αυτό. Υπάρχει επιτακτική ανάγκη να αναγνωρίσουμε μερικές από τις αμφισβητούμενες πρακτικές του παρελθόντος, οι οποίες συχνά συμβάδιζαν με την ιστορία της αποικιοκρατίας. Δεν μπορούμε να αναιρέσουμε αυτήν την ιστορία και θα πρέπει να προσπαθήσουμε να την κατανοήσουμε αντί να τη διαγράψουμε.

Μπορούμε όμως να αναγνωρίσουμε τις αδικίες και να κάνουμε κάτι γι' αυτό σήμερα. Και για εκείνους που λένε, ''Θα έχουμε τίποτα στα μουσεία μας;", θα απαντούσα: ''το να ανησυχείς για αυτό δεν είναι ποτέ καλό επιχείρημα για να μην κάνεις αυτό που θεωρείς ηθικά σωστό''».

Στην περιγραφή της νέας εκπομπής της Ρόμπερτς «Αρχαία Ελλάδα με τρένο», αναφέρεται ότι ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός συνεχίζει να επηρεάζει τη ζωή μας μέσω της δημοκρατίας, της τέχνης, της επιστήμης και της ιατρικής.

Με πληροφορίες από Radio Times / πηγή: lifo.gr