On bodies festival | Στα βαθιά ρεύματα της επούλωσης

ΧΡΙΣΤΟΘΕΑ ΙΑΚΩΒΟΥ Δημοσιεύθηκε 13.5.2024

BOW II- Bodies of Work διοργάνωση Στέγης Χορού Λευκωσίας σε συνεργασία με BJCEM, © Γιώργος Στυλιανού.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Στέγης Χορού Λευκωσίας μιλά για τις φετινές διαδρομές του φεστιβάλ χορού και performance, ενώ μοιράζεται τη δική του οπτική για την πορεία της κοινότητας του χορού στην Κύπρο

Για τέσσερις μέρες η σκηνή από τις 16 μέχρι και τις 19 Μαΐου ο κήπος αλλά και ο εξωτερικός χώρος της Στέγης Χορού Λευκωσίας γεμίζει ξανά με καταξιωμένους και ανερχόμενους καλλιτέχνες από την Κύπρο και το εξωτερικό οι οποίοι θα παρουσιάσουν έργα που πραγματεύονται την έννοια αλλά και την ευρύτερη πορεία της ανθρώπινης ύπαρξης προς την «επούλωση». «Μια διαδρομή για το πώς ξεπερνούμε ένα τραύμα και πώς δίνουμε χώρο στον εαυτό μας να μην πονά, να ανθεί» όπως ανέφερε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ και της στέγης Πέτρος Κονναρής, ο οποίος μιλά στο «Π» για τη φετινή διοργάνωση αλλά και την πορεία ή το μέλλον του χώρου στην Κύπρο.

«Οn bodies». Πρόκειται για ένα φεστιβάλ που μετράει πολλά χρόνια διαδρομής πια…

Ναι, ξεκίνησε πριν 16 χρόνια με την ονομασία «No_Βody» ως διοργάνωση του DanceGate Lefkosia-Cyprus και με καλλιτεχνικούς διευθυντές την Αριάννα Οικονόμου και τον Παντελή Γεωργίου. Ήταν το πρώτο φεστιβάλ χορού και περφόρμανς στην Κύπρο με ένα διεπιστημονικό χαρακτήρα και στόχο τον πειραματισμό και τη συνέργεια τεχνών, όπου ο χορογράφος θα μπορούσε να ήταν και δημιουργός από άλλα πεδία. Με την ίδρυση της στέγης, ενσωματώθηκε στον προγραμματισμό της, ως συνδιοργάνωση των δύο φορέων. Μέσα από τα 16 χρόνια πορείας του, έφερε στην Κύπρο σημαντικούς καλλιτέχνες από το εξωτερικό αλλά και έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς δημιουργούς και ομάδες του νησιού να κάνουν τα πρώτα τους καλλιτεχνικά βήματα. Από το 2021, το φεστιβάλ μετονομάστηκε σε «Οn Bodies» εγγράφοντας έτσι μια διάθεση επανεξέτασης του τι είναι περφόρμανς, τι είναι σώμα και τη σχέση χορευτών και κοινού.

Μετά από τόσα χρόνια διοργάνωσης και από τη θέση που κατέχεις ως καλλιτεχνικός διευθυντής, πού πιστεύεις ότι οδεύει ο χορός στην Κύπρο;

Η κοινότητα του χορού της Κύπρου είναι αρκετά πολυμορφική και δυναμική. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, ανθεί με πολλούς καλλιτέχνες να είναι ενεργοί τόσο στην Κύπρο αλλά και στο εξωτερικό. Οι δύο Στέγες Χορού, Λευκωσίας και Λεμεσού αλλά και η Νέα Κίνηση Ομάδων Χορού, Χορευτών και Χορογράφων Κύπρου κάνουν τα αδύνατα δυνατά για στήριξη των καλλιτεχνών και συνεχή επικοινωνία με το υφυπουργείο και το Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού για τα προγράμματα χορού και τις ανάγκες της κοινότητας. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα είχαμε συνάντηση οι τρεις οργανισμοί για να συζητήσουμε το καθεστώς του καλλιτέχνη αλλά και τα κενά που υπάρχουν στο παρόν νομοσχέδιο για την αναγνώριση και στήριξη της πολυπλοκότητας των εργασιακών συνθηκών που είναι από τους βασικούς στόχους του νομοσχεδίου.

BOW II- Bodies of Work διοργάνωση Στέγης Χορού Λευκωσίας σε συνεργασία με BJCEM, © Γιώργος Στυλιανού.

Η φετινή έκδοση παρουσιάζει, όπως πάντα, ένα πολυεπίπεδο πρόγραμμα. Πες μας για τον σχεδιασμό του φεστιβάλ.

Η έκδοση είναι αποτέλεσμα στρατηγικού σχεδιασμού της στέγης που αφορά από τη μία την κοινωνική ανοικτότητα, την πολυμεσική ανταλλαγή, την καλλιτεχνική κινητικότητα και από την άλλη τη στήριξη της τοπικής κοινότητας με όσο το δυνατό καλύτερες εργασιακές συνθήκες. Κάτι που είναι πολύ σημαντικό για μένα, ως καλλιτεχνικός διευθυντής της στέγης, είναι το πώς δημιουργώ καλλιτεχνικές συνθήκες που πηγάζουν από τη φροντίδα και την ευαισθησία. Αυτό μεταφράζεται ως καθαρή επικοινωνία με διαφάνεια προς τους καλλιτέχνες, ως μια ανθρώπινη και επαγγελματική συνεργασία, ένα πλαίσιο δημιουργίας που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινότητας του χορού. Μια διαδικασία -holding the space- για δημιουργία, καλλιτεχνική περιέργεια και πειραματισμό, ενεργοποίηση και έμπνευση. Η προετοιμασία του φεστιβάλ ξεκινά πάντα από το τέλος του προηγούμενου. Μέσα από συζητήσεις και με το διοικητικό συμβούλιο του οργανισμού, σκέφτομαι τι είναι το επόμενο βήμα για το φεστιβάλ, τι (καλλιτεχνικές) ανάγκες υπάρχουν, πώς θέλουμε (και πώς μπορούμε) να τις καλύψουμε. Η επόμενη έκδοση του φεστιβάλ προκύπτει ως μια απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα. Τα έργα φέτος επιλέχθηκαν από ανοικτό κάλεσμα αλλά και με πρόσκληση συμμετοχής, δημιουργώντας έτσι μια σφαιρική εικόνα των σύγχρονων χορογραφικών πρακτικών σε μία σύνδεση με τη φετινή θεματική.

Πώς και γιατί επιλέχθηκε η «επούλωση» ως η φετινή θεματική, ;

Είναι ένας τρόπος σύνδεσης με τη σημερινή πραγματικότητα της Κύπρου, και των προσωπικών και συλλογικών τραυμάτων και των καταλοίπων τους. Η επούλωση είναι ίσως μια υποκατηγορία της φροντίδας που ανέφερα και πιο πάνω: μια διαδρομή για το πώς ξεπερνούμε ένα τραύμα και πώς δίνουμε χώρο στον εαυτό μας να μην πονά, να ανθεί. Είναι μια πρόθεσή μας για ανασκόπηση του τι σημαίνει η επούλωση για το κάθε άτομο ξεχωριστά, φέρνοντας την προσοχή μας στο εδώ και στο τώρα αλλά και μια συλλογική αντίσταση στο σημερινό πλαίσιο βίας που ζούμε.

Είναι κάτι που χρειαζόμαστε, η «επούλωση»;

Ζούμε σε πολύ δύσκολές καταστάσεις χωρίς να ξέρουμε πώς να αντιδράσουμε στις συνεχείς επιθέσεις και καταστάσεις βίας. Προσωπικά, βρίσκω πως τίποτα δεν είναι σίγουρο! Το παρόν και το μέλλον, τόσο σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο, είναι τρομερά επισφαλείς και αβέβαια, κάνοντάς μας έτσι τρομερά ευάλωτους. Η προσέγγιση της «επούλωσης» είναι ένας τρόπος να αφουγκραστούμε τη μετέωρη αυτή συνθήκη και να βρούμε τρόπους πιο συλλογικούς να παραμείνουμε ζωντανοί, και όχι μουδιασμένοι.

Πώς αυτό ερμηνεύεται μέσα από τον χορό;

Η κινητικότητα που φέρνει έμπρακτα ο χορός και ότι ο καλλιτέχνης είναι σε δράση, σε κίνηση, σε ροή, είναι για μένα άμεσα συνδεδεμένα με την επούλωση. Η σχέση του χορευτή με το σώμα και τα υπόλοιπα σώματα δίπλα του, η παρατήρηση μέσα και έξω, η αναπνοή, η ενσυναίσθηση, το άγγιγμα, το περπατούμε μαζί, είναι κάποιες δράσεις που είναι βασικά στοιχεία στο πεδίο του χορού αλλά και στις σύγχρονες χορογραφικές πρακτικές που μπορούν να λειτουργήσουν ως μια μικρή δράση επούλωσης.

Ποιοι συμμετέχουν και τι θα παρουσιάσουν στο φεστιβάλ;

Στο φεστιβάλ συμμετέχουν 12 καλλιτέχνες/ομάδες από την Κύπρο και το εξωτερικό. Συγκεκριμένα, την Πέμπτη 16 Μαΐου ανοίγει το πρόγραμμα η Λία Χαράκη με το Body Unmuted. Έναν ηχητικό περίπατο, ο οποίος είναι βασισμένος σε μαρτυρίες του σώματος που δεν λέγονται εύκολα και δεν ακούγονται συνήθως. Την Παρασκευή 17 Μαΐου, το πρόγραμμα ξεκινά με την Ελισάβετ Παναγιώτου και το έργο childhood leftover που παρουσιάζει μια ποιητική αυτοβιογραφική ενδοσκόπηση γύρω από την παιδικότητα. Συνεχίζουμε με το έργο (W)holeman του Απόλλωνα Αναστασιάδη και έναν εσωτερικό διάλογο με τους φόβους και τις ανησυχίες. Επιπλέον, η Έλιαν Ρουμιέ, συμμετέχει στο φεστιβάλ με το 25km, ένα site specific project από το οποίο προκύπτει ένα καλλιτεχνικό ντοκιμαντέρ και μία παράσταση χορού. Τέσσερεις γυναίκες ακολουθούν τα βήματα των αρχαίων και περπατούν για 25 χιλιόμετρα στη σιωπή σκιαγραφώντας τα δικά τους νοήματα και απορρέουσες αλήθειες. Τη βραδιά θα κλείσει η ομάδα Physical Plastic και η Aneesha με μια υβριδική παράσταση χορού, φωνής και ήχου που εξερευνά την πολυπλοκότητα του θανάτου και του πόνου της απώλειας αλλά και τη διαδικασία συλλογικής θεραπείας.

Το Σάββατο 18 Μαΐου, ο Σωτήρης Σωτηρίου παρουσιάζει το έργο Βουβή Αντοχή για τις εσωτερικές ανεκπλήρωτες ανάγκες του εαυτού. Συνεχίζουμε με το κομμάτι Eternally Alive - A2 της Στάλης Συμεών που επισκέπτεται την ελληνική πανκ κουλτούρα με θαυμασμό, περιέργεια και σατιρική διάθεση εμπνευσμένη από το Healing is the new punk και Punk is the old healing. Επίσης, παρουσιάζεται το έργο υπνοβάτης, του Ηλία Κλαρκ και της Hannah Badura, το οποίο διερευνά την πολιτισμική ντροπή και την ενοχή που απορρέει ως αποτέλεσμα της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας στην Κύπρο. Η Μαρία Παπαχαραλάμπους και η Νεφέλη Κεντώνη -μητέρα και κόρη- στο έργο fsssssssssssss BOOOMMMM!!!!!! πλέκουν μια πολυεπίπεδη ιστορία για όλα όσα πρόθυμα και άθελα κληρονομούνται από γενιά σε γενιά, την οποία θα δούμε κι αυτήν το Σάββατο.

Την Κυριακή 19 Μαΐου, ο Αλέξη Βασιλείου με το έργο ΣΑΚΡΑ παρουσιάζει μια ρυθμική, ηχητική και σωματική τελετουργία αναπαράστασης, πάνω στις καταβολές της γλώσσας, των συναισθημάτων και της ανθρώπινης εμπειρίας. Επηρεασμένη από την Ιεροτελεστία της Άνοιξης, του Igor Stravinsky. Και κάπως έτσι, το φεστιβάλ ολοκληρώνεται με το έργο Æffective Choreography του André Uerba. Ένα διαλογιστικό περφόρμανς με γυμνά σώματα ως τοπία που εξερευνούν την οικειότητα ως πρακτική συνύπαρξης. Πρέπει να πούμε ότι ο δημιουργός συναντήθηκε και δούλεψε μαζί με τοπικούς καλλιτέχνες για την παρουσίαση του έργου στο πλαίσιο του φεστιβάλ On Bodies 2024.

Επίσης, κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ θα έχουμε την οπτικοακουστική εγκατάσταση Ephemeral Symbiosis pt.I: Flumen Publicum της Ρίας Αλεξάνδρου, που μεταβάλλει τον κήπο της Στέγης Χορού Λευκωσίας και διερευνά την ανθρώπινη παρέμβαση και επιμέλεια της φύσης. Μία συμμετοχή στο φεστιβάλ που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος κινητικότητας της Στέγης Χορού Λευκωσίας με το Κέντρο Παραστατικών Τεχνών ΜΙΤΟΣ. Σε αυτή τη φάση να ευχαριστήσω θερμά και τους υποστηρικτές του φεστιβάλ, το Goethe-Institut, τον Kyriakides Piano Gallery, το Cyens και το ΡΙΚ ως χορηγός επικοινωνίας και το Υφυπουργείο Πολιτισμού ως θεσμικό χορηγό.

Στις 16-17 Μαΐου, λαμβάνει χώρα και το Ατελιέ Healing: Becoming Well Again, το οποίο πραγματοποιείται σε συνεργασία με το EDN-European Dance Development Network και το Dance Gate Lefkosia-Cyprus. Τι περιλαμβάνει ακριβώς το πρόγραμμα;

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει συζητήσεις και ομιλίες, εργαστήρια, περιπάτους και άλλες παραστατικές δράσεις που εξερευνούν τη θεματική της επούλωσης και τη σχέση με την τέχνη και τον χορό. Το πρόγραμμα επιμεληθήκαμε με την Αριάννα Οικονόμου και συμμετέχουν οι Κλίτος Τσιολής, NihalSoganci, δρ Σωκράτης Στρατής, Gervaise Savvias, δρ Γαβριήλ Κουρέας, Αριάννα Οικονόμου, δρ Έρικα Χαραλάμπους, Νάγια Τ. Καρακώστα, Έλενα Αγαθοκλέους, Ευαγόρας Βανέζης, Alexandra Waierstall, Λία Χαράκη, Ανδρομάχη Δ. Lindahl, Μπελίντα Παπαβασιλείου, Άννα Τζάκου και Melissa Garcia Carro.

Επίσης, χαιρόμαστε πάρα πολύ που στο Ατελιέ θα γίνει η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου Poetics of Dance Encounters. Μια έκδοση η οποία είναι αποτέλεσμα του ερευνητικού προγράμματος της στέγης που απαντά στην ανάγκη της κοινότητας για ουσιαστική ανταλλαγή και συζήτηση γύρω από τις χορογραφικές πρακτικές στην Κύπρο. Το πρόγραμμα και το βιβλίο έγινε σε επιμέλεια της Έρικας Χαραλάμπους και του Ευαγόρα Βανέζη.