Το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης απέκτησε ένα σπάνιο πορτρέτο του 19ου αιώνα που απεικονίζει έναν νεαρό μαύρο σκλάβο, μαζί με τρία λευκά παιδιά. Ο νεαρός μαύρος είχε αφαιρεθεί από τον πίνακα για πάνω από 100 χρόνια.

«Η απόκτηση αυτού του σπάνιου πίνακα είναι μεταμορφωτική για την αμερικανική πτέρυγα, αντιπροσωπεύοντας το πρώτο μας νατουραλιστικό πορτρέτο ενός επώνυμου Μαύρου θέματος σε ένα τοπίο της Λουιζιάνα. Ένα έργο που μας επιτρέπει να αντιμετωπίσουμε πολλές απουσίες και ασυμμετρίες στη συλλογή καθώς πλησιάζουμε στην 100η επέτειο του ίδρυση της πτέρυγας το 2024», δήλωσε η Sylvia Yount, επιμελήτρια της συγκεκριμένης πτέρυγας του Μουσείου.

Ο καμβάς, με τίτλο «Bélizaire and the Frey Children», χρονολογείται περίπου στο 1837. Τον είχε παραγγείλει ο Frederick Frey, ένας γερμανικής καταγωγής τραπεζίτης και έμπορος που ζούσε στη γαλλική συνοικία με τη σύζυγό του, Coralie D'Aunoy Frey, και την οικογένειά τους. Απεικονίζει τρία από τα παιδιά του ζευγαριού, τους Elizabeth, Léontine και Frederick Jr. και έναν νεαρό, μαύρο σκλάβο που ονομάζεται Bélizaire.

Η αποκατάσταση του πίνακα

Η αποκάλυψη της ταυτότητας του Bélizaire ήταν μία κίνηση πάθους με επικεφαλής τον συλλέκτη έργων τέχνης της Λουιζιάνας Jeremy K. Simien, ο οποίος στράφηκε στην ιστορία της τέχνης ως μέσο καλύτερης κατανόησης της δικής του οικογενειακής προέλευσης ως 9η γενιά κρεολικής μεικτής αφρικανικής και ευρωπαϊκής καταγωγής.

Είδε για πρώτη φορά μια φωτογραφία του πίνακα το 2013, σε μια παλιά δημοπρασία που απέδιδε το έργο είτε στον Trevor Thomas Fowler είτε στον Theodore Sydney Moise. Τελικά μπόρεσε να εντοπίσει τον καμβά χάρη σε μια συμβουλή στο Instagram από τον έμπορο έργων τέχνης Taylor Thistlethwaite.

Ο πίνακας πιστεύεται ότι είναι του Jacques Guillaume Lucien Amans, ο οποίος εργάστηκε στη Νέα Ορλεάνη από τα τέλη της δεκαετίας του 1830 έως τη δεκαετία του 1850. Το ρεκόρ του σε δημοπρασία ήταν 165.000 δολάρια. Καταγράφηκε το 2012 στη Neal Auction Company στη Νέα Ορλεάνη, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων του Artnet.

Ο πίνακας δείχνει μια εκπληκτική οικειότητα μεταξύ και των τεσσάρων παιδιών, υποδηλώνοντας ότι ο Bélizaire ήταν ένα πολύτιμο μέλος της οικογένειας, παρά τη θέση του ως σκλάβος. Όμως κάποια στιγμή γύρω στις αρχές του αιώνα, κάποιος ζωγράφισε πάνω στον Bélizaire, όχι μόνο σβήνοντάς τον από την ιστορία της οικογένειας Frey, αλλά κρύβοντας ένα σπάνιο παράδειγμα από την εποχή ενός ρεαλιστικού πορτρέτου ενός σκλαβωμένου ανθρώπου.

Το 1972, η δισέγγονη της Coralie, Audrey Grasser, δώρισε τον πίνακα στο Μουσείο Τέχνης της Νέας Ορλεάνης. Το αχνό περίγραμμα μιας τέταρτης φιγούρας στη σύνθεση, είπε στο μουσείο, ήταν τα απομεινάρια του πορτρέτου ενός σκλάβου.

Ωστόσο, οι υπέυθυνοι επέλεξαν να μην εκμεταλλευτούν την πληροφορία και να αποκαταστήσουν την ιστορία. Ο πίνακας παρέμεινε στην αποθήκη του μουσείου μέχρι το 2005 οπότε και πουλήθηκε για 7.200 δολάρια στον οίκο Christie's.

«Νομίζω εκ των υστέρων, ότι ήταν λάθος, ναι — αλλά λάθη συμβαίνουν», είπε στους New York Times ο John Bullard, διευθυντής του μουσείου την εποχή της πώλησης.

Ο αγοραστής ήταν ένας έμπορος αντικών, που αποκατέστησε το έργο, αφαιρώντας την επικάλυψη που έκρυβε τον Bélizaire. Ο Simien αγόρασε τον πίνακα το 2021 για άγνωστη τιμή και ζήτησε ξανά την αποκατάστασή του από τον συντηρητή Craig Crawford. Επιστράτευσε επίσης την ιστορικό της Λουιζιάνας Katy Morlas Shannon, η οποία κατάφερε να ανακαλύψει το όνομα και το έτος γέννησης του Bélizaire, το 1822, χάρη στα αρχεία της απογραφής.

Ποιος ήταν ο Bélizaire που σβήστηκε από τον πίνακα

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Bélizaire δεν είχε καμία σχέση με τους Freys. Τα κρατικά αρχεία ιδιοκτησίας δείχνουν ότι η οικογένεια αγόρασε το αγόρι και τη μητέρα του, Sally, όταν εκείνος ήταν μόλις έξι ετών. Την εποχή που φιλοτεχνήθηκε το πορτρέτο ήταν σχεδόν 15 ετών και πιθανότατα φρόντιζε τα παιδιά του πίνακα, κανένα από τα οποία δεν έζησε μέχρι την ενηλικίωση.

Η Coralie Frey πούλησε τον Bélizaire και δεν υπάρχουν αρχεία για τη ζωή του μετά την έναρξη του Εμφυλίου Πολέμου το 1861.

«Πρόκειται για μια σημαντική ανακάλυψη», είπε η Shanon στην Daily Advertiser. «Οι άνθρωποι θα ξέρουν το όνομά του, θα δουν το πρόσωπό του και θα είναι "το πρόσωπο" για τόσους πολλούς ανθρώπους των οποίων οι εικόνες τους δεν ζωγραφίστηκαν και δεν διηγήθηκαν τις ιστορίες τους».

Εικάζεται ότι η επικάλυψη για να σβηστεί ο Bélizaire τοποθετήθηκε στα τέλη του 19ου ή στις αρχές του 20ου αιώνα. Αλλά ακόμα και με τον Bélizaire να "επιστρέφει" στον πίνακα, απεικονίζεται η πολυπλοκότητα και τα στρώματα του τραύματος που υπάρχουν στην υποδούλωση.

«Με μεγάλη δεξιοτεχνία, ο Amans αποκάλυψε τη διαφοροποιημένη φυλετική ένταση της εποχής στη σύνθεση, απεικονίζοντας τον 15χρονο Bélizaire χαμένο στις σκέψεις του και διακριτικά απόμακρο από τα παιδιά του λευκού ιδιοκτήτη του», είπε η Elizabeth Kornhauser, επίτιμη επιμελήτρια στο Met.

Ο πίνακας φιλοξενείται στο Met αφού παρουσιάστηκε πέρυσι σε μια ειδική έκθεση στο Ogden Museum of Southern Art της Νέας Ορλεάνης.

Με πληροφορίες του artnet