Σαν σήμερα 14 Νοεμβρίου 1989 ιδρύεται από τον Μάνο Χατζιδάκι η Ορχήστρα των Χρωμάτων, την οποία ο ίδιος διηύθυνε ως μόνιμος μαέστρος μέχρι τον θάνατο του το 1994.

Ο Μάνος Χατζιδάκις ίδρυσε την Ορχήστρα των Χρωμάτων οραματιζόμενος ένα επίλεκτο μουσικό σύνολο, το οποίο θα παρουσίαζε πρωτότυπα προγράμματα.

Η πρώτη συναυλία δόθηκε στις 23 Νοεμβρίου του 1989 στο θέατρο «Παλλάς». Το 1994 η Ορχήστρα επανιδρύθηκε επιχορηγούμενη από το υπουργείο Πολιτισμού.

Συναυλία της Ορχήστρας των Χρωμάτων σε έργα του Μάνου Χατζιδάκι το 1999 στο Ηρώδειο © Eurokinissi/Γιάννης Παναγόπουλος

Το όραμα του Μάνου Χατζιδάκι για την Ορχήστρα των Χρωμάτων

Τα προγράμματα των συναυλιών της Ορχήστρας των Χρωμάτων παρουσίασαν ένα διευρυμένο ρεπερτόριο πέραν των τυποποιημένων προτύπων, αναδεικνύοντας σημαντικά έργα του 20ου αιώνα και πρωτοποριακές προσεγγίσεις σε συνθέσεις του κλασικού έντεχνου ρεπερτορίου, αλλά και προβάλλοντας το έργο μεγάλων και καταξιωμένων, αλλά και νέων ταλαντούχων Ελλήνων συνθετών.

Στο ενεργητικό της Ορχήστρας των Χρωμάτων πέραν των πετυχημένων συναυλιών που έχει δώσει σε Ελλάδα και εξωτερικό περιλαμβάνεται και μια σημαντική δισκογραφία με περισσότερες από 10 κυκλοφορίες.

Στο πρόγραμμα των κύκλων συναυλιών της Ορχήστρας περιλαμβάνονται οι εξής: Κύκλος Ελληνική Μουσική, Κύκλος Μουσική και Κινηματογράφος, Κύκλος Μουσική και Λογοτεχνία, Συνθέτες του 20ου αιώνα.

Η πρώτη συναυλία, το πρωτοποριακό ρεπερτόριο και η μετά Χατζιδάκι εποχή

Η πρώτη συναυλία είχε δοθεί στις 23 Νοεμβρίου του 1989 στο θέατρο «Παλλάς», με το πρόγραμμα να περιλαμβάνει έργα των Βιβάλντι, Μπαχ, Μότσαρτ και Μπραμς.

Στους τέσσερις κύκλους συναυλιών που οργανώθηκαν από τον Νοέμβριο του 1989 έως τον Ιούνιο του 1993, ο Μάνος Χατζιδάκις περιέλαβε, εκτός από κλασικά έργα περισσότερο ή λιγότερο γνωστά, πολλά άγνωστα στην Ελλάδα έργα συνθετών του 20ού αιώνα.

Έντονη παρουσία είχε φυσικά και η ελληνική μουσική (Πετρίδης, Βάρβογλης, Παλλάντιος, Ξενάκης), χωρίς παράλληλα να λείψουν και οι νεότεροι δημιουργοί (Ανισέγκος, Κριτσωτάκης). Ειδικά αφιερώματα είχαν γίνει στον Μανώλη Καλομοίρη, τον Νίκο Σκαλκώτα, τον Γιάννη Χρήστου και τον Μίκη Θεοδωράκη.

Η τελευταία συναυλία που διηύθυνε ο ίδιος ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν αυτή της 22ας Φεβρουαρίου του 1993 στο Μέγαρο Μουσικής. Το πρόγραμμα της συναυλίας περιέχει και ένα κείμενο - μανιφέστο του μεγάλου Έλληνα συνθέτη κατά του νεοναζισμού, με τίτλο «Σκέψεις και παρατηρήσεις για το αναζωογονημένο φαινόμενο του νεοναζισμού».

Τις επόμενες συναυλίες της περιόδου ’93-’94 διηύθυνε ο Μίλτος Λογιάδης, ο οποίος είχε ήδη συνεργαστεί με την Ορχήστρα από το 1991.

Τα οικονομικά προβλήματα

Στις 14 Απριλίου 2008 ο πρόεδρος της Ορχήστρας, Γιώργος Στεφανάκης υπέβαλε την παραίτησή του, διαμαρτυρόμενος για τα χρόνια οικονομικά προβλήματα που απέκτησε η ορχήστρα με ευθύνη της πολιτείας. Αν και βάσει του N.2273/94 το υπουργείο Πολιτισμού οφείλει να καλύπτει τα λειτουργικά έξοδα της ορχήστρας, ο καλλιτεχνικός Διευθυντής της Ορχήστρας των Χρωμάτων Γιώργος Κουρουπός ισχυρίζεται ότι το πρόβλημα προκύπτει επειδή δεν εγγράφεται το σύνολο της επιχορήγησης στον τακτικό προϋπολογισμό του ΥΠΠΟ. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, λόγω αυτής της κατάστασης, οι μουσικοί της ορχήστρας έχουν μείνει μεταξύ του 2006 και του 2008 δύο φορές απλήρωτοι για χρονικό διάστημα άνω των οκτώ μηνών.

Το 2009 ακυρώθηκε ο έως τότε καθιερωμένος κύκλος εκδηλώσεων «Μουσική και Κινηματογράφος», λόγω περικοπών στην ετήσια επιχορήγηση του ΥΠΠΟ. Σύμφωνα με τον πρόεδρό της, η ορχήστρα βρίσκεται στο δίλημμα να μειώσει είτε τον αριθμό των μουσικών της, είτε τα προγράμματα που διεξάγει. Στις 22 Οκτωβρίου 2010 το νεοϊδρυθέν σωματείο της ορχήστρας δημιούργησε ένα ιστολόγιο για να αναζητηθεί η στήριξη του κοινού, καθώς αυτή τη φορά οι μουσικοί είχαν μείνει για εφτά μήνες απλήρωτοι.

Στις 6 Ιουνίου 2011 παραιτήθηκε ο μαέστρος της ορχήστρας Μίλτος Λογιάδης δηλώνοντας: «Δεν ξανασηκώνω τα χέρια μου να διευθύνω, όταν ο μουσικός από κάτω είναι απλήρωτος. Ο Μάνος Χατζιδάκις δεν θα το ανεχόταν ποτέ αυτό για την Ορχήστρα που δημιούργησε» και υποστηρίζοντας ότι το ΥΠΠΟΤ παράνομα μηδένισε την επιχορήγηση για το 2011. Στις 27/7/2010 είχε ήδη παραιτηθεί ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Ορχήστρας, Γιώργος Κουρουπός. Στις 27/5/2014 ο μαέστρος Μιχάλης Οικονόμου ανέλαβε καλλιτεχνικός διευθυντής, διοριζόμενος από τον υπουργό Πολιτισμού Πάνο Παναγιωτόπουλο.

Το 2014 το υπουργείο Πολιτισμού με υπουργό τον κ. Κώστα Τασούλα ενέκρινε τη χορήγηση κονδυλίου στην Ορχήστρα ύψους 300.000 ευρώ τα οποία μάλιστα προέκυψαν από ανακατανομή των υπαρχόντων κονδυλίων του. Το ποσό αυτό είχε δοθεί για την κάλυψη των υποχρεώσεων της Ορχήστρας έναντι του ενοικιαστή των γραφείων που διαθέτει στην οδό Κριεζώτου αλλά και έναντι του ΙΚΑ και των εργαζομένων μουσικών και διοικητικών, οι οποίοι βρισκόταν ήδη σε επίσχεση εργασίας, καθώς ήταν απλήρωτοι τουλάχιστον για δυόμισι χρόνια.

Το ζήτημα της συνέχισης της λειτουργίας της Ορχήστρας των Χρωμάτων του Μάνου Χατζιδάκι ρυθμίστηκε οριστικά, με τον νόμο του υπουργείου Πολιτισμού που ψηφίστηκε τον Απρίλιο του 2024 στη Βουλή.

Πιο συγκεκριμένα, η Ορχήστρα των Χρωμάτων, που ιδρύθηκε από τον Μάνο Χατζιδάκι το 1989, αποτελεί νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, το οποίο εποπτεύεται από το υπουργείο Πολιτισμού.

Ουσιαστικά, οι ρυθμίσεις του ΥΠΠΟ αφορούν στα εργασιακά ζητήματα των μουσικών και των εργαζομένων της Ορχήστρας των Χρωμάτων, οι οποίοι μεταφέρονται στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Με αυτό τον τρόπο επιλύεται και η μισθολογική εκκρεμότητα του προσωπικού της Ορχήστρας.

Με πληροφορίες: ΕΡΤ, Wikipedia / Πηγή: athensvoice.gr