Είναι άραγε το σωστό μομέντουμ να επικυρωθεί μία συμφωνία συμπαραγωγής ταινιών με την κυβέρνηση του Ισραήλ και την κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας· ενώ την ίδια μέρα το Ισραήλ προβαίνει σε σφαγή 112 Παλαιστινίων αμάχων που περίμεναν για φαγητό; Αυτό είναι ένα ερώτημα το οποίο φαίνεται πως διατυπώνει μία μεγάλη μερίδα του κυπριακού πολιτιστικού τοπίου

Συγκεκριμένα, εκατό και πλέον άνθρωποι του κυπριακού κινηματογράφου και των τεχνών της κινούμενης εικόνας, διαφόρων ιδιοτήτων και ειδικοτήτων, καταδικάζουν την επικύρωση της συμφωνίας για τη συμπαραγωγή κινηματογραφικών ταινιών μεταξύ των κυβερνήσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Ισραήλ από τη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Στην ανακοίνωση που δημοσίευσαν, αναφέρονται στη 29η Φεβρουαρίου 2024, η οποία στιγματίστηκε με δύο περιστατικά. Ειδικότερα, σημειώνουν «την ίδια ώρα που ο ισραηλινός στρατός σκότωνε αμάχους λιμοκτονούντες στην ουρά για λίγο φαγητό, η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας επικύρωνε κατά πλειοψηφία συμφωνία με την κυβέρνηση του Ισραήλ για συμπαραγωγή κινηματογραφικών ταινιών. Με την ίδια κυβέρνηση ενός κράτους που εδώ και πέντε μήνες δολοφονεί μεθοδικά αμάχους και παιδιά λίγα χιλιόμετρα μακριά μας και εναντίον του οποίου υπάρχει ανοιχτή υπόθεση με την κατηγορία για γενοκτονία στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης».

Ως εκ τούτου, προσθέτουν, «ως κινηματογραφίστ@, ως εργαζόμεν@ στον τομέα του κινηματογράφου και ως μέλη της κινηματογραφικής κοινότητας της Κύπρου, δεν μπορούμε να σιωπήσουμε μπροστά στην απίστευτη βαρβαρότητα που παρακολουθούμε τους τελευταίους μήνες. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να φτιάχνουμε ταινίες για τον ρατσισμό, τις διακρίσεις, τη μετα-αποικιοκρατία, τη μετανάστευση, να μιλούμε για τον ανθρώπινο πόνο, το ανθρώπινο δράμα, να αγγίζουμε τις πιο ευαίσθητες πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης και να σιωπούμε μπροστά στην πραγματική φρικαλεότητα».

Το «Παράθυρο» μίλησε με το δίκτυο «Film Workers for Palestine - Cyprus» και με εκπρόσωπό του που μιλά για την πρωτοβουλία του δικτύου, την ανάγκη για δράση αλλά και τον ρόλο της τέχνης και του πολιτισμού στην πολιτική, ενώ επικοινώνησε και με την πρόεδρο της Ένωσης Σκηνοθετών Κύπρου για το όλο ζήτημα και τις δικές τους κινήσεις.

Η πρωτοβουλία

Αρχικά, να πούμε για τη δημιουργία της πρωτοβουλίας, ανέφερε πως «η πρωτοβουλία προέκυψε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όταν κάποι@ από εμάς αντιδράσαμε στην υπερψήφιση στη Βουλή συμφωνίας για συμπαραγωγή ταινιών τη 29η Φεβρουαρίου, την ίδια ακριβώς στιγμή που ο ισραηλινός στρατός σκότωνε άμαχους λιμοκτονούντες στην ουρά για λίγο φαγητό». Το άτομο, συνέχισε λέγοντας ότι τ@ ίδι@ «μιλήσαμε μεταξύ μας και ρίξαμε κάποιες ιδέες για το τι θα μπορούσαμε να κάνουμε ως κινηματογραφιστ@ και αποφασίσαμε ότι η συλλογή υπογραφών από εργαζόμεν@ στον τομέα του κινηματογράφου, θα ήταν μια ουσιαστική κίνηση. Προσεγγίσαμε, λοιπόν, άτομα του χώρου του κινηματογράφου που θεωρήσαμε ότι μπορεί να στηρίξουν την πρωτοβουλία και το προωθήσαμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης». Για την επιλογή εργαζόμενων προσώπων από το πεδίο του κινηματογράφου, μας εξήγησε πως αν και είδαν στη συνέχεια πως υπήρξε ανταπόκριση από αρκετό κόσμο, «οι άμεσα επηρεαζόμενοι είναι αυτοί που εργάζονται στον τομέα του κινηματογράφου και τους συναφείς χώρους, αφού και το συγκεκριμένο ψήφισμα αφορά τη συμπαραγωγή ταινιών».

Συνομιλώντας μαζί με το άτομο, προέκυψε πως τα υπογράφοντ@ τελικά είναι πολύ περισσότεροι πια από 100, αφού μετά τη συλλογή των πρώτων 100 και τη δημοσίευσή τους, η φόρμα παρέμεινε ανοιχτή. Για τον επιλεγόμενο αριθμό, όμως, είπε ότι «είναι ένα πεδίο αρκετά μικρό, οπότε ο αριθμός των 100 είναι μια ουσιαστική μερίδα των εργαζομένων στον χώρο. Βέβαια, συμπαρατάχτηκαν κι άλλ@».

Τι στοχεύει;

Το όλο εγχείρημα, μπορούμε να πούμε πως είναι μία ενεργή πολιτική δράση και αντίδραση, ωστόσο η αλλαγή δεν φαίνεται να είναι ένα προσεγγίσιμο σενάριο. Παρ' όλ' αυτά, το άτομο επισημαίνει ότι έγινε διότι «ζητούμε να μην εργαλειοποιείται η τέχνη, ο πολιτισμός, και πιο συγκεκριμένα ο κινηματογράφος, για ξέπλυμα της γενοκτονίας των Παλαιστινίων που διαπράττει το κράτος του Ισραήλ τους τελευταίους πέντε μήνες και μόνο λίγα χιλιόμετρα μακριά μας».

«Είναι σημαντικό να ακουστεί ότι μια σημαντική μερίδα εργαζομένων στον χώρο που αφορά η συγκεκριμένη συμφωνία, καταδικάζει απερίφραστα την υπερψήφισή της σε αυτήν την τραγικά ατυχή χρονική συγκυρία», προσθέτει.

Σημειώνεται δε πως στην ανακοίνωσή τους, οι ίδιοι καταγράφουν το ερώτημα: «Ποια ήταν τα κίνητρα των βουλευτών που ενέκριναν -με την υπερψήφιση ή την αποχή τους από την ψηφοφορία- την επικύρωση της συμφωνίας σε αυτή τη χρονική συγκυρία που η ιστορία θα καταγράψει με τα πιο μελανά χρώματα; Ενώ, στο ίδιο προσθέτουν, «ας μην μας πουν ότι έγνοια τους είναι 'η ανάπτυξη του κινηματογράφου' την οποία ερμηνεύουν πάντα μόνο με οικονομικούς όρους λες και ο κινηματογράφος είναι μόνο 'μπίζινα', 'αρπαχτή', ή κάτι που προσφέρεται ως ακόμα ένα μέσο δήλωσης υποταγής σε ένα κράτος που δολοφονεί. Μια υποταγή που βαφτίσαμε συνεργασία».

Κι αν και για πολλούς η τέχνη και ο πολιτισμός είναι πέραν των πολιτικών πεπραγμένων, οι δύο έννοιες είναι άμεσα συνδεδεμένες με την πολιτική και επηρεάζονται, όπως μπορούμε να κατανοήσουμε. Το δίκτυο, για τον ρόλο του πολιτισμού και της τέχνης, εξέφρασε την άποψη πως «η τέχνη προκύπτει από τις αγωνίες ανήσυχων ανθρώπων που εκφράζονται μέσα από αυτήν, οπότε αναπόφευκτα είναι συχνά και πολιτική. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να φτιάχνουμε ταινίες για τον ανθρώπινο πόνο, τον πόλεμο, τον ρατσισμό, θέματα παρεμφερή, όταν μπροστά στην πραγματική φρικαλεότητα διαλέγουμε τη σιωπή».

Όσον αφορά τη συνέχεια του εγχειρήματος, ανέφερε πως ακόμη είναι νωρίς για τα επόμενα βήματα του δικτύου και της πρωτοβουλίας, ωστόσο επισημαίνει πως το θετικό είναι πως ενώθηκαν φωνές του πεδίου και μη, αντέδρασαν και κατ' επέκταση υπέγραψαν υπέρ της ειρήνης, ενώ καταδίκασαν την όποια συμμετοχή Κυπρίων δημιουργών σε αυτή τη συμφωνία με το ισραηλινό κράτος, την ώρα που συνεχίζονται οι επιθέσεις στη Γάζα.

Τι λέει Ένωση Σκηνοθετών

Η απάντηση στο ερώτημα δεν έχει ακόμη δοθεί, όχι όμως επειδή δεν θέλουν να πάρουν θέση, μας είπε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της ένωσης Αθηνά Ξενίδου. Το ζήτημα της επικύρωσης, όπως επισήμανε η ίδια, βρίσκεται στην ατζέντα της συνεδρίας του διοικητικού συμβουλίου, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί την ερχόμενη εβδομάδα. Η ίδια, ανέφερε πως υπάρχει η ιδέα να ζητηθεί η άποψη των μελών, ωστόσο τόνισε πως πρόκειται για ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα αφού από τα 200 μέλη της ένωσης, ελάχιστα είναι ενεργά. Όπως σημείωσε, υπάρχει πρόθεση ωστόσο ίσως να μην είναι εφικτό να κατατεθεί συγκεκριμένη θέση επί του ζητήματος, αφού ίσως να μην ακουστούν συλλογικά οι απόψεις όλων των μελών.