ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΛΥΡΑΣ

Ζωγράφος

Ζωγράφος, ο οποίος διέπρεψε στην υδατογραφία. Γεννήθηκε το 1948 στη Λευκωσία, με καταγωγή από την πλευρά της μητέρας του από το χωριό Ευρύχου. Πέθανε στις 18 Νοεμβρίου 2023. Μαθητής του Τηλέμαχου Κάνθου, ο Λύρας διατηρούσε εργαστήρι ζωγραφικής και την γκαλερί L.K. Gallery στον Στρόβολο. Παράλληλα, ήταν μελετητής της υδατογραφίας, την οποία και δίδασκε. Ήταν συγγραφέας του βιβλίου «Υδατογραφίες» και είχε πραγματοποιήσει περισσότερες από 50 προσωπικές εκθέσεις.

ΜΠΑΓΚΙΣΚΑΝ ΧΟΥΣΕΪΝ ΤΟΥΝΣΕΡ

Αρχαιολόγος

Τουρκοκύπριος αρχαιολόγος και ερευνητής. Γεννήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 1947 στη γειτονιά Ομεριέ της Λευκωσίας και πέρασε τα παιδικά και νεανικά του χρόνια στο μικρό Καϊμακλί (Küçükkaymaklı). Πέθανε στις 8 Δεκεμβρίου 2023. Ο Μπαγκισκάν αγάπησε με πάθος την Κύπρο και τα μνημεία της και αφήνει ως σημαντική κληρονομιά τη μοναδική ολοκληρωμένη έκδοση για τα οθωμανικά και μουσουλμανικά μνημεία του νησιού.

ΦΩΤΟΣ ΦΩΤΙΑΔΗΣ

Σκηνοθέτης

Ηθοποιός και σκηνοθέτης. Γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1945 και πέθανε στις 15 Ιουλίου 2023. Μετά την αποφοίτησή του από το Παγκύπριο Γυμνάσιο σπούδασε με υποτροφία στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου Ελλάδας, απ' όπου πήρε το δίπλωμά του. Από τα βασικά στελέχη του ΘΟΚ, διετέλεσε γενικός γραμματέας του Κυπριακού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου και πήρε μέρος σε διεθνή συνέδρια και σεμινάρια. Επίσης, παρουσίαζε στην τηλεόραση το πρόγραμμα «Για τα μεγάλα παιδιά», όπου έγραφε και διασκεύαζε έργα, τα οποία σκηνοθετούσε και στα οποία έπαιζε σαν ηθοποιός.

ΡΟΥΛΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

Ποιήτρια, πεζογράφος, θεατρική συγγραφέας

Ποιήτρια, πεζογράφος και θεατρική συγγραφέας. Γεννήθηκε στη Λευκωσία στις 7 Ιουνίου 1951 και πέθανε στις 30 Σεπτεμβρίου 2023. Σπούδασε ελληνική και αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αργότερα μετεκπαιδεύτηκε στο RSA, TEFL (UK) και πήρε το δίπλωμά της με διάκριση στη διδασκαλία. Έγραψε ποίηση, πεζογραφία και θέατρο και έχει εκδώσει 19 βιβλία. Το λογοτεχνικό της έργο αναγνωρίστηκε και τιμήθηκε με βραβεία και διακρίσεις στην Κύπρο και διεθνώς, ενώ βραβεύθηκε επανειλημμένα για το σύνολο του λογοτεχνικού της έργου και για την προσφορά της στα Γράμματα και τον Πολιτισμό. Το βιβλίο της «Κίτρινες Κορδέλες» τιμήθηκε με το Διεθνές Λογοτεχνικό Βραβείο Jean Monnet.

ΜΑΡΙΑ ΜΙΧΑ

Ηθοποιός

Ηθοποιός. Γεννήθηκε το 1949 στην Έδεσσα και πέθανε στη Λευκωσία στις 24 Σεπτεμβρίου 2023 σε ηλικία 74 ετών. Ήταν σύζυγος του σκηνοθέτη Νίκου Χαραλάμπους και μητέρα της ηθοποιού Νιόβης Χαραλάμπους, έχοντας διαγράψει σημαντική πορεία στο κυπριακό θέατρο αλλά και στην τηλεόραση. Η Μαρία Μίχα τελείωσε τη Δραματική Σχολή, με πτυχίο και από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η πρώτη της συμμετοχή στον ΘΟΚ καταγράφεται τον Απρίλιο του 1976 σε έναν μικρό ρόλο στον «Δράκο» του Ρώσου συγγραφέα Ευγένιου Σβαρτς, που σκηνοθέτησε ο Εύης Γαβριηλίδης. Σύντομα έδειξε την αξία της με μια μεστή ερμηνεία στον ρόλο της Άμπιγκεϊλ Γουίλιαμς στις «Μάγισσες του Σάλεμ» σε σκηνοθεσία Νίκου Σιαφκάλη. Ήταν παντρεμένη με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Νίκο Χαραλάμπους.

ΕΛΕΝΑ ΤΟΥΜΑΖΗ ΡΕΜΠΕΛΙΝΑ

Ποιήτρια

Ποιήτρια, γνωστή με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Ρεμπελίνα. Γεννήθηκε στην Αμμόχωστο το 1947 και πέθανε στη Λεμεσό στις 23 Σεπτεμβρίου 2023. Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Θηλέων Αμμοχώστου το 1965 και αμέσως (1965-1970) σπούδασε ψυχολογία στη Γενεύη με ειδίκευση στην ψυχολογία του παιδιού. Μέσα από τη σημαντική για τον τόπο παρακαταθήκη της συνομίλησε με κλασικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πρώτες Κύπριες που έγραψαν λογοτεχνία με γυναικεία οπτική.

ΕΛΕΝΗ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ

Ζωγράφος

Γεννήθηκε στο χωριό Άλωνα το 1955. Πέθανε στη Λευκωσία στις 26 Αυγούστου 2023. Σπούδασε οικονομικές επιστήμες στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών της Αθήνας. Παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής και σκηνογραφίας. Ασχολήθηκε σε νεαρή ηλικία με τον αθλητισμό. Έκαμε την πρώτη της ατομική έκθεση στο Παρίσι (1982). Ακολούθησαν ατομικές εκθέσεις σε Αθήνα (1983), Παρίσι (1985) και Λευκωσία (1986). Έργα της βρίσκονται σε ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές στη Γαλλία, την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Γερμανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ιταλία κ.α. Το 1985 είχε το προνόμιο αγοράς έργων της από το γαλλικό κράτος.

ΠΑΥΛΟΣ ΦΛΟΥΡΕΝΤΖΟΣ

Αρχαιολόγος

Αρχαιολόγος, ιστορικός τέχνης. Γεννήθηκε στην Αμμόχωστο το 1947 και πέθανε στη Λευκωσία στις 22 Ιουλίου 2023. Φοίτησε στο Πανεπιστήμιο Καρόλου Πράγας, από το οποίο απέκτησε διαδοχικά τους τίτλους M.A. στην Κλασική Αρχαιολογία και την Ιστορία της Τέχνης και διδακτορικό δίπλωμα στην Κλασική Αρχαιολογία. Από το 1973 εργάστηκε στο Τμήμα Αρχαιοτήτων, όπου διορίστηκε αρχικά ως βοηθός αρχαιολογικός λειτουργός. Υπηρέτησε επίσης ως υποδιευθυντής και διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων μέχρι την αφυπηρέτησή του, το 2009. Είναι συγγραφέας 50 και πλέον επιστημονικών μελετών με θέμα την Αρχαιολογία, την Τέχνη και την Ιστορία της Κύπρου, που δημοσιεύθηκαν σε ξένα και κυπριακά επιστημονικά περιοδικά.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΞΥΣΤΡΑΣ

Ηθοποιός

Ένας από τους πιο αγαπητούς ηθοποιούς του θεάτρου και της τηλεόρασης, ο Δημήτρης Ξύστρας πεθαίνει στις 26 Απριλίου 2023 σε ηλικία 69 χρονών (γεννήθηκε στον Άγιο Επίκτητο Κερύνειας στις 25 Ιουνίου 1954). Σπούδασε στη Δραματική Σχολή Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν, εκεί που έκανε και τα πρώτα θεατρικά του βήματα, ενώ στην Κύπρο έπαιξε σχεδόν σε όλα τα θεατρικά σχήματα. Στην τηλεόραση έπαιξε σε θεατρικά έργα και μονόπρακτα που προβλήθηκαν από το ΡΙΚ σε σκετς και σε πολλές σειρές με χαρακτηριστικότερη συμμετοχή του το «Βουράτε γειτόνοι» του Γιώργου Τσιάκκα, το οποίο έμελλε να είναι και η τελευταία κινηματογραφική του συμμετοχή.

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΑΠΠΟΥΡΑΣ

Ποιητάρης

Ο ποιητάρης Κυριάκος Μαππούρας πεθαίνει στις 26 Απριλίου 2023. Γεννήθηκε στην Αραδίππου στις 10 Ιουλίου 1949 και ήταν γιος του γνωστού σε όλη την Κύπρο διαλεκτικού ποιητή Ανδρέα Μπαππούρα, συνεχίζοντας την παράδοση του πατέρα του. Ασχολήθηκε συστηματικά με την κυπριακή παραδοσιακή μουσική και καταξιώθηκε ως ένας ταλαντούχος και αυθεντικός ερμηνευτής των κυπριακών παραδοσιακών τραγουδιών.

ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΠΕΛΑΓΙΑ

Τραγουδίστρια

Λαϊκή παραδοσιακή τραγουδίστρια της Κύπρου. H Κυριακού Πελαγία γεννήθηκε στο Παραλίμνι της Κύπρου στις 8 Ιουλίου 1936. Πέθανε στις 18 Φεβρουαρίου 2023 σε ηλικία 86 χρονών. Έζησε όλα τα χρόνια της ζωής της στη γενέτειρά της. Η ίδια λέει πως από τη στιγμή που άρχισε να αντιλαμβάνεται τον κόσμο και τη ζωή άρχισε να τραγουδά. Ήταν το μόνο που θυμάται να της αρέσει. Το 1987 εξέδωσε ποιητική συλλογή, ενώ από το 1995 συνεργαζόταν με το σχήμα «Μεσόγειος». Ήταν η αφορμή για να γνωρίσει μια νέα άνθηση το κυπριακό τραγούδι όταν ερμήνευσε τραγούδια του Μιχάλη Χατζήμιχαηλ.

ΠΙΤΣΑ ΓΑΛΑΖΗ

Ποιήτρια

Φιλολογικό ψευδώνυμο της ποιήτριας Πίτσας Μόρτη - Σωτηρίου. Γεννήθηκε στο Παλαιχώρι το 1940 αλλά έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στη Λεμεσό. Βαφτίστηκε Καλλιόπη. Πατέρας ήταν ο Ευάγγελος Μόρτης και μητέρα της η Μαρίτσα Δρουσιώτου. Πέθανε στις 15 Φεβρουαρίου 2023. Η Πίτσα Γαλάζη κατείχε μία από τις πρώτες θέσεις μεταξύ των σύγχρονων Κύπριων ποιητριών. Στους στίχους της, που διακρίνονται για τη μουσικότητα και τον παλμό τους, αγρυπνά η ελληνική της συνείδηση.

ΝΟΝΑ ΜΟΛΕΣΚΗ

Εκπαιδευτικός - κριτικός θεάτρου

Η Νόνα Μολέσκη γεννήθηκε στο Ερεβάν της Αρμενίας το 1956. Πέθανε στις 17 Ιανουαρίου 2023 σε ηλικία 66 χρονών έπειτα από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο. Για 30 χρόνια έγραφε ανελλιπώς κριτικές θεάτρου σε κυπριακές εφημερίδες, αρχικά στο «Εμπρός» και έπειτα στην κυριακάτικη έκδοση του «Φιλελευθέρου». Διετέλεσε για δύο θητείες μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, καθώς και μέλος της Επιτροπής Βραβείων Θεάτρου. Στην ίδια δεν άρεσε ο τίτλο «κριτικός», προτιμούσε τον τίτλο «ομιλών θεατής».