Γράφει το αδέσποτο

Σε συνέχεια των συμβάντων από τα αποτελέσματα του σχεδίου «Θυμέλη», που επηρέασε και έθεσε το Θέατρο της Κύπρου σε έντονες συζητήσεις και αμφισβητήσεις, ήρθε η σειρά όλων των υπόλοιπων μορφών τέχνης της Κύπρου.

Εν αναμονή λοιπόν των αποτελεσμάτων του σχεδίου «Πολιτισμός ΙΙ», η καλλιτεχνική κοινότητα της Κύπρου κατά πως φαίνεται βρίσκεται σε μια χειμερία νάρκη. Αυτό, αφενός, δείχνει πόσο σοβαρό πρόβλημα αποτελεί η καθυστερημένη προκήρυξη του σχεδίου, αφετέρου, καταδεικνύει την έντονη εξάρτηση της καλλιτεχνικής δημιουργίας με τα οποιαδήποτε σχέδια κρατικών επιχορηγήσεων, χωρίς ωστόσο η ευθύνη να βαραίνει τους καλλιτέχνες μόνο.

Ως έχει λεχθεί και στο παρελθόν, η Κύπρος νοσεί από έλλειψη πολιτιστικής πολιτικής. Ενός προγράμματος δηλαδή που θα δημιουργήσει τις υποδομές για τη συνεχόμενη καλλιτεχνική δημιουργία και αναζήτηση, δίχως αυτό να καθορίζεται από χορηγίες και χρονικά πλαίσια. Το πολιτιστικό προϊόν της Κύπρου, μαζί με τους δημιουργούς της, έχει εδώ και καιρό αλλάξει και εξελιχθεί. Ίσως τώρα είναι η στιγμή να το ακολουθήσει και το ίδιο το υφυπουργείο με μια εκσυγχρονισμένη πολιτική που θα χαράσσει δρόμους για διανομή και προώθηση της ίδιας της τέχνης παρά την τακτική του οικονομικού αναπνευστήρα;

Ενώ αναγνωρίζονται η σύγχρονη τάση και οι τροποποιήσεις που διενεργούνται στο ίδιο το υφυπουργείο, ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος του 2024 στο νησί μας μοιάζουν να έχουν παγώσει στον χρόνο, μια παύση που θα διαρκέσει μέχρι και τα αποτελέσματα του σχεδίου «Πολιτισμός ΙΙ». Αφού πλέον θα έχουν περάσει δύο, ίσως και τρεις, ιδιαίτερα παραγωγικοί, θα έλεγα, μήνες, όταν βγουν τα πολυπόθητα αποτελέσματα θα αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση εννέα μηνών για να παρουσιαστούν όσα θα έχουν επιχορηγηθεί. Αυτό λοιπόν δημιουργεί το επόμενο πρόβλημα, δηλαδή αυτό του προγραμματισμού. Μέσα σε εννέα μήνες πρέπει να οργανωθούν και να παρουσιαστούν ολόκληρα προγράμματα, οπότε θα δούμε διπλές και τριπλές ενάρξεις εκθέσεων, ταυτόχρονες πρεμιέρες μουσικών, χορευτικών και θεατρικών παραγωγών και πάει λέγοντας.

Χωρίς να μπούμε σε διαδικασία ανάλυσης ως προς το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα των πιο πάνω, κρίνεται αναγκαία πλέον η σύσταση επιτροπής, όπως ήδη υπάρχει και στο σχέδιο «Θυμέλη», με την ευθύνη της επιτόπιας αξιολόγησης όλων των επιχορηγούμενων προγραμμάτων, ούτως ώστε να διαβεβαιώνεται το αποτέλεσμα όπως είχε εκ των προτέρων παρουσιαστεί στην πρόταση. Η συγκεκριμένη επιτροπή δεν θα είναι η ράβδος του υφυπουργείου για συμμόρφωση, αλλά η μονάδα μέτρησης της εξέλιξης των καλλιτεχνών της Κύπρου. Τα σχέδια επιχορηγήσεων αποτελούν επένδυση του ίδιου του κράτους στον πολιτισμό και αυτό πρέπει να έχει αντικατοπτρισμό με απτά αποτελέσματα. Αυτό ως φυσικό επακόλουθο θα μπορέσει επίσης να βελτιστοποιήσει και τη διαδικασία αξιολόγησης των νέων αιτήσεων στην επόμενη προγραμματική περίοδο.

Συνοψίζοντας, αποτελούν μονόδρομο ο στρατηγικός σχεδιασμός και ο καθορισμός πολιτιστικής πολιτικής τόσο για τους ίδιους του καλλιτέχνες όσο και για το ίδιο το κράτος και το υφυπουργείο. Η απεξάρτηση της καλλιτεχνικής δημιουργίας από τα σχέδια χορηγιών, η στήριξη του εγχώριου καλλιτεχνικού δυναμικού, ο πρότερος προγραμματισμός του υφυπουργείου, η δημιουργία ενιαίου ημερολογιακού προγραμματισμού καθώς και η δημιουργία επιτροπής αξιολόγησης των προτάσεων κατά την εφαρμογή τους είναι τα πρώτα και πιο σημαντικά για τη διαβίωση του πολιτισμού στην Κύπρο.

Κι όπως λέει ο σοφός λαός, αν θέλουμε να μάθουμε κάποιον να ψαρεύει, δεν του δίνουμε το ψάρι στα χέρια, τον βοηθάμε να φτιάξει καλάμι για να ψαρεύει μόνος του.