Γράφει η Μερόπη Μωυσέως

Σε κλίμα έντονης ανησυχίας για το τι μέλλει γενέσθαι στον θεατρικό χώρο ξεκίνησε η χθεσινή συνεδρία στη Βουλή των Αντιπροσώπων, με θέμα τους όρους και τα κριτήρια επιχορηγήσεων των ελεύθερων θεάτρων από τον ΘΟΚ.

Η ανησυχία σύντομα έδωσε τόπο στην ανάλωση σε επαναλήψεις από προηγούμενες συνεδριάσεις, στις οποίες ο ΘΟΚ είχε κληθεί να εξηγήσει πώς κατανέμει το κονδύλι της θεατρικής ανάπτυξης στα θεατρικά σχήματα, μικρά ή μεγάλα.

Ως αποτέλεσμα, η χθεσινή συζήτηση της Επιτροπής Παιδείας και Πολιτισμού, που πραγματοποιήθηκε ύστερα από απόφαση της ίδιας της επιτροπής αλλά και πρόταση των βουλευτών Κωστή Ευσταθίου και Γιώργου Περδίκη -ο οποίος, να σημειωθεί, δεν ήταν παρών-, περιορίστηκε στην επανάληψη και στην... ατάκα: από τη «μανιταροποίηση» του λογοτέχνη Κλείτου Ιωαννίδη μέχρι τον «ανακαταμερισμό της φτώχειας» που πρέπει να αποφευχθεί, του βουλευτή Γιώργου Γεωργίου.

16 χρόνια φαγούρα

Από τις αρχές του 2000, ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου δηλώνει παρών στη Βουλή των Αντιπροσώπων, για τον ίδιο λόγο: πώς και σε ποιους κατανέμει το κονδύλι που αφορά τις επιχορηγήσεις των ελεύθερων θεάτρων.

Μέχρι πριν από δύο χρόνια, το λεγόμενο σχέδιο επιχορηγήσεων Α’, Β’ και Γ’ χώριζε τις θεατρικές ομάδες και θιάσους ανάλογα με τη δραστηριοποίησή τους μέσα στη σεζόν, τον αριθμό των παραγωγών, την λειτουργική τους δομή και την κτηριακή τους υποδομή. Το 2015, εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το σχέδιο επιχορηγήσεων «Θυμέλη», το οποίο μέσα από μια ιδιότυπη φόρμουλα μοιράζει τις επιχορηγήσεις σε πολύ μικρό αριθμό θεατρικών σχημάτων. Μόνο φέτος, από τα 45 σχήματα που αιτήθηκαν, πέτυχαν χορηγία τα 18, λιγότερα από τα μισά.

Από τα πρώτα λεπτά της -μακράς διάρκειας- συνεδρίας διαφάνηκε ότι το διαθέσιμο ποσό του 1,1 εκατ. ευρώ που διαθέτει το κράτος για την επιχορήγηση των ελεύθερων θεάτρων δεν είναι αρκετό. Και ενώ αυτό επισημάνθηκε, στη συνέχεια ξεχάστηκε, με τους παρευρισκόμενους να αναλώνονται στα υπέρ και τα κατά, στα δίκαια και στα άδικα του σχεδίου «Θυμέλη».

Οι ατάκες

«Τα κονδύλια είναι γενικότερα καθηλωμένα, όχι μόνο στο θέατρο αλλά στον τομέα του πολιτισμού ευρύτερα», ανέφερε παίρνοντας τον λόγο ο διευθυντής των Πολιτιστικών Υπηρεσιών Παύλος Παρασκευάς, φέρνοντας τους βουλευτές ενώπιον των ευθυνών τους για τα κονδύλια που εγκρίνουν, εκείνα που «σταυρώνουν» και για την οριζόντια αποκοπή του 10% σε συγκεκριμένους τομείς του πολιτισμού.

«Ελλοχεύει ο κίνδυνος, στην προσπάθεια να αρθούν αδικίες, να αδικηθούν κάποιοι άλλοι», δήλωσε ο Ανδρέας Μελέκκης, διευθυντής του Θεάτρου Σκάλα, εξηγώντας ότι το σχέδιο «Θυμέλη» επιχειρεί μεν να επιτύχει την ισότητα ανάμεσα στα θεατρικά σχήματα, όχι όμως χωρίς κόστος.

Τη μεγαλύτερη εντύπωση δημιούργησε η ατάκα του Κλείτου Ιωαννίδη, συγγραφέα και μέλους του δ.σ. του Θεάτρου Ένα. Ο κ. Ιωαννίδης έκανε λόγο για «μανιταροποίηση» στο θέατρο, αναφερόμενος στα «μανιτάρια», εννοώντας τις μικρές ομάδες, που φυτρώνουν παντού και καταλαμβάνουν τον χώρο της θεατρικής τέχνης. «Μην επιτρέψετε αυτή τη μανιταροποίηση, κύριοι βουλευτές», δήλωσε ο κ. Ιωαννίδης. Την ατάκα άρπαξαν οι «μικρότεροι», ο Ευριπίδης Δίκαιος της Παραπλεύρως Παραγωγές και η Λέα Μαλένη της ομάδας Persona, οι οποίοι χαρακτήρισαν τους εαυτούς τους «μανιτάρια» και υπερασπίστηκαν τον χώρο που δικαιούνται στη θεατρική κοινότητα.

Στο «δαιμονικό» «Θυμέλη» αναφέρθηκε ο πρόεδρος του δ.σ. της ΕΘΑΛ (Εταιρεία Θεατρικής Ανάπτυξης Λεμεσού) Χρίστος Μελίδης, λέγοντας ότι ήδη στον πρώτο χρόνο εφαρμογής του άφησε στην ΕΘΑΛ «δυσθεώρητα χρέη». Ο κ. Μελίδης μίλησε και για «εργασιακές σχέσεις σε καθίζηση», ατάκα που ήχησε μάλλον ειρωνικά στα αφτιά όσων γνωρίζουν, καθώς η ΕΘΑΛ τον περασμένο Δεκέμβριο, με σκοπό να μειώσει τα έξοδά της, κατάργησε τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή...

Καίριο ήταν το ερώτημα του Μαρίνου Ανωγυριάτη, διευθυντή του θεάτρου Versus, σχετικά με τους νέους θεατρικούς χώρους που αποτελούν κριτήριο στο σχέδιο «Θυμέλη», αλλά «ποια επιτροπή έλεγξε τους χώρους αυτούς» για την καταλληλότητά τους; διερωτήθηκε ορθά ο κ. Ανωγυριάτης.

«Προς Θεού, να μην πάμε στα παλιά επειδή τέσσερα θέατρα εκοτσιανιάσαν το 1 εκατ.», ήταν η ατάκα του Μαρίνου Ξενοφώντος (Θέατρο Ανεμώνα), ο οποίος υπερασπίστηκε το σχέδιο «Θυμέλη», επισημαίνοντας, όμως, ότι χρήζει αλλαγών. Στο ίδιο κλίμα τοποθετήθηκε και ο Χρήστος Γιάγκου του Θεάτρου Διόνυσος, προτείνοντας τη διεξαγωγή διαλόγου σε τακτική βάση.

Ο Ευριπίδης Δίκαιος εισηγήθηκε να γίνει μια μελέτη βιωσιμότητας για όλους τους χώρους όπου παράγεται θεατρική τέχνη και να εγκριθεί ένα κονδύλι ειδικά για τις λειτουργικές δαπάνες των θεάτρων καθώς είναι ένα θέμα που απασχολεί όλους. Αυτή ήταν μια από τις εισηγήσεις και της Λέας Μαλένη, η οποία επανέλαβε πως ό,τι κι αν λεχθεί στη Βουλή το θέμα είναι η αύξηση του κονδυλίου για τις επιχορηγήσεις.

Η χθεσινή συνεδρία στη Βουλή έληξε με την πρόταση του προέδρου της επιτροπής Κυριάκου Χατζηγιάννη για μια ευρεία «σύσκεψη προβληματισμού» με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών αλλά και της επιτρόπου Διοικήσεως. Ο κ. Χατζηγιάννης κάλεσε τον διευθυντή των ΠΥ να αναλάβει την πρωτοβουλία και να επανέλθουν όλοι στη Βουλή σε τρεις μήνες για τη συνέχεια «της παράστασης».