Η αίσθηση της απομόνωσης και της μοναξιάς στα θεατρικά έργα του Χάρολντ Πίντερ ήταν το έναυσμα για να προσκαλέσουμε σκηνογράφους του θεάτρου, να μας στείλουν φωτογραφίες ή σχέδια από σκηνικά που δημιούργησαν, για έργα που θεωρούν ότι αντανακλούν το αίσθημα ή την ατμόσφαιρα της απομόνωσης, του εγκλεισμού, της μοναξιάς.

Οι ήρωες του Πίντερ είναι πάντοτε κλεισμένοι στους τέσσερις τοίχους ενός δωματίου και απ' εκεί αναζητούν τον χρόνο, αμυνόμενοι απέναντι σε μια «απειλή» που εισβάλλει στον χώρο και στις ζωές τους.

Σήμερα, ολόκληρη η ανθρωπότητα καλείται σε έναν περιορισμό για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού, αυτού του αόρατου εχθρού που έχει εισβάλει στις ζωές μας και ελέγχει τον χρόνο «μας».

Μην κοιτάς.

Ο κόσμος πάει να διαλυθεί.

Ο κόσμος πάει το φως του όλο να χάσει

και στο σκοτεινό του πηγάδι να μας στριμώξει,

Σε κείνο το μαύρο, γεμάτο και αποπνικτικό μέρος

Κει όπου θα σκοτώσουμε ή θα πεθάνουμε ή θα χορέψουμε

ή θα θρηνήσουμε ή θα ουρλιάξουμε ή θα στριγκλίζουμε

ή θα σπρώχνουμε σαν τα ποντίκια ξανά να διαπραγματευτούμε

την αρχική μας τιμή.

Χάρολντ Πίντερ, Ποίημα, 1995



i. Εδουάρδος Γεωργίου | «Το τέλος του παιχνιδιού», του Σάμουελ Μπέκετ, Οκτώβριος 1995

«Μια σπουδαστική εργασία... πριν 30 τόσα χρόνια... Το έργο του Μπέκετ ιδωμένο ως ένα παιχνίδι δύο παιδιών που κλείστηκαν σε ένα καταφύγιο για να γλιτώσουν από την καταστροφή του κόσμου... Χρόνια μετά, τα παιδιά παραμένουν κλεισμένα παίζοντας ένα αέναο παιχνίδι χωρίς να συνειδητοποιούν πως τα σώματά τους δεν είναι πια παιδικά.

ii. Μαρίζα Παρτζίλη | «Πελεκάνος» του Αύγουστου Στρίντμπερκ, Οκτώβριος 2017 [παραγωγή: ΕΘΑΛ]

Το έργο ανέβηκε σε σκηνοθεσία της Λέας Μαλένη και σκηνικά / κοστούμια της Μαρίζας Παρτζίλη.

«Ο Πελεκάνος» αφορά την αλληλουχία συγκρούσεων που προκαλεί ο γάμος της κόρης και ο θάνατος του πατέρα μιας οικογένειας. Η μητέρα είναι ιδιαίτερα αυταρχική. Η κόρη παντρεύεται έναν άνδρα μόνος στόχος του οποίου είναι η οικογενειακή περιουσία. Αποπλανεί τη μητέρα και την απομακρύνει από τον πατέρα, ο οποίος πεθαίνει μέσα σε πλήρη απόγνωση και μοναξιά.

Φωτογραφία: Χρίστος Θεοδωρίδης

iii. Μαρίνα Χατζηλούκα

Wolfgang, του Γιάννη Μαυριτσάκη | Παραγωγή: Νέα Σκηνή ΘΟΚ, 2016

Σε σκηνοθεσία Μάριου Μεττή, σκηνικά - κοστούμια Μαρίνας Χατζηλουκά και φωτισμούς του Σταύρου Τάρταρη, το έργο Wolfgang είναι εμπνευσμένο από το πραγματικό περιστατικό της απαγωγής ενός 10χρονου κοριτσιού που ένας 36χρονος άντρας κρατά κλεισμένο σε ένα υπόγειο, κάπου στην Αυστρία, για οκτώ χρόνια. 

Witsplit, Τέσσερις συν μία εποχές | Παραγωγή: Θέατρο Persona 2011 

To έργο Witsplit ανέβηκε σε σκηνοθεσία Λέας Μαλένη, σκηνικά - κοστούμια Μαρίνας Χατζηλουκά και Λύδιας Μανδρίδου και φωτισμούς της Καρολίνας Σπύρου. Με βασικό θέμα τη σχιζοφρένεια, αυτή η παραγωγή επινοημένου θεάτρου [devised theatre] είχε ως κοινό τόπο συνάντησης ένα δωμάτιο ή ένα μεγεθυμένο νου.

iv. Θέλμα Κασουλίδου | Nerium Park, του Ζουζέπ Μαρία Μιρόλ | Παραγωγή: Θέατρο Διόνυσος 2015

Το κείμενο του Ζουζέπ Μαρία Μιρό γράφτηκε το 2013 και ανέβηκε το 2015 σε σκηνοθεσία Λέανδρου Ταλιώτη. Ξεκινά με ένα ζευγάρι που μετακομίζει σε μια καινούργια πολυκατοικία και ανακαλύπτει στην πορεία ότι είναι οι μόνοι ένοικοι εκεί. Έχουν σχέδια για το μέλλον αλλά ο νεαρός άντρας μένει άνεργος και η γυναίκα παίρνει προαγωγή ενώ είναι ήδη έγκυος... Στην πορεία καταλήγει σε κατάθλιψη και εγκατάλειψη... Η νεαρή φεύγει από το σπίτι και αυτός μένει μόνος με τον "υποτιθέμενο" του φίλο... έχει τραγική εξέλιξη. 

Για τα σκηνικά, λέει η Θέλμα: «Το εσωτερικό ενός διαμερίσματος, κατασκευασμένο από ευτελή υλικά όπως τα χαρτόκουτα μετακόμισης (που δείχνουν την μετακόμιση στο καινούργιο διαμέρισμα και τα όνειρα για το μέλλον) τα οποία υποδηλώνουν πόσο πολύ έχουμε βασίσει ένα καλύτερο μέλλον στα υλικά αγαθά -σε ένα καινούργιο σαλόνι, μια ωραία κουζίνα, μια πισίνα κλπ- που στο τέλος δεν έχουν αξία αφού το ευτελές υλικό βρίσκεται στο πώς δημιουργούμε νέες σχέσεις και στη συγκεκριμένη περίπτωση μια νέα οικογένεια. Δεν υπάρχουν γερές βάσεις και ζητήματα όπως η ανεργία οδηγούν το νέο ζευγάρι στην αποξένωση, στην μοναξιά, στον χωρισμό και στο συγκεκριμένο έργο στην παράνοια.»

v. Λάκης Γενεθλής

Χαίρεται και αντίο, του Αθολ Φούγκαρντ | Παραγωγή: Θέατρο Ένα, 2000

Η Μόνικα Βασιλείου σκηνοθέτησε αυτό το έργο του Φούγκαρντ στο οποίο τους ρόλους κρατούσαν οι Ιωάννα Σιαφκάλλη και Μαρίνος Ξενοφώντος. 

Δύο αδέλφια έρχονται αντιμέτωπα με φόβους και αναμνήσεις που πρέπει να αποδεχτούν, να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να προχωρήσουν. Όλα αυτά συμβαίνουν στο πατρικό τους σπίτι.

Φωτογραφία Χρίστος Αβρααμίδης

Τζόρταν, της Αννα Ρέινολτς | Παραγωγή: Θέατρο Versus 2008 

Η Παναγιώτα Παπαγεωργίου ερμήνευσε τον μονόλογο Τζορνταν σε σκηνοθεσία του Μαρίνου Ανωγυργιάτη. «Μερικές φορές μόνοι μας χτίζουμε τις φυλακές μέσα μας και η μόνη διαφυγή είναι η αυτοτιμωρία.»

Φωτογραφία: Χρίστος Αβρααμίδης

vi. Ελένη Ιωάννου 

Λέιλα και Συνεργάτες, της Κορντίλια Λιν | Παραγωγή: Θεατρική ομάδα Μαρίας Καρολίδου 2019

Η Μαρία Καρολίδου σκηνοθέτησε το έργο της Κορντίλια Λιν, με την Αντωνία Χαραλάμπους και τον Γιάννη Καραούλη στην ερμηνεία των δύο ρόλων. Το έργο είναι βασισμένο σε πραγματική ιστορία και αφηγείται το επώδυνα βίαιο ταξίδι ενός κοριτσιού προς την ενηλικίωση, όταν βρίσκει τον εαυτό της σε μια εμπόλεμη ζώνη ως θύμα εμπορίας και εκμετάλλευσης.

Φωτογραφία: Ελένη Ιωάννου

Οne for sorrow, της Κορντίλια Λιν | Παραγωγή: Θεατρική Ομάδα Μαρίας Καρολίδου 2019

Το έργο ανέβηκε σε σκηνοθεσία Μαρίας Ιόλης Καρολίδου και σε σκηνικά/κοστούμια της Ελένης Ιωάννου και σε σχεδιασμό φωτισμού της Καρολίνας Σπύρου. Η δράση εκτυλίσσεται στο σπίτι μιας μεσοαστικής οικογένειας η οποία δέχεται έναν απρόσμενο επισκέπτη τη νύχτα που μια τρομοκρατική επίθεση πραγματοποιείται στην καρδιά του Λονδίνου. Το σπίτι γίνεται καταφύγιο και εμπόλεμη ζώνη μαζί.

Φωτογραφία: Χριστιάνα Κωνσταντίνου

Σκακιστική νουβέλα, του Στέφαν Τσβάιχ | Παραγωγή: Θεατρική ομάδα 8Χ8, 2017

Το έργο ανέβηκε σε σκηνοθεσία Γιάννη Καραούλη, σκηνικά/κοστούμια της Ελένης Ιωάννου και σχεδιασμό φωτισμού της Σεσίλιας Τσελεπίδη. Πρόκειται για το τελευταίο έργο του Στέφαν Τσβάιχ προτού αυτοκτονήσει. Μια παρτίδα σκάκι παίζεται ανάμεσα στον παγκόσμιο πρωταθλητή Μίρκο Τσέντοβιτς και έναν άγνωστο αντίπαλο, τον κυνηγημένο από την Ευρώπη του ναζισμού δρ Μπ. Η νουβέλα αφηγείται το απροσδόκητο παρελθόν του δρα Μπ., ο οποίος κατά τη φυλάκισή του από τους ναζί, αναλώθηκε σε σκακιστικές αναμετρήσεις με τον ίδιο του τον εαυτό.

Φωτογραφίες: Ελένη Ιωάννου

vii. Αντης Παρτζίλης | Η Αμερικάνα, του Νικολάι Κολιάντα | Παραγωγή: Κρατικό Θέατρο του Κάσελ [Γερμανία], 1994

Το έργο ανέβηκε σε σκηνοθεσία του Μίχαελ Λάινερτ και σκηνικά-κοστούμια του Άντη Παρτζίλη. 

Όπως λέει ο ίδιος, «το έργο πραγματεύεται την απόλυτη μοναξιά και κοινωνική απομόνωση μιας Ρωσίδας εμιγκρέ στη πολύβουη Νέα Υόρκη. Το σκηνικό αιωρείται στο χώρο της σκηνής με φόντο μια υδρόγειο σφαίρα. Η εικόνα που δημιουργούσε το σκηνικό ενέτεινε, στο απόλυτο, την αίσθηση της πλήρους απομόνωσης από τον κόσμο…»

viii. Λυδία Μανδρίδου

Not not not not not Enough Oxygen, της Κάρολ Τσέρτσιλ | Παραγωγή: Open Arts, 2018

To έργο ανέβηκε σε σκηνοθεσία Αθηνάς Κάσιου, σκηνικά-κοστούμια Λυδίας Μανδρίδου, φωτισμούς της Καρολίνας Σπύρου και σχεδιασμό ήχου του Αντρέα Τραχωνίτη. 

Στο Λονδίνο του 2010, οι άνθρωποι ζουν σε δωμάτια – κελιά. Η Βίβιαν είναι παντρεμένη αλλά θέλει να ζήσει με τον Μικ, ένα άντρα αρκετά ηλικιωμένο για να θυμάται το Λονδίνο όταν ήταν ακόμη ασφαλές και υπήρχαν πουλιά στα δέντρα. Ο Μικ θέλει να ζει σ¡ε ένα σπιτάκι στην εξοχή. Ίσως τον βοηθήσει σ’ αυτό ο γιος του, Κλοντ, ένας διάσημος μουσικός που μετά από χρόνια θα επισκεφτεί τον πατέρα του.

Φωτογραφίες: Παναγιώτης Μηνά

Η τελευταία μαγνητοταινία του Κραπ, του Σάμουελ Μπέκετ | Παραγωγή: Open Arts, 2014

Το έργο αποτελείτο από δύο μονόπρακτα του Μπέκετ: «Η τελευταία μαγνητοταινία του Κραπ» σε ερμηνεία Σταύρου Λούρα και «Όχι εγώ» σε ερμηνεία Κατερίνας Λούρα. Δύο έργα μαζί σε ένα χώρο και δύο ξεχωριστοί ήρωες του Μπέκετ που ψάχνουν την ηρεμία τους, να κρατηθούν, αναζητώντας το νόημα της δικής τους ύπαρξης μέσα από την ιδιομορφία τους, το χιούμορ και την αγάπη τους για τη ζωή.

Η παραγωγή ανέβηκε σε σκηνοθεσία Αθηνάς Κάσιου, εικαστική επιμέλεια Λυδίας Μανδρίδου και Σωτήρη Καλλή και ήχο του Σταύρου Σταμάτη.



ix. Έλενα Κοτασβίλη

Λαχταρώ, της Σάρα Κέιν | Παραγωγή: Θέατρο Αποθήκες ΘΟΚ, 2019