Γράφει ο Χρίστος Ζάνος, Θεατρικός σκηνοθέτης

Έχω μνήμες από το 1953, όταν ήμουν 7 χρονών.

Θυμάμαι το 1953 ένα φλιτζάνι δώρο από τη βασίλισσα της Αγγλίας, για να πίνω δωρεάν γάλα στο σχολείο, που έβραζε σε κατσαρόλα ο ίδιος ο εκπληκτικός δάσκαλός μας Μ. Πασιαρδής από την Κυθρέα.

Θυμάμαι το 1955 το κλείσιμο του δημοτικού για πολλούς μήνες, γιατί 3-4 μαθητές, παιδιά εθνικοφρόνων γονέων, κρέμασαν στον ιστό του σχολείου ένα κομμάτι κάμποτ με έναν σταυρό στη μέση, ζωγραφισμένο άτσαλα με μαύρη σιδηρομπογιά.

Θυμάμαι, τον ίδιο χρόνο, το ξύλο που έτρωγα καθημερινά από αυτά τα ηρωικά παιδιά, γιατί η Αριστερά απέρριψε τον ένοπλο αγώνα της ΕΟΚΑ.

Θυμάμαι τις 3 του Μάρτη του 1957, την ημέρα που ήταν οι Σήκωσες, ενώ τρώγαμε τρεις συγγενικές οικογένειες μαζί στο σπίτι μας, ακούσαμε από το ράδιο για το ολοκαύτωμα του Αυξεντίου στον Μαχαιρά, τότε σταματήσαμε το φαγητό και αρχίσαμε να θρηνούμε.

Θυμάμαι το 1958 τους μασκοφόρους της Οργάνωσης, που μια σκοτεινή χειμωνιάτικη βραδιά έκαναν εισβολή στο σπίτι μας, πήραν όλα τα ρούχα από το ερμάρι και τα έκαψαν στην πλατεία του χωριού για παραδειγματισμό, γιατί δεν συμμορφωθήκαμε πλήρως με τους κανόνες της Παθητικής Αντίστασης.

Θυμάμαι την ίδια χρονιά το ξύλο που έτρωγα καθημερινά στο σχολείο, μέχρι να παραδεχτώ ότι αναγνωρίζω τον Μακάριο ως τον μοναδικό εκπρόσωπο του κυπριακού λαού.

Θυμάμαι πάλι το 1958 τον ξυλοδαρμό του αδελφού μου Κωστή από μασκοφόρους, γιατί ήτανε εργάτης, αριστερός και μέλος της ΠΕΟ.

Θυμάμαι το 1965, όταν ήμουνα στρατιώτης και έφαγα μπουνιά στο κάτω μέρος της σιαγόνας από τον Καλαμαρά αξιωματικό μας, έκοψα τη γλώσσα μου και μάτωσα ολόκληρος, γιατί άκουσε από άλλον πατριώτη συστρατιώτη μου ότι ήμουνα κομουνιστής.

Θυμάμαι την 21 Απρίλη του 1967, φοιτητής, μέλος της Νεολαίας Λαμπράκη, στην Αθήνα.

Θυμάμαι το 1968, όταν η χούντα συνέλαβε ένα βράδυ καμιά δεκαριά στενότατους φίλους Κύπριους και Έλληνες αντιστασιακούς και εγώ εγκατέλειψα άρον-άρον, σε μια νύχτα, την Ελλάδα για να αποφύγω πιθανή σύλληψη.

Θυμάμαι τον Αύγουστο του 1974, πάλι στην Αθήνα, 19 ή 20 του μηνός ήτανε, όταν επισκέφτηκα τα γραφεία της ΕΦΕΚ για να μάθω νέα για την Κύπρο και διάβασα σε μια πρόχειρη πινακίδα τον κατάλογο των πεσόντων κατά τη δεύτερη εισβολή και είδα το όνομα του αδελφού μου έφεδρου στρατιώτη Κωστή. Μόνος και βουβός κίνησα να κατεβώ από τον 4ο όροφο, έχασα τις αισθήσεις μου και γκρεμίστηκα στις σκάλες και όταν ξύπνησα βρήκα τον εαυτό μου στο 401 Νοσοκομείο με σπασμένα χέρια.

Θυμάμαι κι άλλα πολλά μετά το 1974. Το 1978, το 1983, το 1993, το 1998, αλλά κυρίως το 2004 και το 2017.

Θυμάμαι το 2012 την κηδεία, σε μια μικρή κασέλα, των οστών του αδελφού μου Κωστή.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..............

Το εμβόλιο σίγουρα θα προστατεύσει τον κυπριακό λαό από τον κορωνοϊό. Δηλώνω ότι θα είμαι από τους πρώτους που θα το βάλουν, ανήκοντας πλέον στις πολύ-πολύ ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.

Η πανδημία θα περάσει.

Αλλά αναρωτιέμαι: θα βρεθεί ποτέ το εμβόλιο που θα γιατρέψει και θα εξαλείψει τις πληγές και τις ασθένειες που επωάστηκαν για δεκαετίες μέσα στο σώμα και την ψυχή μου;