Το «φεύγω» από τα social είναι μια ας την πούμε απειλή (λες και θα σκάσει ο Ζάκερμπεργκ) που την ακούω συχνά. «Χάνω τον χρόνο μου» και «όλο ανοησίες διαβάζω» είναι οι πιο συχνές αιτιολογήσεις. Ξέρω και κάποιους που έφυγαν και μετά ξαναγύρισαν. Ξέρω φυσικά και κάποιους που δεν έφτιαξαν ποτέ προφίλ σε κανένα social και έχουν το κεφάλι τους ήσυχο. Έχω και την κολλητή μου που της στέλνω το newsletter με τα καινούργια επεισόδια από τα «Λόγια της Καραντίνας» και το διαβάζει η κόρη της και τ' ακούει αυτή.

Είδα όμως δύο περιπτώσεις που μου κίνησαν το ενδιαφέρον γιατί και οι δύο τους συνδέονται με σημαντικές τάσεις στα ίδια τα social και πιστεύω ότι είναι αρκετά σημαντικές.

Η πρώτη είναι εκείνη του «συνταξιούχου» πλέον ποδοσφαιριστή, μεγάλου σταρ της Άρσεναλ και της Εθνικής Γαλλίας, Τιερί Ανρί. Στα τέλη Μαρτίου, ο Ανρί ανακοίνωσε ότι κλείνει όλους τους λογαριασμούς του στα social ως διαμαρτυρία απέναντι στον ακραίο ρατσισμό και ρητορική μίσους που είναι πλέον έκδηλα σε αυτά. Ειδικά στο ποδόσφαιρο το θέμα έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις, σε σημείο που η Premier League (το πρωτάθλημα της Αγγλίας) να σκέφτεται να κάνει συνολικό μποϋκοτάζ στα social το ερχόμενο Σαββατοκύριακο. Οι επιθέσεις προς τους έγχρωμους παίκτες πολλαπλασιάζονται. Και καμία σημασία δεν έχει που ο Ανρί, για παράδειγμα, είναι γέννημα θρέμμα Παριζιάνος. Αρκεί να είσαι λίγο σκουρόχρωμος και το «μαϊμού» δεν το γλυτώνεις. Και μέσα στο γήπεδο και στα social. Από ποδόσφαιρο δεν ξέρω και πολλά, και μπορεί να λένε ότι ο Ανρί είναι ο τέταρτος σκόρερ στην ιστορία του Αγγλικού πρωταθλήματος, αλλά εγώ διάβασα τον πρόλογο που έγραψε σ’ ένα εξαιρετικό βιβλίο το «Η αυτοκρατορία του ποδοσφαίρου» (που δυστυχώς δεν κυκλοφορεί στα ελληνικά) του διεθνολόγου Πασκάλ Μπονιφάς, το οποίο πραγματεύεται τη γεωπολιτική του ποδοσφαίρου. Και ο Ανρί, που όποτε μπορεί βγαίνει και παίζει με τα παιδιά της παλιάς του γειτονιάς, έχει κατασταλαγμένες απόψεις. Και αν διαβάζατε το βιβλίο θα είχατε πειστεί πως το ποδόσφαιρο σήμερα δεν έχει σχέση με το άθλημα αλλά με πολλά άλλα πράγματα και δεν θα σκάγατε για τις ομάδες που θα φτιάξουν (ή μήπως τελικά όχι;) αυτήν την καινούργια Super League, που ξαμόλησε και bots στο twitter να λένε τι καλή που είναι.

Η δεύτερη περίπτωση είναι εκείνη του πολυτελούς οίκου Bottega Veneta. Ο οποίος χωρίς πολλά λόγια αποσύρθηκε από τα social ησύχως και χωρίς φανφάρες και αντικατέστησε τη διαδικτυακή παρουσία του μ’ ένα… τριμηνιαίο περιοδικό. Μάλιστα μ’ ένα περιοδικό, πάμε προς τα πίσω δηλαδή. Όχι ακριβώς, γιατί αν το δείτε στο https://www.issuedbybottega.com/ θα καταλάβετε ότι μόνο πίσω δεν πάμε αφού είναι κάτι εντελώς πρωτοποριακό βασισμένο σχεδόν αποκλειστικά στην εικόνα, κινούμενη και στατική. Κάντε μια βόλτα για να δείτε τι εννοώ και πατήστε δεξιά στην οθόνη για να δείτε μία μία τις «σελίδες». Ή αφήστε τες να σκρολάρουν μόνες τους.

Ο Bottega Veneta έκλεισε τους λογαριασμούς του στα social αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα έχει παρουσία. Θα βασίζεται (και θα τροφοδοτεί) επιλεγμένους influencers για να κάνουν αυτοί τη διαφήμιση. Στα social φυσικά. Και ο ίδιος ο οίκος θα επικεντρωθεί σ’ αυτό που ξέρει καλύτερα, να παράγει τάσεις στη μόδα.

Τα δύο αυτά παραδείγματα δείχνουν πως υπάρχει και επόμενη μέρα μετά τα social media, που σιγά-σιγά περνάνε από τη φάση «γιούργια» στην πιο ώριμή τους φάση. Πιθανόν για κάποιους να μην είναι πλέον μονόδρομος. Η εντυπωσιακή επιστροφή του μάρκετινγκ στο e-mail, η ανάδυση των podcasts, η παντοδυναμία του YouTube, δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον στο οποίο τα social συμμετέχουν αλλά δεν κυριαρχούν.

Ούτε ο Ανρί θα χάσει κάτι από τη δόξα του, ούτε ο Bottega Veneta από τα κέρδη του χωρίς τα social. Τροφή για σκέψη.