Το 21ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογραφικές Μέρες - Κύπρος 2023 ξεκίνησε την Παρασκευή με προβολές στο Θέατρο Ριάλτο και το Κινηματοθέατρο Ζήνα Πάλας. Οι Kινηματογραφικές Mέρες για παιδιά και νέους είναι ένα από τα παράλληλα προγράμματα του φεστιβάλ το οποίο είχε ενταχθεί για πρώτη φορά στη 13η έκδοση του φεστιβάλ το 2015. Στο πλαίσιο του προβάλλονται ταινίες που διακρίθηκαν σε διάφορα φεστιβάλ στον κόσμο και πραγματοποιούνται εργαστήρια με εκπαιδευτές επαγγελματίες του κινηματογράφου. Το φετινό πρόγραμμα επιμελήθηκε ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Σταύρος Παμπαλλής ο οποίος μας μίλησε για το σκεπτικό της φετινής διοργάνωσης.

Είναι η 2η χρονιά που επιμελείσαι το πρόγραμμα για εφήβους και παιδιά. Τι έμαθες από την περσινή διοργάνωση;

Η περσινή διοργάνωση μου επιβεβαίωσε κάτι που υποψιαζόμουν - πως τα παιδιά δεν πρέπει να τα υποτιμάμε ποτέ. Η αντίληψή τους, οι δυνατότητές τους να συγκεντρωθούν και να παρακολουθήσουν «δύσκολες» ταινίες, να διαβάσουν υπότιτλους, και να ταυτιστούν με χαρακτήρες που ζουν πολύ μακριά από τη δική τους καθημερινότητα είναι πολύ μεγαλύτερη απ΄ό,τι φανταζόμαστε, εμείς οι «μεγάλοι».

Η φετινή διοργάνωση είναι αφιερωμένη στη ΔΡΑΣΗ. Μίλησέ μας γι' αυτή την ιδέα.

Το σινεμά, από ανέκαθεν, ήταν ο πρεσβευτής της «ατομικής ευθύνης», της ιδέας, δηλαδή, πως μονό εσύ, μπορείς να αλλάξεις τα κακώς έχοντα γύρω σου. Σε μια εποχή που οι νέοι αντιμετωπίζουν κοινωνικές, περιβαλλοντικές και τεχνολογικές προκλήσεις τις οποίες οι γονείς τους μετά βίας μπορούν να κατανοήσουν, πόσω μάλλον να αντιμετωπίσουν, το φετινό είναι ένα κάλεσμα για ακτιβισμό, προσωπική ευθύνη και ενσυναισθητική ενασχόληση με όλα όσα μας περιβάλλουν. Όπως τόσα άλλα παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο, οι νεαροί πρωταγωνιστές του φετινού μας προγράμματος προσπαθούν να καταλάβουν πού ανήκουν και ΠΩΣ να ανήκουν εκεί. Είναι παιδιά που πρέπει να κάνουν επιλογές. Που πρέπει να δράσουν, για χάρη των ιδίων, των οικογενειών τους ή των κοινοτήτων τους. Παράλληλα, προσφέρουμε ένα πρόγραμμα από πρακτικά δημιουργικά εργαστήρια που καλούν σε κινηματογραφικό ακτιβισμό τους νέους όλων των ηλικιών. Με μια επιλεγμένη ομάδα εισηγητών και με θέματα που κυμαίνονται από το χειροποίητο animation έως τη δημιουργία χαρακτήρων VR και από την περιβαλλοντική προστασία έως την κινηματογραφική αυτοέκφραση, προσπαθούμε να περάσουμε το μήνυμα πως η δημιουργικότητα στον οπτικοακουστικό τομέα είναι ένα πεδίο προσβάσιμο σε όλους, και αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο, ακόμη και στα πιο μικρά χέρια, για την οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου.

Ποιες είναι η προκλήσεις στην επιμέλεια ενός προγράμματος κινηματογραφικού φεστιβάλ για παιδιά και νέους;

Αρχικά, να καθορίσουμε τι καθιστά μια ταινία «για παιδιά». Κατά τη δική μας άποψη, μια ταινία μπορεί να αφορά, και να μιλήσει σε παιδιά χωρίς να είναι «παιδική» - χωρίς δηλαδή να χειραγωγεί την κινηματογραφική της αισθητική σε μια προσπάθεια να γίνει πιο αρεστή σε ακροατήρια που έχουν μεγαλώσει μπροστά στο Netflix και το YouTube. Δυστυχώς, όλο και περισσότερο, παρατηρούμε το φαινόμενο αυτό να γίνεται τάση στον νεανικό και παιδικό κινηματογράφο, κάτι που δυσκολεύει την αναζήτησή μας για ταινίες, αλλά δεν τα βάζουμε κάτω, γιατί, υπάρχουν διαμάντια, που αξίζει να αναδειχθούν.

Ποια είναι η διαδικασία επιλογής προγράμματος για το φεστιβάλ; Ποια είναι η κύρια ιδέα πίσω από ένα καλά επιμελημένο πρόγραμμα;

Ως ομάδα, βλέπουμε πάρα πολλές ταινίες, είτε σε φεστιβάλ του εξωτερικού, είτε ως screeners που μας υποβάλλονται για να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα. Φέτος, επειδή ήμουν και στην κριτική επιτροπή προεπιλογής των φιναλίστ για το Ευρωπαϊκού Βραβείου Νεανικού Κοινού είδα πάνω από 90 ταινίες για νέους. Επειδή είμαστε ένα τμήμα ενός ευρύτερου φεστιβάλ, προσπαθούμε πάντα να έχουμε μια συνάφεια με τη θεματική του. Φέτος οι συνάδελφοι Αργυρώ Νικολάου και Μάριος Λιζίδης, οι καλλιτεχνικοί διευθυντές του φεστιβάλ, έθεσαν ως πλαίσιο τη φράση What Now/Now What. Έτσι και εμείς επικεντρωθήκαμε σε ταινίες όπου οι πρωταγωνιστές αντιμετωπίζουν ακριβώς αυτό το δίλημμα, σε διαφορετικές συνθήκες.

Τι πιστεύεις θα μπορούσε να φέρει τους έφηβους και τα παιδιά στην Κύπρο πιο κοντά στον κινηματογράφο γενικότερα;

Αυτό είναι ένα τεράστιο θέμα, δυστυχώς, και δεν αφορά μόνο τον κινηματογράφο αλλά την τέχνη και τον πολιτισμό γενικότερα. Δεν θα αρχίσω την κλάψα εδώ, γιατί δεν είναι της ώρας, και τα έχουμε πει πολλές φορές στο παρελθόν, έτσι θα κλείσω με κάτι θετικό. Αυτό που φέρνει τους νέους κοντά στο οτιδήποτε, πλέον, είναι η πεποίθηση πως αυτό το κάτι τους αφορά, μιλά τη «γλώσσα τους» και τους δίνει ερεθίσματα, αλλά και τα μέσα, να εκφραστούν. Πιστεύω πως το φεστιβάλ μας, είναι μια μοναδική ευκαιρία για όσους έρθουν, ειδικά τους εφήβους που θα παρακολουθήσουν τις εφηβικές μας ταινίες και θα λάβουν μέρος στα εργαστήρια, να ανακαλύψουν πως το σινεμά δεν είναι, μόνο, μια βιομηχανία στο Ηollywood με προϋπολογισμούς εκατομμυρίων, αλλά ένα άμεσο, προσιτό και ισχυρότατο μέσο αυτοέκφρασης και επικοινωνίας, ένα εργαλείο εξερεύνησης και κατανόησης του κόσμου γύρω μας που το μόνο που χρειαζόμαστε για να το απολαύσουμε είναι μια καθαρή ματιά και ένα ανοιχτό μυαλό.

Το πρόγραμμα σήμερα:

Θἐατρο Ριάλτο, Λεμεσός

*4.00 μ.μ.

COMEDY QUEEN |Sanna Lenken

93′, 2022, Σουηδία

Η Σάσα είναι 13 ετών και η μητέρα της δεν ζει πια. Αλλά η Σάσα αρνείται να κλάψει. Είναι αποφασισμένη να μην γίνει ποτέ σαν τη μητέρα της και να κάνει τον πατέρα της να γελάσει ξανά. Για να το πετύχει αυτό, δεν της επιτρέπεται να διαβάζει βιβλία, πρέπει να ξυρίσει τα μαλλιά της και να απορρίψει το κουτάβι που πάντα ήθελε. Μα πάνω απ' όλα, πρέπει να γίνει «η Βασίλισσα της Κωμωδίας». Μια ταινία για το πώς να (ξανα)βρεις τον εαυτό σου όταν ο κόσμος γύρω σου καταρρέει.

Επιλεγμένα βραβεία και διακρίσεις:

Κρυστάλλινη Αρκούδα Καλύτερης Ταινίας, Generation Kplus, Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου, Γερμανία, 2022. | Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Ζωντανής Δράσης και Βραβείο Κριτικής Επιτροπής Νέων, Διεθνές Φεστιβάλ Παιδικού Κινηματογράφου Σικάγο, ΗΠΑ, 2022.| Βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού, Guldbaggage Awards, 2023. | Υποψήφιο για το Βραβείο Νεανικού Κοινού, Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου, 2022.

*6.00 μ.μ.

ΑΥΑ /SIMON COULIBALY GILLARD

90′, 2021, Βέλγιο, Γαλλία

Η Aya μεγαλώνει με τη μητέρα της στο νησί Λαχού. Ευτυχής και ανέμελη, απολαμβάνει να μαζεύει καρύδες και να ξαπλώνει στην άμμο. Όμως ο παράδεισός της κινδυνεύει να θαφτεί κάτω από τη θάλασσα. Με τα πελώρια κύματα να απειλούν το σπίτι της, η Aya καλείται να πάρει μια απόφαση που θα αλλάξει τη ζωή της: να μείνει με τη μητέρα της σε αυτό το καταδικασμένο μέρος ή να επιδιώξει ένα καλύτερο μέλλον στην ξενιτιά;

Επιλεγμένα βραβεία και διακρίσεις: Υποψήφιο για το βραβείο Magritte - Καλύτερης Πρώτης Ταινίας, Académie André Delvaux of Belgium, Βέλγιο, 2023 | Βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού, Διεθνές Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου Ναμούρ, Βέλγιο, 2021.

Κινηματογράφος Ζήνα Πάλας, Λευκωσία

*4.00 μ.μ.

MISSION ULJA FUNK / Barbara Kronenberg

93′, 2021, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Πολωνία

Η δωδεκάχρονη Ούλια ζει σε ένα χωριό της Γερμανίας. Είναι ένα πανέξυπνο (και ομολογουμένως παράξενο) κορίτσι που λατρεύει την επιστήμη. Όταν ανακαλύπτει έναν αστεροειδή που κατευθύνεται προς τον πλανήτη Γη, η γιαγιά της, η Όλγα, της απαγορεύει κάθε επαφή με την επιστήμη. Έτσι, η Ούλια ζητάει από τον Χενκ, έναν συμμαθητή της, να τη συνοδεύσει σε ένα ταξίδι κατά μήκος της Ανατολικής Ευρώπης για να παρακολουθήσουν την πρόσκρουση από πρώτο χέρι - μάρτυρες στο σπουδαιότερο συμπαντικό γεγονός της ζωής τους.

Επιλεγμένα βραβεία και διακρίσεις:

Καλύτερη Παιδική Ταινία, Διεθνές Φεστιβάλ Παιδικού Κινηματογράφου Kristiansand, Νορβηγία, 2021 | Καλύτερη Παιδική Ταινία, Gild-Filmpreis - Γερμανικό Βραβείο Κινηματογράφου, Γερμανία, 2021 | Καλύτερη Παιδική Ταινία, Filmkunstmesse Leipzig, Γερμανία, 2021.

*6.00 μ.μ.

THE QUIET GIRL / Colm Baread

94′, 2022, Ιρλανδία

Ιρλανδία, 1981. Ένα εννιάχρονο κορίτσι μετακομίζει από την πόλη στην εξοχή όπου φιλοξενείται από ένα ζευγάρι μακρινών συγγενών της, αγροτών, για το καλοκαίρι. Παρότι στο σπίτι αυτό κυριεύει η στοργή και η θαλπωρή, το κορίτσι θα ανακαλύψει ένα καλά κρυμμένο μυστικό, μία επώδυνη αλήθεια.

Επιλεγμένα βραβεία και διακρίσεις:

Υποψήφιο για Καλύτερη Διεθνής Ταινία Μεγάλου Μήκους, Βραβεία Όσκαρ, ΗΠΑ, 2023. | Μεγάλο Βραβείο - Generation Kplus International Jury, Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου, Γερμανία, 2022. | Βραβείο Καλύτερης Φωτογραφίας, Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου, 2022. | Ξενόγλωσση Ταινία της Χρονιάς, London Critics Circle Film Awards, Ηνωμένο Βασίλειο, 2023.

*CΥPRUS FILM DAYS /21-29 Απριλίου 2023. Πληροφορίες/Εισιτήρια: www.rialto.interticket.com / www.rialto.com.cy/. Ταμείο - +357 77777745. Πρόγραμμα φεστιβάλ www.cyprusfilmdays.com.