Η έκθεση «nono, bad timing!» εστιάζει σε διαδικασίες αρχειοθέτησης κουήρ χρόνων και χώρων, καθώς συγκεντρώνει υλικό από το αρχείο «Mémoire des Sexualités» με έδρα τη Μασσαλία και το «Schwules Museum» του Βερολίνου. Πρόκειται για μία συνεργασία του Queer Wave -ενός από τους μοναδικούς κουήρ πολιτιστικούς οργανισμούς στη Κύπρο-, το Goethe-Institut Cyprus, το Institut Français de Chypre, αλλά και το NiMAC - όπου και φιλοξενείται η έκθεση. Στο πλαίσιο του ίδιου πρότζεκτ, η περιοδεύουσα έκθεση «Queer as German Folk» παρουσιάστηκε στο σύνολό της στο Goethe-Institut Cyprus, στη Λευκωσία. Σημειώνεται δε ότι, η «nono, bad timing!» εγκαινιάστηκε τη βραδιά έναρξης του 5ου «Queer Wave: Cyprus LGBTQIA+ Film Festival», ενώ η τελετή λήξης με περφόρμανς της Εβίτας Ιωάννου, θα γίνει το Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2024, στις 18.00.

Λίγα λόγια για την έκθεση

Η «nono, bad timing!» έχει ως σημείο αφετηρίας την αναγνώριση πως η χρονική, η χωρική και η σεξουαλική ασυμφωνία ως προς την ‘καθολικότητα’ της ύπαρξης είναι αλληλένδετες. Με μια μη-γραμμική προσέγγιση, το πρότζεκτ αποσταθεροποιεί καλά δοκιμασμένους ρυθμούς και ρητορικές για να προτείνει νέες δυνατότητες για το τι σημαίνει αρχειοθέτηση σε αυτό το πλαίσιο: πως μπορούν να καταγραφούν αποσιωπημένες ιστορίες και τι μπορούν να ενδυναμώσουν αυτές οι διαδικασίες;

Φωτ.: Νίκος Λουκά - Louca Photographic Studios.

Για τον μήνα Οκτώβριο, η «nono, bad timing!» μετατράπηκε σε εργαστήριο για την ανάπτυξη νέων προτάσεων από πολιτιστικούς παραγωγούς με έδρα την Κύπρο. Το «Π» επικοινώνησε μαζί με τον επιμελητή της έκθεσης, Ευαγόρα Βανέζη, και τους τέσσερις φιλοξενούμενους αρχειοθέτες, τον Λοϊζο Ολύμπιο, την Εβίτα Ιωάννου, τον Logan Bellew και τον Γαβριήλ Κουρέα, θέτοντάς τους μερικά ερωτήματα για το αρχείο, την αρχειοθέτηση και τη διατήρηση του υλικού αλλά και τη σημασία τους στην ιστορία του τόπου.

ΕΥΑΓΟΡΑΣ ΒΑΝΕΖΗΣ: Επιμελητής της έκθεσης

Ποια η σημαντικότητα της ύπαρξης μιας τέτοιας έκθεσης; Πόσο εύκολη είναι η διαδικασία επιμέλειας;

Η έκθεση είναι η πρώτη που θέτει ένα σημαντικό ζήτημα, αυτό της αρχειοθέτησης κουήρ χρόνων και χώρων, και κατ’ επέκταση τη δημιουργία ενός πλαισίου συνεργασίας για την εν συνεχεία συμπλήρωση και ενεργοποίηση του αρχείου αυτού. Υπάρχει μια υπέροχη και πολυεπίπεδη ποικιλομορφία στη κουήρ ιστορία της Κύπρου, λείπει το πλαίσιο φροντίδας για τη διαφύλαξη και το άκουσμα των ιστοριών της. Αυτό είναι σε ένα επίπεδο σύμπτωμα της περιθωριοποίησης της διαφορετικότητας και επίσης της ευκολίας με την οποία τα ζητήματα που προκύπτουν εξωραίζονται κάτω από αφηρημένες και ετεροκανονικές ομπρέλες ‘συμπερίληψης’ και ‘ορατότητας’. Αυτή ήταν η πρόκληση της συγκεκριμενής επιμέλειας, που οδήγησε σε συγκεκριμένες επιλογές: αυτή του τίτλου, του συστήματος των φιλοξενούμενων αρχειοθέτων, και την ‘παράδοση’ του εκθεσιακού συγκείμενου στη συλλογική διαδικασία και την εμπιστοσύνη. Επίσης, στις δράσεις και τις συζητήσεις, που είναι βασικά στοιχεία της επιμέλειας, και όχι σε «παράλληλες δράσεις» που εμπλουτίζουν ένα παγιωμένο αφήγημα. Είναι μια έκθεση από την κοινότητα για την κοινότητα που προτάσσει ότι δεν θα γίνεται κάτι για εμάς χωρίς εμάς. Ελπίζω ότι δημιουργεί νέα δίκτυα συνεργασίας για το μοίρασμα περισσότερων ιστοριών.

Στην έκθεση, παρουσιάζονται πολύ σημαντικά αρχεία τα οποία έφτασαν στην Κύπρο για πρώτη φορά. Μπορείς να μας μιλήσεις για το αρχείο του συλλόγου «Memoire des Sexualites» και τον ιδρυτή του;

Είχαμε τη χαρά να φιλοξενήσουμε τον Christian de Leusse, ιδρυτή του εν λόγω αρχείου στα εγκαίνια της έκθεσης. Ο ακτιβισμός του de Leusse χαρακτηρίζεται από μια προοδευτική προσέγγιση που συνέδεσε τις προσωπικές εμπειρίες των κουήρ ατόμων με μεγαλύτερα κινήματα για κοινωνική δικαιοσύνη. Μέσα από τη προσωπική του αρχειοθέτηση κατάφερε να διασώσει σημαντικά επεισόδια της κουήρ ιστορίας της Γαλλίας, όπως τη δράση των Θερινών Πανεπιστημίων Ομοφυλοφιλίας, προσφέροντας ένα φυσικό χώρο όπου μπορούν να κατατεθεί σχετικό υλικό από προσωπικές συλλογές.

«Queer as German folk». Πρόκειται για μία έκθεση από το Schwules Museum του Βερολίνου. Τι επιδιώκει;

Η έκθεση αυτή, από την οποία φιλοξενούμε υλικό, αξιοποίησε την 50ή επέτειο των εξεγέρσεων του Stonewall ως αφορμή για να προσφέρει μια εικόνα της ιστορίας των κουήρ κινημάτων στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, τη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας και την επανενωμένη Γερμανία από τη δεκαετία του 1960. Θέτει ερωτήματα για τη δυναμική της εξουσίας που λειτουργεί στην κουήρ πολιτική της μνήμης σε ένα δύσκολο πλαίσιο όπως αυτό της σύγχρονης γερμανικής ιστορίας.

Ο εκθεσιακός χώρος πλαισιώνεται από ένα μακρύ αυτοκόλλητο. Τι θέλει να προσδώσει στο εγχείρημα;

Πρόκειται για ένα αυτοκόλλητο 70 μέτρων που αγκάλιασε όλη την κύρια αίθουσα του NiMAC. Πάνω σε αυτό, παρατίθενται ορισμένες φράσεις από αγαπημένους κουήρ θεωρητικούς, που δίνουν τον θεωρητικό προσανατολισμό, τις αξίες και τον πολιτικό παλμό της έκθεσης. Επίσης, δημιουργούν ένα τοποειδικό πλαίσιο που προτάσσει τον χώρο του NiMAC σαν ένα χώρο πρόβας και επιτέλεσης του παλμού αυτού, για νέες χορογραφίες σωμάτων που δεν εξυπηρετούν ξεκάθαρες (ανα)παραγωγικές ατζέντες, είτε αυτές είναι καπιταλιστικές, εθνικιστικές ή/και οικογενειακές. Είναι ένα παιχνίδι με τη μουσειακή σύμβαση της ετικέτας, που δίνει έμφαση στο ότι μια ετικέτα δεν αφορά μόνο την ‘αντικειμενική’ πληροφορία που μεταδίδει αλλά είναι πάντα αποτέλεσμα του πλαισίου και της ατζέντας μέσα στην οποία λειτουργεί και που τη νοηματοδοτεί. Το δημιούργησα τόσο για να ενδυναμώσω το παρόν αλλά και σαν μια υπόσχεση για ενα κουήρ μέλλον.

Θα ήταν εφικτό να δημιουργηθεί ένα μουσείο για queer φωνές ή ένας χώρος που να τις αγκαλιάζει; Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα sessions έδωσαν κάποιο έναυσμα για την κατάληψη ενός χώρου;

Οι χώροι για κουήρ φωνές δημιουργούνται πάντα από τις κουήρ κοινότητες και αυτό είναι και ένα διακύβευμα της παρούσας έκθεσης: να το τονίσει αυτό και να δείξει τι συμβαίνει σε βάθος χρόνου, κυρίως από τη δεκαετία του 1980 και μετά. Έτσι συνέβη άλλωστε και με το Sessions, που δημιούργησε ένα χώρο συνάντησης και πρόγραμμα διαρκείας που ενεργοποιεί ένα ζωντανό και σημαντικό αίσθημα κοινότητας. Προσωπικά, με απασχολεί η δημιουργία ενός συθέμελα κουήρ μουσείου και αυτό είναι που προωθώ μέσα από την πρακτική και τη γενικότερη δράση μου. Δηλαδή, χώρων κριτικής και διατομεακής πρακτικής, που δίνουν έμφαση στην αποδόμηση της διαιώνισης κυρίαρχων αφηγημάτων και την φροντίδα διαδικασιών δημιουργίας. Η αρχειοθέτηση είναι μέρος αυτής της φροντίδας, και γι’ αυτό και ασχολούμαι συνεχώς με αρχεία. Και για αυτό δεν υπάρχει ο ‘κατάλληλος χρόνος’ αλλά μόνο ‘bad timing!’, όπως χιουμοριστικά αναφέρει ο τίτλος της έκθεσης, αφού μπαίνεις σε μονοπάτια που δεν εξυπηρετούν την καπιταλιστική ετεροκανονικότητα.

LOGAN BELLEW: Φιλουξενούμενος αρχειοθέτης

Πώς άρχισε η δική σου σχέση με την καταγραφή;

H «nono, bad timing!» αποτέλεσε την αφορμή για τη συγκέντρωση του αρχείου του «Trash Your Gender». Έλαβα μέρος στο πρώτο πάρτι του «Trash Your Gender» το 2015 και στη συνέχεια έγινα ο φωτογράφος για έναν μικρό αριθμό πάρτι. Επειδή η δουλειά μου ως φωτογράφος και καλλιτέχνης βασίζεται στην αφήγηση ιστοριών και την αρχειοθέτηση, η συγκέντρωση υλικού για αυτή την έκθεση ήταν το επόμενο λογικό βήμα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την κουήρ ιστορία στην Κύπρο, καθώς έτσι φτιάχνεται η ιστορία. Αρχεία, όπως αυτά, ξεκινούν όταν οι άνθρωποι αισθάνονται ότι οι ιστορίες τους είναι σημαντικές και χρειάζεται να τις μοιραστούν.

Τι ρόλο παίζει το «Trash your Gender»;

Το αρχείο του «Trash Your Gender» είναι εξαιρετικά σημαντικό για την κατανόηση όχι μόνο της κουήρ ιστορίας της Κύπρου, αλλά και γενικότερα. Η κυρίαρχη αφήγηση οποιουδήποτε τόπου συχνά δομείται μέσα από τη ματιά της κυρίαρχης κουλτούρας, παραμερίζοντας συχνά στο παρασκήνιο τις αντίθετες κουλτούρες και ιστορίες. Το «Trash Your Gender» ήταν και είναι, ένα από τα πολλά κινήματα, το οποίο είναι γεμάτο ιστορίες που εμπλουτίζουν και διευρύνουν την κατανόηση της ζωής στην Κύπρο και της κυπριακής κουλτούρας και λειτουργεί ως μέθοδος κατανόησης της ποικιλομορφίας των φωνών στην Κύπρο, βοηθώντας στη διεύρυνση του τι είναι δυνατό για όσους έχουν θεωρηθεί και αντιμετωπιστεί ως «άλλοι».

Πώς βλέπεις αυτό το αρχείο να εξελίσσεται;

Αυτό που παρουσιάζεται στη «nono, bad timing!» είναι μόνο ένα μικρό μέρος αυτού που έχει τεκμηριωθεί για το «Trash Your Gender». Οι φωτογραφίες που παρουσιάζονται είναι κυρίως από το afterparty του 2017 για το φεστιβάλ «Genders and Power», αλλά τα αρχεία χρειάζονται χρόνο για να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν. Τώρα που το «Trash Your Gender» παρουσιάζεται σε μια μεγαλύτερη σκηνή μέσω αυτής της έκθεσης, έχουν αρχίσει να έρχονται στην επιφάνεια περισσότερες φωτογραφίες, βίντεο και γραπτά από όλα αυτά τα χρόνια, δημιουργώντας τη δυνατότητα για μια πιο εκτεταμένη άποψη και προοπτική για την κουήρ ζωή και κουλτούρα στην Κύπρο. Πρόκειται για έναν κάπως δύσκολο αγώνα με περιορισμένη υποστήριξη και χρηματοδότηση από κρατικούς φορείς που είναι πρόθυμοι να αναγνωρίσουν τη θέση και τη σημασία της κουήρ κοινότητας στην Κύπρο, αλλά όπως ακριβώς το «Trash Your Gender» ήταν μια από τις πολλές πρωτοβουλίες για τη διεύρυνση αυτής της κατανόησης, η συγκέντρωση αυτού του αρχείου μέσω της έκθεσης έχει γίνει ένα από τα μπλοκ στη δημιουργία των βάσεων για την προβολή αυτού του ζωτικού μέρους της κυπριακής ιστορίας.

ΕΒΙΤΑ ΙΩΑΝΝΟΥ: Φιλουξενούμενη αρχειοθέτιδα

Lady Monmont. Τι αντιπροσωπεύει το έργο τρία χρόνια μετά την έναρξη των παραστάσεων του «Πέντε λεσβίες τρώνε μια κις»;

Αυτό το έργο λειτουργεί σαν ένα ζωντανό αρχείο. Επανεμφανίζεται συνεχώς τα τελευταία τρία χρόνια, σχεδόν σαν να μας παρακαλεί να διασφαλίσουμε ότι οι φωνές και οι κουήρ ιστορίες δεν θα χαθούν, αλλά θα μείνουν ζωντανές και προσβάσιμες για το μέλλον. Η μετακίνηση του έργου σε διαφορετικά περιβάλλοντα δημιουργεί νέες ευκαιρίες για εξερεύνηση και ερμηνεία. Κάθε νέο πλαίσιο δίνει στο έργο μια διαφορετική διάσταση. Όταν τοποθετείται σε νέο χώρο ή παρουσιάζεται σε ένα διαφορετικό κοινό, αποκτά νέο νόημα. Το παιχνίδι ανάμεσα στο πορτρέτο και την πραγματικότητα μας καλεί να αναρωτηθούμε πώς διαμορφώνεται και παρουσιάζεται η ταυτότητα. Τι έχει μεγαλύτερη σημασία για την ταυτότητα: η ύπαρξη της λεσβίας ως ατόμου ή η κοινωνική της αποτύπωση μέσα από την τέχνη; Η λεσβία «υπάρχει» κοινωνικά και πολιτισμικά μόνο όταν «αναγνωρίζεται» – δηλαδή, όταν δημιουργείται το πορτρέτο της, η ιστορία της, ο λόγος για την ύπαρξή της. Ωστόσο, η ίδια η ύπαρξη προηγείται αυτής της αναγνώρισης.

Τι ήρθε πρώτο; Η λεσβία ή το πορτρέτο της;

Η Λεσβία έρχεται πάντα πρώτη.

Αναφέρεται πως η δημοσίευση του δελτίου Τύπου του θεατρικού έργου σηματοδότησε μία από τις πρώτες φορές που εμφανίστηκε στον Κυπριακό Τύπο. Το θεατρικό πάντως, αν δεν κάνω λάθος, έχει παρουσιαστεί τουλάχιστον σε εφημερίδα, ραδιόφωνο και ιστοσελίδες. Πιστεύεις πως έχει επηρεάσει από τότε;

Ναι, η παράσταση ήταν μια σημαντική στιγμή στην κουήρ ιστορία της Κύπρου, καθώς ήταν η πρώτη φορά που η λέξη «λεσβία» εμφανίστηκε στον τίτλο μιας κυπριακής παραγωγής και χρησιμοποιήθηκε ανοιχτά στον δημόσιο Τύπο ως αναφορά σε ένα θεατρικό πολιτιστικό γεγονός. Δεν είμαι σίγουρη αν έχει επηρεάσει ή αλλάξει κάτι από τότε. Προσωπικά δεν με αφορά τόσο να αλλάξω ή να επηρεάσω τη γνώμη ατόμων που δεν είναι δεκτικά προς τα δικαιώματα της κουήρ κοινότητας. Το βρίσκω πιο σημαντικό, όμως, τα κουήρ άτομα να βλέπουν κάτι που να τα εκφράζει και να τα αντιπροσωπεύει, να νιώσουν κάποια ορατότητα και να έρθουν πιο κοντά στην απενοχοποίηση. Αυτό πιστεύω είναι που φέρνει την αλλαγή.

Πιστεύεις ότι θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα αρχείο κουήρ θεατρικών έργων που παρουσιάστηκαν στην Κύπρο;

Πιστεύω ότι η δημιουργία ενός κουήρ θεατρικού αρχείου είναι εφικτή με δεδομένη τη συλλογική υποστήριξη της κουήρ καλλιτεχνικής κοινότητας. Είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί, καθώς αυτό θα μας βοηθήσει να αποδεχτούμε και να αναγνωρίσουμε τη σημασία των LGBTQΙΑ+ χαρακτήρων στη θεατρική σκηνή. Είναι καιρός να σταματήσουμε να χαρακτηρίζουμε τα έργα που περιλαμβάνουν κουήρ στοιχεία ως «ύμνους στη διαφορετικότητα» ή «στην αγάπη», και να τους δίνουμε μια σαφή ταυτότητα που αναγνωρίζει τις ποικιλόμορφες πτυχές τους. Έτσι θα μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε και να εμβαθύνουμε την κουήρ διάσταση τους.

Επιπλέον, η δημιουργία ενός αρχείου που θα περιλαμβάνει όλες τις παραστάσεις με κουήρ χαρακτήρες, ακόμη και αν αυτές είναι προβληματικές στην αναπαράσταση, είναι σημαντική κυρίως για ερευνητικούς σκοπούς. Αυτή η συλλογή θα προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για τη μελέτη της κουήρ κουλτούρας και της εξέλιξής της στην Κύπρο, προάγοντας την αναγνώριση και την αποδοχή.

ΓΑΒΡΙΗΛ ΚΟΥΡΕΑΣ: Φιλουξενούμενος αρχειοθέτης

Πρακτικές αρχειοθέτησης και ιστορία της τέχνης [ειδικά στην Κύπρο]. Που είναι οι κουήρ φωνές;

Καταρχάς, υπάρχει τεράστιο πρόβλημα στην Κύπρο με την αρχειοθέτηση της τοπικής ιστορίας της τέχνης. Δεν υπάρχει κεντρικό αρχείο για το έργο των Κυπρίων καλλιτεχνών εκτός από τον περιορισμένο κατάλογο της Κρατικής Συλλογής που ακόμα... πρόκειται να ψηφιοποιηθεί. Η πλειοψηφία, και αν όχι όλα τα αρχεία των καλλιτεχνών βρίσκονται στους καλλιτέχνες ή στις οικογένειές τους. Φυσικά, δεν υπάρχουν κουήρ φωνές σε όλα αυτά, καθώς αρκετοί καλλιτέχνες δεν θέλουν καν να χαρακτηριστούν ως κουήρ και ειδικά καλλιτέχνες από τις παλαιότερες γενιές, λόγω του στίγματος που δυστυχώς εξακολουθεί να είναι προσκολλημένο σε αυτό. Αυτή είναι μια μεγάλη απώλεια για την ιστορία της τέχνης της Κύπρου και για τους μελλοντικούς ερευνητές που θα αντιμετωπίσουν ακραίες δυσκολίες στην έρευνα κουήρ κουλτούρων στις εικαστικές τέχνες. Ακόμη και με εξαίρεση μια χούφτα καλλιτεχνών από τις νεότερες γενιές που είναι ανοιχτοί για τη σημασία του φύλου και της σεξουαλικότητας στη δουλειά τους, το θέμα της έλλειψης ενός κεντρικού αρχείου που θα συγκεντρώνει υλικό από αυτούς τους καλλιτέχνες εξακολουθεί να υφίσταται.

Φωτ.: Νίκος Λουκά - Louca Photographic Studios.

Στην έκθεση αυτή, μαζεύτηκε αρκετό υλικό σε έναν χώρο. Πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί και πώς θα μπορούσε να δημιουργηθεί κάτι που θα μπορούσε το κοινό/ακαδημαϊκοί/ιστορικοί κ.ά. να έχουν πρόσβαση σε αυτό;

Αυτό ήταν το κύριο μέλημα των δύο συζητήσεων που οργάνωσα στο πλαίσιο του ρόλου μου ως φιλοξενούμενος αρχειοθέτης στην έκθεση. Οι συζητητές και το ακροατήριο βοήθησαν πολύ στην υποβολή ορισμένων ιδεών σχετικά με τη σημασία της δημιουργίας μιας κουήρ συλλογής υλικού, εφήμερων αντικειμένων, βιβλίων, εικόνων και προφορικών ιστοριών που θα διηγούνται όχι μόνο την ιστορία και τους αγώνες του κουήρ κινήματος και των ανθρώπων στην Κύπρο αλλά και να παρέχει έναν χώρο όπου τα πολλά συναισθήματα που σηματοδοτούν τις ζωές των κουήρ ανθρώπων, όπως υπερηφάνεια, επιθυμία, ντροπή, εκφοβισμός κλπ., μπορούν να αποθηκευτούν για τις μελλοντικές γενιές. Το σχήμα αυτής της συλλογής εξαρτάται πολύ από τη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης. Όλοι συμφωνήσαμε ότι μια διαδικτυακή πλατφόρμα μπορεί να αποτελέσει ένα σημείο εκκίνησης που μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία ενός κουήρ χώρου όπου η φυσική συλλογή μπορεί να φυλάσσεται και να χρησιμοποιείται από ερευνητές και για εναλλασσόμενες εκθέσεις σχετικά με διαφορετικές πτυχές της συλλογής.

Ως θεωρητικός τέχνης, τι προκύπτει μέσα από αυτή την έκθεση;

Η έκθεση συγκέντρωσε εικαστικά παραδείγματα από τη Γερμανία και τη Γαλλία μαζί με υλικό από την Κύπρο για να καταδείξει τις δυνατότητες που μπορούμε να έχουμε για την Κύπρο. Προσωπικά, βρίσκω την έκθεση ως αφετηρία για να δημιουργηθεί κάτι το μοναδικό στην Κύπρο που θα γίνει κορυφαίο παράδειγμα στην Ανατολική Μεσόγειο όπου υπάρχει σαφής έλλειψη τέτοιων συλλογών, λόγω θρησκευτικών και άλλων κοινωνικοπολιτιστικών αντιλήψεων.

Πέραν των εκθεμάτων, δημιουργείται μία παράλληλη ιστορική διαδρομή του σήμερα μέσα από τις διάφορες δράσεις που πραγματοποιούνται στο χώρο… Ποιος αποφασίζει, τελικά, ποιο υλικό θα διατηρηθεί; Τι ρόλο παίζει η ίδια η κοινότητα;

Όλοι συμφωνήσαμε ότι όποια απόφαση ληφθεί για τη δημιουργία μιας κουήρ συλλογής θα είναι μια κοινοτική απόφαση εντός της κοινότητας και όχι μια κρατική ή θεσμική απόφαση. Μία από τις πτυχές που συζητήσαμε εκτενώς ήταν η κουήρ θεσμική κριτική και ο ρόλος των θεσμών στην Κύπρο στην προσέγγιση της κουήρ τέχνης και καλλιτεχνών.

ΛΟΙΖΟΣ ΟΛΥΜΠΙΟΣ: Φιλουξενούμενος αρχειοθέτης

Πώς άρχισες να μαζεύεις το υλικό;

Άρχισα να συλλέγω από τα φοιτητικά μου χρόνια. Πάντα μάζευα έντυπη ύλη που αφορούσε τα ερευνητικά μου ενδιαφέροντα ως καλλιτέχνης. Σιγά σιγά το να συλλέγω έγινε και μέρος της πρακτικής μου. Όπως και το να εκθέτω την συλλογή ως εγκατάσταση/αναγνωστήριο.

Ποια η σημασία των εκδόσεων;

O τρανς θεωρητικός Paul B. Preciado στο βιβλίο του «Είμαι το τέρας που σας μιλά» (αντίποδες, Μαρτης 2022) γράφει για τη διαμορφωτική και σωτήρια επίδραση που είχαν τα βιβλία στη ζωή του: «Αυτή τη δύναμη της επιβίωσης δεν την χρωστάω ούτε στην ψυχανάλυση ούτε στην ψυχολογία αλλά αντιθέτως, στα φεμινιστικά, πανκ, αντιρατσιστικά και λεσβιακά βιβλία… Γραπώθηκα από αυτά τα βιβλία και σαν δραπέτης, άρχισα να τρέχω, λες και είχαν πάρει φωτιά τα παπούτσια μου, και συνεχίζω να τρέχω ακόμα και σήμερα για να ξεφύγω από την σκλαβιά του δυαδικου καθεστώτος της έμφυλης διαφοράς. Χάρη σε αυτά τα αιρετικά βιβλία επιβίωσα και κατάφερα το πιο σημαντικό πράγμα απ’ όλα, να φανταστώ ότι υπάρχει μια διαφυγή».



Έχω μετροφυλλήσει αρκετά βιβλία σου και στα sessions και σε αυτή την έκθεση. Θεωρείς ότι θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια βιβλιοθήκη ή κάποια πλατφόρμα ώστε να καταγραφούν όλες οι εκδόσεις του αρχείου σου;

Η εμπειρία μας και στις δυο εκφάνσεις των Sessions μας έδειξε πως η κοινότητα έχει ανάγκη από ένα χώρο όπου μπορεί να έρθει σε επαφή με εκδόσεις όχι μόνο κουήρ περιεχομένου αλλά μιας συλλογής με διατομικό (intersectional) χαρακτήρα. Φυσικά ένα τέτοιο εγχείρημα δεν μπορεί να είναι μια ατομική προσπάθεια. Στο Sessions, στην οδό Σαπφούς, τέθηκε το ερώτημα τι θα γινόταν άραγε αν μοιραζόμασταν τις συλλογές μας και τα αρχεία μας, και πως θα αυτό θα βοηθούσε την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα του νησιού. Στα Sessions x ΣΠΕΛ, φίλοι των Sessions εμπλούτισαν αυτή την προσωρινή αντί-βιβλιοθήκη με εκδόσεις από τις δικές τους προσωπικές συλλογές, καθιστώντας αυτή τη συγκέντρωση μια συλλογή συλλογών και αρχείων - μια συλλογική βιβλιογραφία συντροφικών κειμένων, προωθώντας μια κουλτούρα ανάγνωσης και μοιράσματος. Η ψηφιοποίηση και η καταγραφή είναι σημαντική, όπως και ένα μοντέλο βιβλιοθήκης παραδειγμάτων των οποίων υπάρχουν στο εξωτερικό, βλέπε Queer Archive Work στο Rhode Island.


Ποια η πορεία της κουήρ κοινότητας στον γραπτό λόγο στη διάρκεια του χρόνου;

Όσον αφορά τον ακτιβισμό η έκδοση και η διανομή εντύπου υλικού (βιβλία, zines, περιοδικά, φυλλάδες, αφίσες κ.ά.) ήταν ένας τρόπος με τον οποίο οι περιθωριοποιημένες κοινότητες δημιουργούσαν δίκτυα πριν από την άφιξη του διαδικτύου. Παρόλα τα εμπόδια (συγγραφείς και εκδότες αντιμετώπιζαν ποινικοποίηση, λογοκρισία, και δυσκολίες στην παραγωγή και την κυκλοφορία). Τα κουήρ έντυπα οπως και τα βιβλιοπωλεία της κοινοτητας έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία των αγώνων. Ένα παράδειγμα είναι οι εκστρατείες κατά του ιού του AIDS στις ΗΠΑ. 


Πόσο εύκολο είναι να διατηρείς όλο αυτό το αρχείο;

Η έλλειψη χώρου έχει κάποιες δυσκολίες.

Πώς εξελίσσεται η διαδικασία;

Με έρευνα, ανταλλαγή, και μοίρασμα.

Πληροφορίες

«Nono, bad timing! Archiving queer times and space»

Ώρες Λειτουργίας: Τρίτη-Σάββατο: 10.00-21.00 & Κυριακή, Δευτέρα: Κλειστό

Χώρος έκθεσης: NiMAC [Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας, Συνεργασία: Ίδρυμα Πιερίδη]

Διάρκεια: 09 Νοεμβρίου 2024

Φωτ.: Νίκος Λουκά - Louca Photographic Studios.

Διοργανωτές: Queer Wave, Goethe-Institut Cyprus, Institut Français de Chypre

Συν-διοργανωτής: Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας, Συνεργασία: Ίδρυμα Πιερίδη (NiMAC)

Επιμέλεια: Ευαγόρας Βανέζης

Φιλοξενούμενοι Αρχειοθέτες: Εβίτα Ιωάννου, Διομήδης Κουφτερός, Γαβριήλ Κουρέας, Λοΐζος Ολύμπιος, Logan Bellew

Συντονισμός: Λεόντιος Τουμπουρής

Με τη στήριξη: Schwules Museum Berlin, Mémoire des Sexualités Marseille