Nτοκιμαντέρ που φέρουν την υπογραφή των Βέρνερ Χέρτζογκ, Τζαφάρ Παναχί, Πατρίσιο Γκουσμάν, Βίκτορ Κοσακόφσκι, Τζο Μπέρλιντζερ και Μπρους Σινόφσκι προβάλλονται στο 14ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου αιώνα που φέτος θα πραγματοποιηθεί από τις 9 έως τις 18 Μαρτίου 2012.

Με μια υποψηφιότητα για τα προσεχή Όσκαρ στην κατηγορία Καλύτερου Ντοκιμαντέρ, αποκαλυπτικές μαρτυρίες, ένα θέμα που κυριαρχεί ακόμη στην επικαιρότητα των αμερικανικών ΜΜΕ, το ντοκιμαντέρ Paradise Lost 3: Purgatory των Τζο Μπέρλιντζερ και Μπρους Σινόφσκι προβάλλεται στην ενότητα Μικρές Αφηγήσεις, του φετινού Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Το ντοκιμαντέρ ολοκληρώνει την τριλογία που ξεκίνησε το 1996 με το Paradise Lost: The Child Murders at Robin Hood Hill, συνεχίστηκε το 2000 με το Paradise Lost: Revelations και ρίχνει φως στους αποτρόπαιους φόνους τριών παιδιών στο Ουέστ Μέμφις του Aρκάνσας. Ως εξιλαστήρια θύματα, βρέθηκαν στο εδώλιο τρεις έφηβοι.



Η υπόθεση, που έγινε γνωστή ως «West Memphis Three», πήρε τεράστιες διαστάσεις στα ΜΜΕ, κυρίως εξαιτίας του πρώτου ντοκιμαντέρ των δημιουργών, με αποτέλεσμα να επανεξεταστεί το θέμα, με νέα στοιχεία [βασισμένα σε DNA].

Σχεδόν 16 χρόνια μετά, η εμμονή στη φανέρωση της αλήθειας και η ακτιβιστική διάθεση των σκηνοθετών, καταγράφεται στο Paradise Lost 3: Purgatory, με ένα απροσδόκητο [για τα δεδομένα του δικαστικού συστήματος] φινάλε: Οι West Memphis Three αποφυλακίστηκαν στο τέλος του 2011, λόγω έλλειψης στοιχείων και ζουν ελεύθεροι.

Σημειώστε πως οι γονείς του ενός εκ των τριών αγοριών που σκοτώθηκαν, ζήτησαν με επιστολή τους στην Αμερικανική Ακαδημία, όπως το ντοκιμαντέρ αποκλειστεί από την πεντάδα των υποψηφιοτήτων για το Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ.

Το αμερικανικό δικαστικό σύστημα και άλλη μια υπόθεση δολοφονίας που συγκλόνισε τις ΗΠΑ, καταγράφει με το φακό του και ο Βέρνερ Χέρτζογκ στο ντοκιμαντέρ Into the Abyss: A Tale of Death, a Tale of Life.



Ο ιδιοφυής σκηνοθέτης παρακολουθεί την ιστορία του 28χρονου Μάικλ Πέρι που καταδικάστηκε σε θανατική ποινή και του συνεργού του Τζέισον Μπερκέτ που εκτίει ποινή ισόβιας κάθειρξης. O Χέρτζογκ δεν αμφισβητεί την ενοχή των κατηγορούμενων, αλλά επικεντρώνεται στον αντίκτυπο της υπόθεσης στα συγγενικά πρόσωπα τόσο των δολοφονημένων, όσο και των καταδικασθέντων.

Ένα εκ των έσω μανιφέστο ενάντια στο απολυταρχικό ιρανικό καθεστώς, έτσι όπως το βιώνει για ένα 24ωρο από την καθημερινότητά του ο Τζαφάρ Παναχί, διακηρύσσει η ταινία This is not a film [ενότητα Ανθρώπινα Δικαιώματα].



Εν αναμονή της ετυμηγορίας για την έφεσή του, εγκλωβισμένος σε κατ’ οίκον περιορισμό, ο Παναχί γίνεται πρωταγωνιστής μπροστά στην κάμερα του ομότεχνού του Μοχτάμπα Μιρταχμάσμπ, αλλά και συν-σκηνοθέτης, μέσω του iPhone του, σε μια θαρραλέα πράξη διαμαρτυρίας, αφιερωμένη στους Iρανούς κινηματογραφιστές.

Η απογοήτευση, ο αυτοσαρκασμός, αλλά και η ελπίδα ως ύστατο καταφύγιο, οριοθετούν ένα ντοκιμαντέρ σθεναρό και παραδόξως αισιόδοξο: στην ουσία το πορτρέτο ενός διορατικού, εφευρετικού καλλιτέχνη, που αντιδρά στη φίμωση και τη σιωπή, αναπαριστώντας στο σαλόνι του σπιτιού του το σενάριο της προσεχούς, λογοκριμένης, σχεδόν αυτοβιογραφικής ταινίας του.

Ένα ασυνήθιστο πολιτικό σχόλιο για την καταπιεσμένη υπό το καθεστώς Πινοσέτ, Χιλή, επιχειρεί ο Πατρίσιο Γκουσμάν μέσα απ’ την ταινία του Nostalgia for the light [ενότητα Μικρές Αφηγήσεις].



Ορμώμενος από το προσωπικό του ενδιαφέρον για την αστρονομία, ο δημιουργός επικεντρώνεται στην έρημο της Ατακάμα, όπου αστρονόμοι, αρχαιολόγοι, αλλά και συγγενείς των «εξαφανισμένων» θυμάτων της δικτατορίας, εξερευνούν το παρελθόν, ο καθένας από τη δική του σκοπιά.

Μέσα από εύστοχες μεταφορές και συμπαντικούς παραλληλισμούς, ο Γκουσμάν ασκεί κριτική στο καθεστώς και ταυτόχρονα δομεί ένα παγκόσμιας απήχησης υπαρξιακό, ποιητικό δοκίμιο για το χρόνο και τη θέση του ανθρώπου στον κόσμο, το οποίο ελίσσεται με χάρη ανάμεσα στο ουράνιο και το γήινο, το άπιαστο και το απτό.

Με ένα συναρπαστικό, πολυπολιτισμικό καλειδοσκόπιο του πλανήτη μας και πυξίδα τη μουσική, ο πολυβραβευμένος δημιουργός Βίκτορ Κοσακόφσκι γοητεύει τις αισθήσεις στο ντοκιμαντέρ Vivan Las Antipodas! (ενότητα Κοινωνία και Περιβάλλον).



Τέσσερις αντίποδες της Γης [Αργεντινή - Κίνα, Χιλή - Ρωσία, ΗΠΑ - Αφρική, Ισπανία -Νέα Ζηλανδία] καθηλώνουν το θεατή με όλες τις «ηχηρές» αντιθέσεις και ομοιότητές τους. Λιτά πλάνα, απουσία αφηγηματικής δομής και εξαιρετικό μοντάζ μετατρέπουν μια φαινομενικά απλή ιδέα, σε ένα σύνθετο οδοιπορικό κινηματογραφημένο με ξεχωριστή κομψότητα και ευφυΐα.