Ύστερα από 17 χρόνια υπηρεσίας από τη θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή, ο Μηνάς Τίγκιλης αποχωρεί από το λεμεσιανό θέατρο μετά την κατάργηση της θέσης του από το διοικητικό συμβούλιο της ΕΘΑΛ.

Πρόκειται για μια πρωτοφανή απόφαση η οποία λήφθηκε για οικονομικούς λόγους, προκαλώντας ωστόσο σημαντικό πλήγμα τόσο στην ίδια την ΕΘΑΛ αλλά και στο θεσμό του καλλιτεχνικού διευθυντή ως αναπόσπαστου μέρους ενός θεατρικού σχήματος.

Η ΕΘΑΛ λειτουργεί προσωρινά με τη λεγόμενη «επιτροπή υλοποίησης των παραγωγών του Σχεδίου Θυμέλη» την οποία απαρτίζουν ο πρόεδρος του δ.σ. Χρίστος Μελίδης, ο πρόεδρος της καλλιτεχνικής επιτροπής Νίκος Βήχας, η θεατρολόγος και γραμματέας της ΕΘΑΛ Κατερίνα Βοσκαρίδου, ο επίτιμος ταμίας της ΕΘΑΛ Χαράλαμπος Χαραλάμπους και ο σκηνοθέτης Αχιλλέας Γραμματικόπουλος. Οι πέντε θα εργαστούν εθελοντικά για την υλοποίηση των παραγωγών στο πλαίσιο της ευχέρειας που παρέχει το καταστατικό της ΕΘΑΛ για τη δημιουργία ad hoc επιτροπών.

Χθες, 1η Φεβρουαρίου, ο Μηνάς Τίγκιλης ανάρτησε στην προσωπική του σελίδα στο facebook ένα αποχαιρετιστήριο κείμενο κάνοντας λόγο για ένα ταξίδι που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο 1999 και φτάνει στο τέλος του.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το δ.σ. της ΕΘΑΛ πήρε την απόφαση κατάργησης της θέσης του καλλιτεχνικού διευθυντή για να αντιμετωπίσει τις οικονομικές δυσχέρειες αλλά «το μέλλον θα δείξει αν ήταν η πιο ενδεδειγμένη -από όλες τις απόψεις- επιλογή».

Ακολουθεί αυτούσιο το κείμενο:

Τέλος εποχής…

Σήμερα είναι η πρώτη μέρα του Φεβρουαρίου, εν έτει 2017. Ενός ιδιαίτερου μήνα κάθε χρονιά. Όχι γιατί είναι… ο συντομότερος αλλά γιατί είναι ο μήνας που γεννήθηκα. Όχι μόνο εγώ αλλά και πολλά αγαπημένα μου πρόσωπα. Φέτος όμως είναι η πρώτη φορά που το Φλεβάρη μήνα, μετά από 17 χρόνια, δεν έχω (και δεν θα έχω στο εξής) τη καλλιτεχνική ευθύνη του Θεάτρου της Λεμεσού, της ΕΘΑΛ… Την προηγούμενη εβδομάδα και συγκεκριμένα τη Δευτέρα 23η του Ιανουαρίου 2017 ως όφειλα με βάση την επιστολή προειδοποίησης που παρέλαβα στις 26 Νοεμβρίου 2016, κατάθεσα στις Κοινωνικές Ασφαλίσεις στη Λεμεσό, την αίτηση για πλεονασμό και την αίτηση για ανεργιακό επίδομα. Βεβαίως επί της ουσίας, η εμπλοκή μου στο καλλιτεχνικό έργο της ΕΘΑΛ είχε ολοκληρωθει στις 28/11 με την ανακοίνωση των αποφάσεων του ΘΟΚ για τις παραγωγές του 2017 (Σχεδιο Θυμελη) και την πανηγυρική «πρωτιά» στην αξιολογηση των 8 προτάσεων της ΕΘΑΛ και στις 20/12 με την τελευταία παράσταση του έργου του Βασίλη Κατσικονούρη «ΤΟ Γάλα» στο Τεχνοχώρο της Λεμεσού. Ήταν η 142η παραγωγή της ΕΘΑΛ και η 31η σκηνοθεσία μου.

Το ταξίδι που ξεκίνησε τη 1η του Σεπτέμβρη το 1999, έφθασε λοιπόν στο τέρμα του. Η εξέλιξη αυτή, δηλαδή η κατάργηση της θέσης του Καλλιτεχνικού Διευθυντή στην ΕΘΑΛ, του θεατρικού οργανισμού/σχήματος της Λεμεσού που ιδρύθηκε στα τέλη του 1988 και υπηρέτησαν πριν από μένα, για βραχύβιο διάστημα από το ίδιο πόστο επίσης ο Νίκος Χαραλάμπους και ο Γιάννης Βόγλης στη δεκαετία του ’90, ήταν απρόσμενη για μένα, αιφνιδιαστική και φυσικά σε πρακτικό και ψυχολογικό επίπεδο, πολύ δυσάρεστη, αφού με βάση το συμβόλαιο μου με την ΕΘΑΛ -που είχε ανανεωθεί από το προηγούμενο Δ.Σ. του θεάτρου το 2012- ανέμενα ότι τουλάχιστον μέχρι το τέλος της πενταετίας, δηλ. στο τέλος του 2017, παρέμενα ως Υπεύθυνος για τη Καλλιτεχνική Ταυτότητα της ΕΘΑΛ και όχι μόνο. Εν πάση περιπτώσει, «'Ο Γέγονε, γέγονε»… Το σημερινό ΔΣ της ΕΘΑΛ αποφάσισε πως οι οικονομικές δυσχέρειες που αντιμετωπίζει η ΕΘΑΛ (και πάντα αντιμετώπιζε) σε συνδυασμό με την αλλαγή του τρόπου επιχορήγησης από το Θεατρ. Οργανισμό Κύπρου του αποκαλούμενου «ελεύθερου» θεάτρου (Σχέδιο Θυμέλη), θα μπορούσαν και μπορούν να αντιμετωπιστούν καλύτερα, πιο ανώδυνα με αυτή την απόφαση. Το μέλλον, θα δείξει αν ήταν η πιο ενδεδειγμένη-από όλες τις απόψεις-επιλογή.

Δεν είναι η ώρα , ούτε και τόπος (στο διαδίκτυο) για έναν απολογισμό, ακόμα και πρόχειρο, της 17χρονης αυτής πορείας, που με δυο λόγια μπορεί να συνοψισθεί στις 90+ θεατρικές παραγωγές στις τρεις θεατρικές σκηνές της ΕΘΑΛ- ανάμεσά τους και κάποιες, ως πανελλήνιες πρεμιέρες- τις περιοδείες στην Ελλάδα, τα αφιερώματα στον Μπρεχτ, τον Κακογιάννη της Σκηνής, τον Στρατή Τσίρκα, το Θέατρο στην Περιφέρεια με καλεσμένους από χώρες του εξωτερικού, τις τιμητικές εκδηλώσεις για τη Μόνικα Βασιλείου, τον Δημήτρη Ποταμίτη, τους δεκάδες λογοτέχνες από τη μητρόπολη, τον Βασιλικό, τον Μάτεσι, το Καλλιφατίδη, τον Νίκο Κούνδουρο και δεκάδες άλλους, προβολές, εκθέσεις, διαλέξεις, λογοτεχνικές βραδιές, ρεσιτάλ κλπ. Όλα αυτά υπάρχουν ως καταγραφή στην ιστοσελίδα της ΕΘΑΛ (www.ethal.com.cy)… Όπως υπάρχουν εκεί, και όλες οι παραστάσεις της ΕΘΑΛ από το 1989 μέχρι σήμερα, με φωτογρ.υλικό και από το 2000 και μετά και με αποσπάσματα σε dvd, ώστε ο ερευνητής του μέλλοντος να μπορεί να αποτιμήσει, να εκτιμήσει το μέγεθος(;) της δημιουργικότητας που χαρακτήρισε αυτό το ελληνόφωνο επαγγελματικό θέατρο στην εσχατειά της Ευρώπης. Μιας Ευρώπης που για πρώτη φορά, φέτος, μόλις το περασμένο Σ/Κ έχρισε μια πόλη του νησιού, την Πάφο ως Πολιτιστική της Πρωτεύουσα.

Αυτό το πολύτιμο αρχείο, επιτρέψτε μου αυτή την «προσωπική» ανάπαυλα, είναι μια πολύ σπουδαία, σημαντικότατη δωρεά…όχι μόνο για το Θεατρικό Μουσείο της Κύπρου και της Λεμεσού. Το θέατρο… είναι άυλο, άπιαστο, ανεπανάληπτο, συμβαίνει μια στιγμή, ζει και πεθαίνει αμέσως μετά! Οι αναμνήσεις, οι μνήμες είναι ξεχωριστές για το καθένα μας, υποκειμενικές. Είτε δημιουργεί πάνω στη σκηνή, είτε επικοινωνεί, συμμετέχει από τη πλατεία, ή τις κερκίδες. Ούτε η φωτογραφία, ούτε το βίντεο μπορούν να αναπαραγάγουν συναισθήματα που συνέβησαν τότε, άπαξ.
Όμως, στη περίπτωσή μας, υπάρχει και κάτι χειροπιαστό. Αποχωρώντας, όχι με τη θέλησή μου (γιατί ακούστηκε και αυτό, ως φήμη, διάδοση), προτού να συμπληρωθούν τα 30χρονα ύπαρξης της ΕΘΑΛ, προτού «κλείσω» 20 χρόνια στο τιμόνι της ΕΘΑΛ και 36 χρόνια μετά το παρθενικό ταξίδι την άνοιξη του 1990 στη… θεατρική Κύπρο, προσκεκλημένος του Κυπριακού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιστούτου Θεάτρου ως εκδότης/διευθυντής της Θεατρικής Επιθεώρησης «Εκκύκλημα», αφήνω πίσω μου πέρα από χαρές και πίκρες, παραδίδω μια προίκα! Τον ΤΕΧΝΟΧΩΡΟ της ΕΘΑΛ, της Λεμεσού. Ένα υπερσύγχρονο πολυδύναμο πολιτιστικό κέντρο, με δυο θεατρικές αίθουσες… τεράστιο φουαγιέ, ένα βεστιάριο εκατοντάδων κοστουμιών, εξοπλισμένο με δεκάδες προβολείς κ.ά. Όποιος θυμάται το θέατρο ΠΡΑΞΙΣ, μπορεί να καταλάβει! Όποιος δεν έζησε την καθημερινή αγωνία, το τρέξιμο για να αποπερατωθεί (σε δυο φάσεις) ο Τεχνοχώρος και να μετακομίσει η ΕΘΑΛ (και όχι μόνο) σε αυτόν από 2003 και μετά, δεν μπορεί να καταλάβει! Και τέλος, όποιος δε γνωρίζει, ότι ταυτόχρονα με την παραχώρηση από το Δήμο Λεμεσού επι δημαρχίας Δημήτρη Κοντίδη, η ΕΘΑΛ είχε χρέη ύψους 170.000€, σε συνεργάτες, ταμεία κλπ, κλπ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙ πώς αισθάνομαι, πόσο υπερήφανος νιώθω αποχωριζόμενος την ΕΘΑΛ.

Γι' αυτό – και επειδή το να μιλάει κανείς για την όποια συγκίνηση ή έντονη στιγμή που σχετίζεται με μια σκηνοθεσία, μια πρεμιέρα, μιαν ερμηνεία επι σκηνής- είναι, επαναλαμβάνω, κάτι άυλο, μη χειροπιαστό, θα «κλείσω» τον αποχαιρετισμό μου προς τους ανθρώπους που συν-πορεύθηκαν μαζί μου άλλος πολύ, άλλος λιγότερο, με αληθινές ευχαριστίες… ανθρώπινες για όσα κάναμε και όσα δε προκάναμε, όπως θα έλεγε και ένας παλιός πολιτικός στην Ελλάδα. Ιδιαίτερα, scripta manent, στο Δώρο Iερόπουλο, τον Επίτιμο Πρόεδρο της ΕΘΑΛ. Μπορεί να διαφωνήσαμε ουκ ολίγες φορές, στο τέλος, τα βρίσκαμε. Η ηθική και κυρίως, υλική, χειροπιαστή, οικονομική του συνεισφορά στη λειτουργία της ΕΘΑΛ και τη δημιουργία του Τεχνοχώρου με τις 8.000 λίρες αν θυμάμαι καλά και, τις 50.000 λίρες που εξασφάλισε ως χορηγία από τον Captain Scheoller της Columbia Shipmanagment, παραμένει ανεκτίμητη. Το Κίκη Καζαμία που ως Πρόεδρος του Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Λεμεσού αφενός με τη καθοριστική απόφαση χορηγίας της ΕΘΑΛ σε ετήσια βάση και την έγκριση της πρώτης δανειοδότησής της, έδωσε ώθηση στην επανεκκίνηση της ΕΘΑΛ. Σε όλα τα μέλη της Εταιρείας που με στήριξαν έμπρακτα και εκτίμησαν το έργο μου, ειδικά όσα -από τα «παλαιότερα»- υπηρέτησαν για πολλά χρόνια στο ΔΣ της ΕΘΑΛ μέχρι το 2015/6 και το Γλαύκο Ψυλλάκη που δε μπορεί να με διαβάσει τώρα… Εις το επανιδείν, φίλοι θεατές, συνδρομητές και χορηγοί-υποστηρικτές της ΕΘΑΛ, θεατρόφιλοι και σεις οι υπόλοιποι…

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ©ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΛΕΜΕΣΟΣ