Ποιητικές εικόνες που ο κορυφαίος σκηνοθέτης αποτύπωσε με την Polaroid μηχανή του, καταγράφοντας τοπία της Ρωσίας και της Ιταλίας αλλά και οικογενειακές στιγμές, βγαίνουν στο σφυρί τον Οκτώβριο.

Διακόσιες πενήντα επτά φωτογραφίες Polaroid του διάσημου σκηνοθέτη Αντρέι Ταρκόφσκι (1932-1986) θα πουληθούν από τον οίκο δημοπρασίας Bonhams στις 6 Οκτωβρίου.

«Ο Ταρκόφσκι συχνά σκεφτόταν τον τρόπο που ο χρόνος πετά και αυτό ακριβώς ήταν που ήθελε: να τον σταματήσει, ακόμα και με αυτές τις βιαστικές Polaroid φωτογραφίες», σημειώνει ο σεναριογράφος Τονίνο Γκουέρα στο βιβλίο «Instant Light: Tarkovsky Polaroids», που κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Thames and Hudson.

Λίγες ημέρες προτού βγουν στο σφυρί, από τις 2 Οκτωβρίου, οι φωτογραφίες θα παρουσιάζονται στο κτήριο του Bonhams, στο Λονδίνο.

Συλλογή στιγμών

Τοπία της Ρωσίας και της Ιταλίας (όπου γύρισε την ταινία «Νοσταλγία») λουσμένα στο φως, οικογενειακές στιγμές με τη σύζυγό του, τον γιο του και τον σκύλο του, εικόνες ονειρικές που μοιάζουν σαν καρέ από ταινίες του αποτελούν τη συλλογή φωτογραφιών του Αντρέι Ταρκόφσκι.

«Υπήρχε κάτι στον τρόπο που η κάμερα έδινε μια άμεση εικόνα αυτού που φωτογραφιζόταν που του άρεσε και το έβρισκε χρήσιμο στην αναζήτηση τοποθεσιών γυρισμάτων. Αυτό και η κορεσμένη και την ίδια στιγμή διάχυτη -και πάντα ελαφρώς ρετρό- αναπαραγωγή χρωμάτων που έδινε σε κάθε εικόνα έναν αέρα μυστηρίου ήταν τα στοιχεία που του άρεσαν», αναφέρει ο ιστορικός κινηματογράφου Μαρκ Λε Φανού, περιγράφοντας τη σχέση του κορυφαίου Ρώσου σκηνοθέτη με την Polaroid μηχανή του.

Για να συμπληρώσει ο Γκουέρα ότι «η μελαγχολία τού να βλέπεις τα πράγματα για τελευταία φορά είναι μυστηριώδης και έχει μια ποιητική διάσταση που αυτές οι εικόνες αφήνουν πίσω τους. Είναι λες και ο Αντρέι ήθελε να περάσει τη δική του χαρά γρήγορα στους άλλους. Και μοιάζουν (αυτές οι εικόνες) με έναν γλυκό αποχαιρετισμό».

Αποτύπωση ζωής

Οι φωτογραφίες του Ταρκόφσκι είναι χωρισμένες σε 29 θεματικές ενότητες. «Κάθε εικόνα είναι προσωπικά επιλεγμένη από τον ίδιο τον Ταρκόφσκι», αναφέρει η επικεφαλής του Τμήματος Ρωσικής Τέχνης του οίκου Bonhams Ντάρια Τσερνέκο, πληροφορώντας το κοινό ότι αρκετές φορές ο σκηνοθέτης «έκαιγε αυτές με τις οποίες δεν ήταν ικανοποιημένος».

Με εκατομμύρια θεατές και πολλούς κινηματογραφιστές να δηλώνουν θαυμαστές της δουλειάς του, ο Αντρέι Ταρκόφσκι δεν διατηρούσε το ίδιο καλές σχέσεις με τις ρωσικές αρχές που έβρισκε συχνά απέναντί του για θέματα που αφορούσαν την εξεύρεση πόρων, τη διανομή των ταινιών του, καθώς και ζητήματα λογοκρισίας. Γι’ αυτό και ο σκηνοθέτης αυτοεξορίστηκε στην Ιταλία και αργότερα στη Γαλλία, όπου πέθανε το 1986 σε ηλικία μόλις 54 ετών. Ετάφη στο Παρίσι, στο κοιμητήριο Σεντ Ζενεβιέβ. Στο γλυπτό που έφτιαξε ο Ερνστ Νάιζβεστνι και κοσμεί τον τάφο του είναι γραμμένη στα ρώσικα η φράση: «Στον άνδρα που είδε τον άγγελο».

«Ποτέ μην προσπαθείτε να μεταφέρετε μια ιδέα στους θεατές», είχε πει κάποτε ο σπουδαίος Ρώσος δημιουργός. «Είναι μια άχαρη και παράλογη εργασία. Δείξτε τους τη ζωή και θα βρουν με τα μάτια της ψυχής του τα μέσα για να την αξιολογήσουν και να την εκτιμήσουν». Αυτήν τη ζωή, ομιχλώδη, άμεση, στοιχειωτική, πλούσια είναι που δείχνει ο Ταρκόφσκι όχι μόνο στις ταινίες του, αλλά και μέσα από τις Polaroid φωτογραφίες του.