Ένας αμφορέας ύψους μόλις 5 ιντσών (12,6 εκατ.) προκάλεσε αναστάτωση στις 25 Οκτωβρίου, με αποτέλεσμα ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, να δώσει εντολή διερεύνησης του θέματος, στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο λόγος για μια κυπριακή αρχαιότητα που πωλήθηκε σε δημοπρασία του Οίκου Christie’s τον περασμένο Μάιο, έναντι ποσού 6 χιλιάδων βρετανικών λιρών.

Μεταξύ αρχηγών

Το μικρό πήλινο αγγείο είχε δωριθεί στις αρχές του 1990 στην πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας, Μάργκαρετ Θάτσερ, από τον τότε Πρόεδρο της ΚΔ, Γιώργο Βασιλείου.

Μιλώντας στον «Π», ο ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι έδωσε εντολή στον ύπατο αρμοστή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Λονδίνο, Ανδρέα Κακούρη, να προβεί σε παραστάσεις για τη διερεύνηση του ζητήματος σχετικά με την κυπριακή αρχαιότητα.

Το θέμα έφερε στο φως η ιστορικός τέχνης Μαρία Παφίτη με μια ανάρτηση στον προσωπικό της λογαριασμό στο twitter.

Whilst researching #Cypriot pottery,I came across this bichrome vase that was given by President Vassiliou to Margaret Thatcher. Sold at #Christies in May’19,it fetched 6,000 GBP,a price significantly higher than its pre-sale estimates 700-1,000 GBP, due to its provenance #Cyprus pic.twitter.com/FzMZVoQY1B

— Maria Paphiti (@MariaPaphiti) October 23, 2019

«Συμπτωματικά βρήκα το εν λόγω αγγείο, ψάχνοντας στο διαδίκτυο για κυπριακά πήλινα» ανέφερε η ίδια μιλώντας στον «Π». Η κ. Παφίτη σχολίασε την υψηλή τιμή που πέτυχε το αγγείο σε σχέση με την τιμή εκτίμησης (πουλήθηκε στις 6 χιλιάδες ενώ η εκτιμώμενη τιμή κυμαινόταν από 700 έως 1000 βρετανικές λίρες). Αξίζει να σημειωθεί πως η κ. Παφίτη εργαζόταν στο παρελθόν στον Οίκο Christie’s ενώ έχει συμβάλει σημαντικά σε υποθέσεις επαναπατρισμού κυπριακών αρχαιοτήτων.

«Δεν ήταν προσωπικό δώρο»

Στο τουίτ της κ. Παφίτη αποκρίθηκε με δικό της τουίτ η Ανδρούλλα Βασιλείου, γράφοντας χαρακτηριστικά: «Είμαι σίγουρη πως ο σύζυγός μου (σ.σ. Πρόεδρος Βασιλείου) θα απογοητευτεί.

I am sure my husband will be very disappointed. After Mrs Thatcher ceased to be PM, this ancient pottery which was a gift to the PM of the UK, should have found its place at 10, Downing street. It should certainly not be sold by her heirs. It was not a personal gift. https://t.co/7SWQogZWLH

— Androulla Vassiliou (@VassiliouEU) October 24, 2019

Όταν η κ. Θάτσερ έπαψε να είναι πρωθυπουργός, το αρχαίο αγγείο που δόθηκε ως δώρο στην πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας έπρεπε να βρει τη θέση του στην Ντάουνινγκ Στριτ και όχι να πωληθεί από τους κληρονόμους της. Δεν ήταν προσωπικό δώρο».

Σχολιάζοντας στον «Π» τις τοποθετήσεις ότι ο ΠτΔ δεν έπρεπε εξαρχής να δωρίζει αρχαιότητες, η κ. Βασιλείου επισήμανε ότι υπήρχε έγκριση από το Τμήμα Αρχαιοτήτων για αριθμό αρχαιοτήτων που δεν θεωρούνται μοναδικά, ώστε να δίνονται ως δώρα σε αρχηγούς κρατών.

Πράγματι, σύμφωνα με πληροφορίες του «Π» επρόκειτο για μια συνήθη πρακτική η οποία, ωστόσο, έχει σταματήσει. Η κ. Βασιλείου επανέλαβε την απογοήτευσή της για την κατάληξη της αρχαιότητας, η οποία «κακώς βρέθηκε στο σπίτι της κ. Θάτσερ ενώ έπρεπε να παραμείνει στην Ντάουνινγκ Στριτ».
Η Μάργκαρετ Θάτσερ απεβίωσε το 2013 και, δύο χρόνια αργότερα, οι κληρονόμοι της προχώρησαν στη δημοπράτηση πολλών αντικειμένων που βρίσκονταν στην οικία της. Ανάμεσα σε αυτά τα αντικείμενα και η κυπριακή αρχαιότητα.