Εξαιρετικής σημασίας θεωρείται η απόφαση Εφετείου των ΗΠΑ που εκδόθηκε την Τρίτη 9 Ιουνίου, σύμφωνα με την οποία η υπόθεση κάθε χώρας που διεκδικεί τα μνημεία της, τα οποία έχουν κλαπεί και διατίθενται προς πώληση, δεν θα εκδικάζεται από τα δικαστήρια του τόπου της δημοπρασίας ή της έδρας του οίκου/μουσείου αλλά θα εφαρμόζονται ανάλογα οι σχετικές νομοθετικές διατάξεις. 

Η απόφαση φιλοξενήθηκε χθες σε όλα τα αθηναϊκά ΜΜΕ καθώς ανοίγει τον δρόμο επαναπατρισμού για ένα χάλκινο ειδώλιο ίππου που χρονολογείται στον 8ο αι. π.Χ. και το οποίο επρόκειτο να δημοπρατηθεί από τον Οίκο Sotheby's στη Νέα Υόρκη το 2018, με τιμή εκκίνησης μεταξύ 150-250 χιλιάδων δολαρίων. Το Υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας διεκδίκησε την επιστροφή του από τους σημερινούς του κατόχους αλλά και από τον οίκο ο οποίος απέσυρε το ειδώλιο από τη δημοπρασία ασκώντας όμως αγωγή κατά του ΥΠΠΟ από κοινού με τους φερόμενους ιδιοκτήτες του. Αίτημα της αγωγής ήταν η αναγνώριση από το δικαστήριο ότι δεν υφίστανται ιδιοκτησιακά δικαιώματα του ελληνικού κράτους επί του ειδωλίου και ούτε βάση για τον επαναπατρισμό στην Ελλάδα. Ο Sotheby's ζητούσε να προχωρήσει στην πώλησή του για λογαριασμό των φερόμενων ως ιδιοκτητών του.

Με την απόφαση του Εφετείου της 9ης Ιουνίου ανατράπηκε η πρώτη απόφαση δικαστηρίου των ΗΠΑ και απορρίφθηκε η αγωγή του Sotheby's εναντίον του ελληνικού κράτους.

Είναι η πρώτη φορά στα δικαστικά χρονικά ανάλογων υποθέσεων που ένας οίκος δημοπρασιών στράφηκε κατά κράτους, τα οποία είναι συνήθως αυτά που απευθύνονται στα δικαστήρια για να διεκδικήσουν αρχαία αντικείμενα που τους ανήκουν και βγαίνουν προς πώληση από οίκους δημοπρασιών.

Αν το αμερικανικό δικαστήριο είχε κρίνει θετικά, και σε δεύτερο βαθμό -όπως είχε κρίνει στο πρώτο επίπεδο- την απαίτηση του οίκου Sotheby’s, τότε θα υπήρχε δεδικασμένο και κανένα αρχαίο αντικείμενο προϊόν κλοπής ή αρχαιοκαπηλίας δεν θα επιστρεφόταν στη χώρα, από την οποία προέρχεται.

Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας Λίνα Μενδώνη, χαρακτηρίζοντας την απόφαση μια τεράστια διεθνή επιτυχία στην καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου αρχαιοτήτων, δήλωσε ότι «το υπουργείο θα προβεί σε κάθε νόμιμη διαδικασία επαναπατρισμού του ειδωλίου, επισημαίνοντας ότι με τον επαναπατρισμό των κλαπέντων και παρανόμως εξαχθέντων μνημείων στο αρχαιολογικό τους περιβάλλον αποδίδεται στην ιστορία κάθε χώρας ένα τεκμήριο, ένα μέρος της ιστορίας της».