Έργα των Ιωάννη Κισσονέργη, Αδαμάντιου Διαμαντή, Νίκου Νικολαΐδη και βεβαίως του Πολ Γεωργίου καλωσορίζουν στο ισόγειο της Κρατικής Πινακοθήκης Σύγχρονης Τέχνης τους επισκέπτες της έκθεσης «Ξαναγέννηση», που άνοιξε χθες για το κοινό ύστερα από τετράμηνη αναβολή λόγω κορωνοϊού.

Πρόκειται για την έκθεση που παρουσιάζει τα 219 έργα τα οποία είχαν διασωθεί στην Αμμόχωστο μετά το 1974 και επιστράφηκαν στην ελληνοκυπριακή κοινότητα τον Σεπτέμβριο του 2019, στο πλαίσιο σειράς μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

Πρώτος επισκέπτης στην Πινακοθήκη ήταν χθες ο υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Πρόδρομος Προδρόμου, συνοδευόμενος από τον διευθυντή των Πολιτιστικών Υπηρεσιών Παύλο Παρασκευά και τον γενικό διευθυντή του ΥΠΠΑΝ Μάριο Παναγίδη, οι οποίοι ξεναγήθηκαν στην έκθεση από τον ιστορικό-θεωρητικό τέχνης και συμπρόεδρο της δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής για τον Πολιτισμό Γιάννη Τουμαζή. Ο κ. Τουμαζής ανέλαβε το μεγάλο έργο της ταυτοποίησης των 219 έργων από την Αμμόχωστο, ενώ συμμετείχε με τα υπόλοιπα μέλη της τεχνικής επιτροπής στη μεγάλη προσπάθεια της επιστροφής των έργων από την τουρκοκυπριακή στην ελληνοκυπριακή κοινότητα, με την αντίστοιχη παράδοση πολύτιμου οπτικοακουστικού υλικού από το Αρχείο του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου στην τ/κυπριακή κοινότητα.

«Αυτά τα 219 έργα αξίζει να τα δουν όλοι οι Κύπριοι και είναι μια ευτυχής συγκυρία το ότι μπορούμε να τα δούμε συγκεντρωμένα εδώ, στην Πινακοθήκη» δήλωσε μετά την ξενάγησή του στους τέσσερις ορόφους της Πινακοθήκης ο υπουργός.

Πιθανή η αγορά μερικών από τα έργα ώστε να αποτελέσουν μέρος της Κρατικής Συλλογής Έργων Τέχνης

Αναφέρθηκε, μάλιστα, στην πρόθεση της κυπριακής κυβέρνησης να αποκτήσει μερικά από τα πλέον εμβληματικά έργα που παρουσιάζονται στην έκθεση, η αξία των οποίων είναι πολύτιμη για την Ιστορία της Κύπρου και άρα ιδιαίτερα σημαντικό να βρίσκονται στην κρατική συλλογή έργων τέχνης.

Αξίζει να αναφερθεί ότι καθώς το μεγαλύτερο μέρος των έργων προέρχεται από τη Δημοτική Πινακοθήκη της Αμμοχώστου και άρα ανήκει στον Δήμο Αμμοχώστου, το ΥΠΠΑΝ συζητεί την προσωρινή φύλαξη και προστασία των έργων καθώς δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή στον δήμο η δυνατότητα παρουσίασης των έργων σε κάποιο χώρο.

«Σύνοψη της Ιστορίας»

«Στην πραγματικότητα από μόνα τους (τα 219 έργα) είναι μια σύνοψη της πολιτιστικής Ιστορίας, της σύγχρονης καλλιτεχνικής παρουσίας στον τόπο μας» ανέφερε ακόμη ο κ. Προδρόμου, κάνοντας λόγο για μια πολύτιμη συλλογή και μια μεγάλη κληρονομιά ζωγράφων όπως ο Γεώργιος Πολ. Γεωργίου και ο Στέλιος Βότσης.

«Σαράντα έξι χρόνια μετά την εισβολή, με την Αμμόχωστο να παραμένει ακόμα κατεχόμενη, έρχεται αυτό το μήνυμα μέσα από την πόλη εκείνη που διακρινόταν και για την πολιτιστική δράση της. Έχουμε σήμερα μπροστά μας αυτή την ξεχωριστή συλλογή έργων που μας θυμίζει και την ενότητα της πατρίδας μας και την ενότητα της πολιτιστικής δημιουργίας μέσα στην Ιστορία», ανέφερε ακόμη.

Η έκθεση σε αριθμούς

Η έκθεση «Ξαναγέννηση» πήρε το όνομά της από το εμβληματικό έργο του Γεώργιου Πολ. Γεωργίου «Η ξαναγέννηση της Κύπρου» (23 Απριλίου 1960) που περιλαμβάνεται στην έκθεση και προέρχεται από το εργαστήρι του καλλιτέχνη στην Αμμόχωστο.

Είναι ένα από τα 44 έργα του σπουδαίου ζωγράφου που επιστράφηκαν, τρία από τα οποία ανήκουν στη συλλογή της Δημοτικής Πινακοθήκης Αμμοχώστου. Τα υπόλοιπα, σύμφωνα με τον δρα Γιάννη Τουμαζή, προέρχονται από την οικία και το εργαστήρι του Αμμοχωστιανού ζωγράφου, στην οδό Ερμού 136.

Στη συλλογή της Δημοτικής Πινακοθήκης της Αμμοχώστου ανήκει η πλειοψηφία των 219 έργων, συγκεκριμένα τα 140, εξ ου και η μουσειακή τους αξία. Ιδιαίτερα σημαντικά είναι και τα 25 έργα του Στέλιου Βότση, εκ των οποίων τα 24 είχαν σταλεί στο Λονδίνο για μια έκθεση του Κύπριου ζωγράφου και στην επιστροφή τους έμειναν στο λιμάνι της Αμμοχώστου όπου «εγκλωβίστηκαν» λόγω της τουρκικής εισβολής.

Τα περισσότερα από τα έργα, 132 για την ακρίβεια, ανήκουν σε τρεις δημιουργούς: προαναφέρθηκαν οι Πολ. Γεωργίου και Στέλιος Βότσης, ενώ τα 63 ανήκουν στον Μιχάλη Χατζηδημητρίου, ο οποίος δημιουργούσε πορτρέτα Αμμοχωστιανών και στο πλαίσιο της έκθεσης θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον η αναγνώριση προσώπων ώστε να δοθούν ονόματα στις εικόνες.

Τέλος, από το σύνολο των 219 έργων, μόνο οκτώ δεν έχουν ταυτοποιηθεί, καθώς παραμένει άγνωστη, τόσο η προέλευση όσο και ο/η καλλιτέχνης που τα φιλοτέχνησε. Τέλος, για έξι από τα έργα είναι γνωστός ο καλλιτέχνης αλλά άγνωστη η προέλευσή τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της έκθεσης θα λειτουργεί κέντρο πληροφοριών ώστε οποιοσδήποτε γνωρίζει κάτι για τα άγνωστα έργα να δώσει σχετικά στοιχεία.

+ Η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή για το κοινό στην Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης - ΣΠΕΛ (έναντι της Πύλης Αμμοχώστου) στη Λευκωσία μέχρι την 1η Αυγούστου, Δευτέρα-Παρασκευή 10:00-18:00 και Σάββατο 11-00-19:00.