Μία πολύ ιδιαίτερη και ενδιαφέρουσα έκδοση με θέμα την άυλη πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου, παρουσιάζει η Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO, με τη στήριξη του Υφυπουργείου Τουρισμού και της Έδρας UNESCO του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
Η έκδοση «Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Κύπρου – Εθνικός Κατάλογος Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς» αφορά στην πλειάδα παραδόσεων και εθίμων που διατηρούνται ζωντανά σήμερα, μεταδίδονται από γενιά σε γενιά, και συνδέονται άμεσα με τον κύκλο ζωής και τις δραστηριότητες των Κυπρίων: από τα βήματα των κυπριακών αντικριστών χορών ως τα γεωμετρικά σχέδια των λευκαρίτικων κεντημάτων, από τη δεξιοτεχνία και ευαισθησία της ψαλτικής τέχνης ως τις πανάρχαιες τεχνικές της αγγειοπλαστικής και της καλαθοπλεκτικής, από τις παραδοσιακές πρακτικές διαχείρισης του μεσογειακού αγροτικού τοπίου ως την παρασκευή αλλά και την προσφορά γλυκών εδεσμάτων – σήματα κατατεθέν της κυπριακής φιλοξενίας.
Πρόκειται για την πιο πρόσφατη επιτόπια φωτογραφική καταγραφή ανθρώπων, χώρων, παραδόσεων, πρακτικών, τεχνικών, εργαλείων και αντικειμένων, που συνδέονται με τα τριάντα πρώτα στοιχεία που συμπεριλήφθηκαν στον «Εθνικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς» (2009 – 2017) και στον διεθνή «Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς» της UNESCO (2009 – 2019).
Η δίγλωσση έκδοση (ελληνικά και αγγλικά) δημιουργήθηκε με σκοπό να δώσει τη δυνατότητα σε ντόπιους και ξένους περιηγητές να ανακαλύψουν και να βιώσουν τον πλούτο των παραδόσεων και εθίμων που διατηρούνται ζωντανά μέχρι τις μέρες μας σε πόλεις και χωριά της Κύπρου. Αναδεικνύοντας τη μοναδικότητα και ιδιαιτερότητά τους, η έκδοση επιδιώκει να προάγει την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τη σημασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και να προωθήσει την αξιοποίησή της, με τρόπο βιώσιμο, στον τομέα του τουρισμού.
Την έρευνα και επιμέλεια των φωτογραφήσεων ανέλαβαν η Λειτουργός της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO Δρ Αντιγόνη Πολυνείκη και ο φωτογράφος Νίκος Λουκά. Για την προώθηση της έκδοσης δημιουργήθηκαν σύντομα φιλμάκια, σε συνεργασία με την Έδρα UNESCO και το τμήμα Mediazone του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
Η έκδοση είναι διαθέσιμη ΔΩΡΕΑΝ στην ιστοσελίδα της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO (www.unesco.org.cy).
«Η Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO δραστηριοποιείται ενεργά στην προστασία και ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου, τόσο με την παρουσία της σε περιφερειακές και διεθνείς συναντήσεις της UNESCO, όσο και με την υλοποίηση στοχευμένων δράσεων όπως την εγγραφή στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στον Εθνικό αλλά και στον διεθνή «Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς» της UNESCO, την πραγματοποίηση εκπαιδευτικών εργαστηρίων, εκθέσεων και ενημερωτικών ημερίδων αλλά και την παραγωγή ή/και επιχορήγηση ενημερωτικού και προωθητικού υλικού. Στο πλαίσιο των πιο πάνω δραστηριοτήτων, η Επιτροπή διέγνωσε την ανάγκη δημιουργίας έντυπου, ηλεκτρονικού και οπτικοακουστικού υλικού για την άυλη πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου, το οποίο θα είναι επίκαιρο, έγκυρο, πρακτικό, φιλικό προς τους χρήστες, εύκολα προσβάσιμο, καθώς και οπτικά ελκυστικό. Η παρούσα έκδοση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των κοινών προσπαθειών της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO, της Ειδικής Επιτροπής για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, αλλά και των δήμων, κοινοτήτων, ιδρυμάτων και πολιτιστικών φορέων που δουλεύουν αδιάκοπα για τη διαφύλαξη των τοπικών παραδόσεων και παραδοσιακών πρακτικών προς όφελος όλων μας, και ιδιαίτερα των νεότερων γενιών. Ευελπιστούμε ότι η πρόσφατη αυτή καταγραφή θα ενισχύσει το έργο κρατικών και μη φορέων για την προβολή και προστασία του πολιτιστικού πλούτου της Κύπρου. Σας προσκαλούμε σε ένα πολύχρωμο ταξίδι γνωριμίας με τους ανθρώπους, τα έθιμα, τις παραδόσεις και τις παραδοσιακές χειροτεχνίες της Κύπρου όπως διασώζονται σήμερα σε ολόκληρη την επικράτεια.»
Λουκία Λοΐζου-Χατζηγαβριήλ /Πρόεδρος Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO
«Η πολιτιστική κληρονομιά της χώρας μας, πόλος έλξης για επισκέπτες από όλο τον κόσμο, δεν είναι μόνο οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μνημεία. Είναι, εξίσου, οι προφορικές παραδόσεις και τα έθιμα που διατηρούνται από γενιά σε γενιά, όπως ο χορός, η μουσική, οι παραδοσιακές χειροτεχνίες, τα θρησκευτικά πανηγύρια, η τοπική παραδοσιακή κουζίνα, όσα στοιχεία συνθέτουν τον παραδοσιακό πολιτισμό του λαού μας. Η γνώση της τοπικής και της εθνικής πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η εκτίμηση της σημασίας της και η ανάδειξη της θέσης της στην ιστορία των λαών της Ανατολικής Μεσογείου αποτελούν καταστατικό σκοπό της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO. Μέσω της παρούσας έκδοσης φιλοδοξούμε να προβάλουμε στην Κύπρο και το εξωτερικό κομμάτια του μωσαϊκού του σύγχρονου λαϊκού και παραδοσιακού μας πολιτισμού. Ευχαριστούμε θερμά το Υφυπουργείο Τουρισμού και την Έδρα UNESCO του Πανεπιστημίου Λευκωσίας για τη συνεργασία και την πολύτιμη σύμπραξη στην υλοποίηση της έκδοσης.» -Παύλος Παρασκευάς/Γενικός Γραμματέας Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO
«Με ιδιαίτερη χαρά και συναίσθηση ευθύνης το Υφυπουργείο Τουρισμού ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO για τη δημιουργία έκδοσης – οδηγού αφιερωμένου σε στοιχεία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου. Οι εκδηλώσεις και δραστηριότητες που συνδέεονται με τον παραδοσιακό πολιτισμό της Κύπρου, όπως παραδοσιακές γιορτές, θρησκευτικά πανηγύρια, συναυλίες παραδοσιακής μουσικής και χορού, εργαστήρια χειροτεχνίας, υπαίθριες αγορές παραδοσιακών προϊόντων, κ.ά., αποτελούν σημαντικό μοχλό τόσο για τον εμπλουτισμό όσο και για την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της Κύπρου. Θεωρούμε ότι η οργανωμένη και συντονισμένη παρουσίαση και προβολή της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου θα συμβάλει στην περαιτέρω βιώσιμη ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού, ως εμπλουτιστικού προϊόντος που προσθέτει στην τουριστική εμπειρία των επισκεπτών. Νοιώθουμε σίγουροι ότι η έκδοση θα ενισχύσει τις προσπάθειές του Υφυπουργείου για την προβολή της ιστορίας, του πολιτισμού και των εθίμων της χώρας μας και θα αποτελέσει ένα ακόμη χρήσιμο εργαλείο για ντόπιους και ξένους επισκέπτες και τους επαγγελματίες του τουρισμού και της φιλοξενίας.»-Σάββας Περδίος/Υφυπουργός Τουρισμού
«H Έδρα UNESCO και το Mediazone του Πανεπιστημίου Λευκωσίας στηρίζουν διαχρονικά το έργο της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO, ιδιαίτερα στους τομείς της εκπαίδευσης και του πολιτισμού. Νοιώθουμε ιδιαίτερα περήφανοι που το προσωπικό μας και ιδιαίτερα φοιτητές και φοιτήτριές του πανεπιστημίου μας συμμετείχαν εθελοντικά στη δημιουργία σύντομων προωθητικών φιλμ για την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου. Ενώνοντας τις δυνάμεις μας με την Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO, συμβάλλουμε κι εμείς στην προσπάθεια προστασίας και ανάδειξης του πολιτιστικού πλούτου της Κύπρου.» Δρ Αιμίλιος Α. Σολωμού/Διευθυντής Έδρας UNESCO του Πανεπιστημίου Λευκωσίας
«Στην εποχή των ψηφιακών μέσων και των κοινωνικών μέσων δικτύωσης, τα στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου που συνδέονται με τη διεθνώς αναγνωρισμένη ετικέτα της UNESCO θα πρέπει να έχουν αποτελεσματική παρουσία στο διαδίκτυο. Το εν λόγω έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό δημιουργήθηκε με στόχο να προσεγγίσει αποτελεσματικά μια μεγάλη ομάδα-στόχο (ντόπιοι και ξένοι περιηγητές, συνεδριακοί επισκέπτες, επαγγελματίες ξεναγοί, σπουδαστές και εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων, λαογράφοι και άλλοι μελετητές), εξυπηρετώντας ταυτόχρονα τους στρατηγικούς στόχους της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO και του Υφυπουργείου Τουρισμού. Ευελπιστούμε ότι η πρόσφατη αυτή φωτογραφική και οπτικοακουστική συλλογή θα προστεθεί στο σώμα του γραπτού, φωτογραφικού, ηχητικού και οπτικοακουστικού υλικού κρατικών και μη φορέων που καταγράφει τις ανθρώπινες δραστηριότητες, πρακτικές, αναπαραστάσεις, εκφράσεις, γνώσεις, τεχνικές, καθώς και τα εργαλεία, αντικείμενα, χειροτεχνήματα και πολιτιστικούς χώρους που συνδέεονται με την άυλη πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου. Ευχαριστούμε θερμά όλες τις κοινότητες, τους φορείς και τα άτομα που μας φιλοξένησαν στις εκδηλώσεις και στα εργαστήριά τους και συνέβαλαν στην πραγματοποίηση των φωτογραφίσεων και στη συγκέντρωση του υλικού.»-Δρ Αντιγόνη Πολυνείκη/Λειτουργός Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO
