Νάσα Παταπίου, Χρίστος Κυθρεώτης, Κωνσταντία Σωτηρίου, Λουίζα Χριστοδουλίδου, Σάντη Αντωνίου Σάντρα Ελευθερίου και Αναστάσιος Γεωργίου είναι οι βραβευθέντες με τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας για εκδόσεις του έτους 2019, σύμφωνα με ανακοίνωση από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (YΠΠΑΝ).

Στην ποίηση, το Κρατικό Βραβείο, για εκδόσεις του έτους 2019, μετά από κατά πλειοψηφία απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, απονέμεται στη Νάσα Παταπίου για το έργο της «Μελουζίνης ενώτια ή Η ωραία που έρχεται» (εκδόσεις Καστανιώτη).

Το σκεπτικό της βράβευσης αναφέρει ότι «η Νάσα Παταπίου με την ποιητική συλλογή της ‘Μελουζίνης ενώτια ή Η ωραία’ που έρχεται εκδιπλώνει και ανασυστήνει τον ποιητικό της κόσμο με μνημονικές εικόνες, δραματικές αλήθειες και ιστορικά στοιχεία, τα οποία εμποτίζονται με λατρεία για τον γενέθλιο χώρο, ονειροπόληση, ερωτική επιθυμία και πνευματική εξύψωση».

Επίσης, «αποτυπώνει τις ποιητικές εικόνες της με εύφορη διαχρονική αφήγηση, εκλεπτυσμένη μουσικότητα, γλωσσική επάρκεια και ιστορική μνήμη, η οποία εξακτινώνεται συνειρμικά και αισθητικά στον χώρο του φανταστικού, του μυθικού, του παράδοξου, αλλά και της ρεαλιστικής πραγματικότητας, χωρίς να απουσιάζουν η συμβολική και αλληγορική διάσταση στο όλο έργο της».

Το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για εκδόσεις του έτους 2019, μετά από ομόφωνη απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, απονέμεται στον Χρίστο Κυθρεώτη για το έργο «Εκεί που ζούμε» (εκδόσεις Πατάκη).

Στο σκεπτικό βράβευσης αναφέρεται ότι «ο Χρίστος Κυθρεώτης έγραψε ένα από τα καλύτερα αφηγηματικά κείμενα που γράφτηκαν στα ελληνικά το 2019 και στο μυθιστόρημά του ‘Εκεί που ζούμε’ περιγράφει ένα εικοσιτετράωρο από τη ζωή ενός 35χρονου Αθηναίου (την Παρασκευή 20 Ιουνίου 2014)».

Εν μέσω οικονομικής κρίσης, και με την προοπτική του βιοπορισμού του πρωταγωνιστή σε υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Λουξεμβούργο, οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες παρακολουθούν την καθημερινότητά του από το χτύπημα του ξυπνητηριού μέχρι το επόμενο ξημέρωμα, τη σχέση του με τους γονείς του, τους συναδέλφους του, τους πελάτες του και τις πρώην συντρόφους του, συνεχίζει το σκεπτικό βράβευσης.

Το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος/Νουβέλας για εκδόσεις του έτους 2019, μετά από κατά πλειοψηφία απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, απονέμεται στην Κωνσταντία Σωτηρίου για το έργο «Πικρία χώρα». (εκδόσεις Πατάκη).

Το σκεπτικό βράβευσης αναφέρει ότι στο έργο «Πικρία Χώρα» η Κωνσταντία Σωτηρίου «μας θέτει αντιμέτωπους όχι με μια εύπεπτη νοσταλγία ή μια αφελή αθωότητα, αλλά με ζητήματα ηθικής, φύλου, εθνότητας, και κοινωνικής τάξης».

Προσθέτει ότι «το βάθος των συναισθημάτων και ο λυρισμός αναδύονται μέσα από γλώσσα που την χαρακτηρίζει λιτότητα και συνάμα αφηγηματική τόλμη που ξεφεύγει από τα γνώριμα, αποδεκτά, και κανονικοποιημένα όρια και επιτυγχάνει μια γλωσσική σκηνοθεσία εννοιών, συναισθημάτων, δοξασιών, αλλά και δράσεων».

Το Κρατικό Βραβείο Μελέτης (Μονογραφίας)/Δοκιμίου για τη Λογοτεχνία, μετά από κατά πλειοψηφία απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, απονέμεται στη Λουίζα Χριστοδουλίδου για το έργο «Όψεις του αρχαιοελληνικού μύθου στην ποίηση του Κυριάκου Χαραλαμπίδη» (εκδόσεις Ηλία Επιφανίου).

Το σκεπτικό βράβευσης αναφέρει ότι «η Λουίζα Χριστοδουλίδου εξετάζει το έργο του Χαραλαμπίδη υπό το πρίσμα της λόγιας ποίησης του 20ου αιώνα και σε συνάρτηση με θεωρητικά κείμενα του ίδιου του ποιητή ενώ συζητά και συγκεκριμένα ποιητικά αποσπάσματα ή και αυτούσια ποιήματα με άξονα είτε μυθικά πρόσωπα (Αφροδίτη, Ελένη, Πηνελόπη) είτε γενικότερες θεωρήσεις του αρχαιοελληνικού μύθου που αναδεικνύονται σε «ποιήματα ποιητικής» όπως το «Πάρεργον» από τη συλλογή Μεθιστορία».

Επίσης, «οι τέσσερεις θεματικές ενότητες που συγκροτούν τη μελέτη αυτή ξεναγούν τον αναγνώστη στον τραγικό λόγο του ίδιου του ποιητή και τον προσανατολίζουν σε όψεις της χρήσης ή ακόμα της μετάπλασης, μεταμόρφωσης του μύθου όπως κατά περίσταση την αποτολμά».

Το Κρατικό Βραβείο Νέου Λογοτέχνη, μετά από ομόφωνη απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, δεν απονέμεται. Την Κριτική Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας 2019 αποτέλεσαν οι: Ανδρέας Χατζηθωμάς (Πρόεδρος), Γεώργιος Ανδρειωμένος, Στέφανος Ευθυμιάδης, Σταύρος Σταύρου Καραγιάννη και Michaela Prinzinger.

Εξάλλου, «το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για Μικρά Παιδιά για εκδόσεις του έτους 2019, μετά από κατά πλειοψηφία απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, απονέμεται στη Σάντη Αντωνίου για το έργο ‘Η κλωστή της υπομονής’ (έκδοση Δήμου Αθηένου)».

Το σκεπτικό βράβευσης αναφέρει ότι «πρόκειται για ένα πολυτροπικό βιβλίο γνώσεων με λογοτεχνική αφήγηση, συχνά ομοιοκατάληκτη, η οποία διανθίζεται με ποικίλα είδη και μορφές του λόγου, όπως: η επιστολή, η συνταγή, το υπόμνημα, το σύνθημα, το απόφθεγμα, o διάλογος και ο μονόλογος».

Προσθέτει ότι «η αφήγηση, επίσης χαρακτηρίζεται από ποικιλία, καθώς υπάρχει εναλλαγή από τον τριτοπρόσωπο, παντογνώστη αφηγητή  στον πρωτοπρόσωπο αφηγητή, όπου ακούγεται η φωνή του ίδιου του βελονιού, το οποίο ταξιδεύει στη βαλίτσα του έμπορα των κεντημάτων και εξιστορεί στην ηρωίδα του βιβλίου την πορεία τους στην Αμερική».

Το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για Μεγάλα Παιδιά και Εφήβους για εκδόσεις του έτους 2019, μετά από κατά πλειοψηφία απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, απονέμεται στον Αναστάσιο Γεωργίου για το έργο «Αναζητώντας την έμπνευση» (εκδόσεις Πηγή).

Το σκεπτικό βράβευσης αναφέρει ότι «ο συγγραφέας ορίζει ειδολογικά το έργο του για κάθε ηλικία και τα θέματα που πραγματεύεται ο συγγραφέας πράγματι ξεφεύγουν από την αποκλειστική ζώνη της εφηβικής ηλικίας και προσεγγίζουν κάθε ηλικία και έχουν να κάνουν μεταξύ άλλων με τη δημιουργία, την έμπνευση, την ευφυΐα, την πνευματική ελευθερία, το αυτόβουλο, την αγάπη, την πίστη στον εαυτό, που προκύπτει μέσα από μία συνεχή εξερεύνηση, αναίρεση παραδεδομένων αρχών και παραδοχή νέων».

Επίσης, «το είδος του βιβλίου γενικότερα δεν εντάσσεται σε μία παγιωμένη κατηγορία, καθώς θα μπορούσε να θεωρηθεί μια σειρά από μικρές αυτοτελείς ιστορίες ή σπονδυλωτό μυθιστόρημα ή ένα λογοτεχνικό στοχαστικό δοκίμιο με φιλοσοφικό και ψυχολογικό υπόβαθρο ενώ η  πρωτοτυπία που χαρακτηρίζει τόσο το είδος όσο και τη θεματική του νεαρού δημιουργού διευρύνει τους ορίζοντες της εφηβικής και νεανικής λογοτεχνίας».

Την Κριτική Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας για Παιδιά και Εφήβους 2019 αποτέλεσαν οι Μαρίνα Ροδοσθένους-Μπαλάφα (Πρόεδρος), Έλενα Ιωαννίδου, Λουίζα Μαλλούρη, Μαρία Μιχαηλίδου και Γιάννης Παπαδάτος.

Τέλος, το Κρατικό Βραβείο Εικονογράφησης Λογοτεχνικού Βιβλίου για Παιδιά και Εφήβους για εκδόσεις του έτους 2019, μετά από ομόφωνη απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, απονέμεται στη Σάντρα Ελευθερίου για την εικονογράφηση του έργου «Ο γύρος του χρόνου με ποιήματα: Μια ανθολογία ποίησης για παιδιά» (ανθολόγος Μαριγώ Αλεξοπούλου, εκδόσεις Μεταίχμιο).

Το σκεπτικό βράβευσης αναφέρει ότι το βιβλίο το οποίο εικονογραφήθηκε από τη Σάντρα Ελευθερίου, «καταφέρνει μέσα από διαφορετικές εικονογραφικές αποτυπώσεις και σημειολογικές μεταφορές του κειμένου (σχεδόν σε κάθε δισέλιδο), να μεταφέρει τον αναγνώστη σε έναν ‘γύρο στον χρόνο’ ενώ η  εικονογράφος έχει εξελίξει τη δίκη της οπτική/εικαστική γλώσσα, χρησιμοποιώντας μια πλούσια παλέτα χρωμάτων, υφών αλλά και αντιθέσεων».

Επίσης, «η συγκεκριμένη τεχνοτροπία και η προσήλωση στη λεπτομέρεια συνέβαλαν στην καθαρότητα των χρωμάτων και στην ευκρίνεια των εικόνων ενώ η εικονογράφηση κρύβει στοιχεία για τα οποία ένα παιδί μπορεί να επιστρέψει για δεύτερη και τρίτη ανάγνωση».

Την Κριτική Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Εικονογράφησης Βιβλίου για Παιδιά και Εφήβους 2019 αποτέλεσαν οι Μάριος Κωνσταντινίδης (Πρόεδρος), Κωνσταντίνος Γεωργίου, Δημήτρης Κοκκινόλαμπος, Τερέζα Λαμπριανού και Όμηρος Παναγίδης.

Τα βραβεία θα απονεμηθούν από τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού, Πρόδρομο Προδρόμου σε ειδική τελετή, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 3 Δεκεμβρίου 2020, ώρα 7:00 μ.μ., στο Κινηματοθέατρο Παλλάς. Η είσοδος θα είναι ελεύθερη.

(ΚΥΠΕ/ΑΑΓ/ΑΓΚ)