Το ερώτημα τριβελίζει μέρες το μυαλό μου. Σίγουρα όχι το ταππούρισμα στον ώμο του επίδοξου αγοραστή διαβατηρίου. Ούτε το μιτσοκάμμημα που υπονοεί ότι όλα γίνονται σε τούτον τον τόπο φτάνει να πέσει το χρήμα. Οπωσδήποτε όχι οι επεμβάσεις, οι παρεκκλίσεις και η καταστροφή παραλιών και χώρων υψηλής περιβαλλοντικής αξίας και Natura 2000 προς άγραν Ρώσων ολιγαρχών, Κινέζων νεοκαπιταλιστών, Μαλαισιανών κλεφτών και ενίοτε Καμποτζιανών δικτατόρων!

Μιαν άλλη Κύπρο αγάπησα και αγαπώ πολύ. Αυτήν του μόχθου και της τιμής. Όπου περίπου όλοι μοιραζόμαστε τα ίδια προβλήματα και τα ίδια όνειρα.

Η αντοχή, μέρος του γενετικού μας κώδικα, συνυφασμένη με τα βάσανα αλλά και την επιμονή μας να ζήσουμε σε αυτόν τον τόπο. Γι’ αυτό και το 1974 σηκώθηκαν μανίκια για να σωθεί ο κόσμος μας που κατέρρεε και κανένας κυβερνητικός δεν πήγε στο δικαστήριο για τη μείωση του μισθού του.

Οι ομορφιές του τόπου μας είχαν σχέση με το ποιοι είμαστε, γιατί από τούτη τη γη σχηματισθήκαμε. Τώρα, αναλογιζόμαστε με απελπισία αν το καταπονημένο περιβάλλον και τοπίο, το μπετόν με το οποίο τσιμεντώσαμε τη γη αντικατοπτρίζουν αυτό που γίναμε ξεπουλώντας τα πάντα στον μαζικό τουρισμό και στην άναρχη ανάπτυξη. Η Πολεοδομία στάθηκε ανίκανη να προστατεύσει το κτιστό και φυσικό περιβάλλον, νομιμοποίησε κατάφωρες επεμβάσεις και αδειοδότησε χωρίς σχεδιασμό πύργους... που βλαστούν σε παραδοσιακές γειτονιές αντί σε νέες υπό ανάπτυξη περιοχές, όπως π.χ. το La Défense στο Παρίσι. Ακόμη και στην αρχαία Αμαθούντα θα κτίσουν κι ας επικαλούνται τον Ονήσιλο που όσες μέλισσες και να στείλει δεν ξυπνούμε.

Η Κύπρος μου είχε μέτρο το οποίο χρειάζεται σήμερα όσο ποτέ. Γιατί η προκοπή συνδέεται με την προσπάθεια και την εργασία και όχι με την απάτη και τη διαφθορά. Η Κύπρος μου έβγαζε τεχνίτες που δούλευαν την πέτρα και το σίδερο και έκτισαν εκκλησιές που συγκαταλέγονται στους θησαυρούς της UNESCO. Αγρότες που καλλιεργούσαν τη γη και διαμόρφωσαν διαμέσου των αιώνων το αγροτικό τοπίο, την κουζίνα, την τοπολαλιά, τη μουσική και τους χορούς μας. Λόγιους που ύφαιναν έρωτες και αγώνες σε στίχους για την Αροδαφνούσα, τη Ρήγαινα και τον Διγενή Ακρίτα. Στην Κύπρο που αγάπησα χωρούσαν και οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι, οι Μαρωνίτες, οι Αρμένιοι και οι Λατίνοι.

Ναι, ξεκάθαρα η Κύπρος μου είναι οι άνθρωποί της, αφού «ο άδρωπος έν' ο τόπος – ο τόπος έν' γέρημος». Είμαστε οι ρίζες μέσα στη γη της και κρατηθήκαμε γερά, όπως είπε ο Μόντης «Χρόνια σκλαβκιές ατελείωτες, Τον πάτσον τζιαι τον κλώτσον τους, Εμείς τζειαμαί, ελιές τζιαι τερατσιές πάνω στον ρότσον τους»!

Μας ξερίζωσαν το '74 αλλά κρατούμε τον τόπο ζωντανό με την επιμονή μας να μην τον ξεχάσουμε, να μην τον χαρίσουμε. Ο τόπος μου έν' η Άννα η Μαραγκού που επιμένει να μεταλαμπαδεύει τον έρωτά της για την Αμμόχωστο και το Καρπάσι σε ξένους και δικούς. Είναι ο Τουμαζής που μας άνοιξε ξανά τη Σαλαμίνα, που μας ξεναγεί στην έκθεση με τους πίνακες του Γεωργίου που ήρθαν πίσω να μας φωνάξουν «ντροπή σας, γιατί μας ξεχάσατε;». Είναι η Τούλα η Λιασή που τον καημό της για τον χαμένο της αδελφό τον έκανε τέχνη που συγκλονίζει και την πιο αποκοιμισμένη συνείδηση. Είναι ο Τάκης Χατζηδημητρίου που μέσα σε τοξικό κλίμα μάχεται να σώσει εκκλησιές, μοναστήρια και τζαμιά. Είναι η Esra μου και η Ελένη μου που ονειρεύονται την επανένωση, ο Νιαζί που ενώνει Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους που βάζουν πάνω από όλα την Κύπρο, είναι ο Μιχάλης, ο Ευαγόρας, ο Ανδρέας που ο καθένας έβαλε το λιθαράκι του για να είναι η Κύπρος στην Ευρώπη. Είναι η κυρία Νιόβη που οι Τούρκοι στο Λεονάρισσο τη φώναζαν Οπού, αλλά έμεινε στον τόπο που τη γέννησε ξέροντας ότι είναι η Νιόβη, η βαφτισιμιά του γιατρού του Γεωργιάδη. Είναι η Νίτσα μου που μου ράγισε την καρδιά όταν φίλησε το σκαλοπάτι του σπιτιού της στην Κόμη Κεπήρ, είναι οι εγκλωβισμένοι που έμειναν πίσω να φυλάν τον άγιο που προσκυνούν χριστιανοί και μουσουλμάνοι.

Αλεξάνδρα Ατταλίδου / Ενεργή πολίτισσα

Φωτογραφία: Αθηνά Κάσιου στο πλαίσιο του πρότζεκτ POSTCARD CY