«Το γάλα των Ονείρων» ή γιατί πάμε Βενετία

ΠΑΡΑΘΥΡΟ Δημοσιεύθηκε 9.5.2022

Τόσες πολλές προτάσεις γύρω από μια ιδέα. Ένα θέμα που επιλέγει ο επιμελητής. Η Ιταλίδα Σεσίλια Αλεμάνι φέτος και οι αναφορές της. Το πολύπλοκο, υπερρεαλιστικό, κάποτε σκοτεινό έργο της Λεονόρας Κάρριγκτον και μιας οικογένειας καλλιτεχνών κυρίως γυναικών του εικοστού αιώνα. Δεν είμαστε μόνοι μας εδώ στη γη. Ξέρουμε όλοι τα υπερμεγέθη θηλαστικά που χάθηκαν. Γνωρίζουμε για τα είδη που κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Και ποιος ευθύνεται; Σε πολύ μεγάλο βαθμό, ο άνθρωπος. Γνωρίζουμε για τη ζημιά που έχουμε προκαλέσει και εξακολουθεί να προκαλεί ο άνθρωπος. Κάποιοι καλλιτέχνες επέλεξαν να προβάλουν μέσα από τη δουλειά τους το θέμα του περιβάλλοντος. Ο Χρόνος, τέσσερα χρόνια αντί για δύο από την προηγούμενη οργάνωση της Μπιενάλε, λειτούργησε πολύ δημιουργικά. Αυξημένη συμμετοχή, πολλές απόψεις, ονειρικές αλλά και εφιαλτικές εικόνες. Ένας Κόσμος μυστηριώδης που δεν έχει ακόμα εξερευνηθεί. Αφού η Κύπρος δεν μπόρεσε να πάει φέτος στην Μπιενάλε, θα παρουσιάσουμε εδώ τις προτάσεις που δημιούργησαν ατμόσφαιρες, ζωντάνεψαν εικόνες, συγκίνησαν εκεί ανάμεσα στα κανάλια, στους στενούς δρόμους, στα όνειρα τα Βενετσιάνικα, τον φετινό Απρίλη.

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ

«Βρικόλακες στο Διάστημα» / Πέντρο Νέβες Μάρκες

Ένας ποιητής. Πέντε ποιήματα. Τρεις ταινίες. Είναι η συμμετοχή της Πορτογαλίας στη Βενετία. Πέντρο Νέβες Μάρκες, ο ποιητής που μαζί με μια μεγάλη ομάδα συνεργατών καταφέρνουν να μας μεταφέρουν στο Διάστημα. Παρακολουθούμε μια μικρή κοινότητα. Πέντε πρόσωπα που αποδέχτηκαν την πρόσκληση να συνεχίσουν την περιπλάνηση στο Διάστημα, ίσως μέχρι να φτάσουν σε κάποιον άλλο πλανήτη. Ίσως σε κάποιο αστέρι. Μοιράζονται τις σκέψεις, τις ανησυχίες τους. Αναπολούν στιγμές από τη ζωή στη γη. Συνομιλούν μεταξύ τους. Συνομιλούν με κάποιους δικούς τους ανθρώπους. Ίσως να τους επισκέπτονται στον ύπνο τους. Γράφουν ποιήματα, ανησυχούν για το μέλλον του πλανήτη, του ανθρώπου πάνω στη γη. Είναι καλές ψυχές με αισθήματα, με αγάπη, που ζουν σαν μια οικογένεια. Νοσταλγούν όμορφες στιγμές οι ψυχές που αποφασίζουν να συνεχίσουν μια άλλη ζωή στο Διάστημα. Είναι επιλογή να συνεχίσουν. Και είναι σκοτάδι στο Διάστημα.

ΣΕΡΒΙΑ

«Περπατώντας με το Νερό»/ Βλαδίμιρ Νίκολιτς

Αφού διασχίσεις τους κήπους και τις λεωφόρους στα Ζιαρντίνι. Αφού έχεις δει παράξενες, περίεργες, δυσνόητες εικόνες, φτάνεις στην τελευταία σειρά όπου κυριαρχεί το νερό. Στο μήκος όλου του ανατολικού τοίχου, ένα βαθύ γαλάζιο κυματίζει ευχάριστα κάτω από έναν καθαρό μεσογειακό ουρανό. Δίπλα, μια κατακόρυφη πισίνα ολυμπιακών διαστάσεων. Ένας μοναχικός κολυμβητής κολυμπά ασταμάτητα από τη μια άκρη στην άλλη. Χαλαρά.

Ο Νίκολιτς αναδεικνύει την αξία του νερού στη φύση. Σε μερικά λεπτά, παρακολουθούμε τον κυματισμό της θάλασσας. Τεχνολογία, στην πισίνα και σε μια κατακόρυφη τεράστια οθόνη βλέπουμε τον κολυμβητή να πηγαινοέρχεται. Μια πολύ ήρεμη, δυνατή παρουσία. Με τα ελάχιστα. Ευχαριστούμε.

ΒΕΛΓΙΟ

«Η φύση του Παιχνιδιού» / Φράνσις Άλις

Μπαίνοντας στους Κήπους, το Βέλγιο είναι το δεύτερο περίπτερο αριστερά. Ο Φράνσις είναι ένας σημαντικός Βέλγος καλλιτέχνης. Ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο και δημιουργεί καταστάσεις, παρακολουθεί, καταγράφει, προκαλεί...

Εδώ παρουσιάζει σε τεράστιες οθόνες παιδιά να απολαμβάνουν το παιχνίδι σε αστικές περιοχές, σε αγροτικές περιοχές, σε εγκαταλελειμμένους τόπους. Αυτοσχεδιάζουν, απολαμβάνουν την καταγραφή, την κάθε στιγμή, κι ας είναι με κουρέλια σε λασπωμένες αλάνες. Το παιδικό γέλιο ακούγεται δυνατά από παντού. Είναι ίσως η πιο αισιόδοξη ατμόσφαιρα στην Μπιενάλε.

ΙΣΠΑΝΙΑ

«Διόρθωση»/ Ιγκνάσι Αμπάγι

Είναι το πρώτο περίπτερο μπαίνοντας στους Κήπους. Η απόλυτη αφαίρεση. Μικρές ασήμαντες παρεμβάσεις με τέτοιο τρόπο που δεν μπορείς να αντιληφθείς πώς έγιναν, εκτός αν πάρεις τον καλοδιπλωμένο οδηγό της έκθεσης, όπου φαίνεται σε κάτοψη ο χώρος. Κάθε ορθή γωνία καταργείται, γίνεται οξεία ή αμβλεία. Πέραν τούτου, τίποτε. Ένα κενό περίπτερο...Ένας χώρος έτοιμος, ίσως, να υποδεχθεί κάποιες εκδηλώσεις. Εκθέσεις, προβολές, διαλέξεις ..... Κάτι.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

«Μετεγκατάσταση μίας δομής» /Μαρία Άιχορν

Αφαίρεση ξανά αλλά δυναμική. Γενναία, δυνατή, μια εξαιρετικά δυναμική αφαίρεση. Η καλλιτέχνης δεν αρκείται στον κενό χώρο. Έχει κόψει ένα μεγάλο μέρος, μια πλατειά λωρίδα από το πάτωμα του επιβλητικού κτηρίου, που στεγάζει το περίπτερο της Γερμανίας. Έχει προχωρήσει στην αφαίρεση και του υποστρώματος, αποκαλύπτοντας τα θεμέλια του κτηρίου. Μια επέμβαση που σίγουρα έχει πολύ θυμό, παράπονο από τα όσα συμβαίνουν σήμερα στον κόσμο.’Ισως και από την όχι τόσο πρόσφατη ιστορία της Γερμανίας. Επιδέχεται και εμπνέει για πολλές αναγνώσεις, συζητήσεις, αυτή η πρόταση. Για να καταλάβει κάποιος καλύτερα, θα πρέπει να διαβάσει τον ογκώδη κατάλογο της έκθεσης της φετινής Γερμανικής πρότασης.

ΑΓΓΛΙΑ

«Feeling her way»/Σόνια Μπόις

Στην κορυφή του λόφου στους Κήπους είναι το μόνιμο περίπτερο της Μεγάλης Βρετανίας. Έχει κατά κανόνα καλές ιδέες η Αγγλία στη Βενετία. Η φετινή πρόταση είναι μια πολύ ζωντανή οπτικοακουστική ατμόσφαιρα. Η Σόνια Μπόις επιμελήθηκε την καταγραφή γνωστών αλλά και όχι τόσο γνωστών μουσικών, της γυναικείας φωνής, σκέτης δίχως μουσική, α καπέλα. Κατάφερε να δημιουργήσει εικόνες και ήχους εξαιρετικά ενδιαφέροντες. Μπορείς να απολαύσεις αυτές τις εικόνες και αυτές τις μουσικές ελεύθερα, ανάμεικτα από τα ηχεία. Μπορείς επίσης να συνδεθείς περισσότερο βάζοντας τα ακουστικά και κλείνοντας τα μάτια, ένα ταξίδι αλλού. Μετά από την περιδιάβαση σε πολλές δυσνόητες παρουσιάσεις, είναι μια ευπρόσδεκτη μουσική ανάσα. Μια ξεχωριστή πρόταση, ίσως γ' αυτό τιμήθηκε φέτος η Σόνια Μπόις με τον Χρυσό Λέοντα της 59ης Μπιενάλε 2022.

*Η 59η Διεθνής Έκθεση Τέχνης άνοιξε για το κοινό στις 23 του Απρίλη και συνεχίζεται μέχρι τις 27 Νοεμβρίου 2022. | www.labiennale.org