Μια ημισέληνος ήταν κρεμασμένη ψηλά στον έναστρο ουρανό πάνω από το χωριό Μάτοπος στη Ζιμπάμπουε, ενώ μια κουκουβάγια χτυπούσε στην αχυρένια στέγη όταν η Πέγκι Μασουκου έβγαινε από το πλινθόκτιστο σπίτι της.

Ήταν 4 π.μ., η ώρα πριν από το ξημέρωμα, και δύο εβδομάδες πριν από τον διαγωνισμό στον οποίο είχε αφιερώσει όλη της τη ζωή.

Το «My Beautiful Home» είναι ένα πρόγραμμα που επιδιώκει να αναζωπυρώσει την αρχαία τέχνη της διακόσμησης και του καλλωπισμού των αγροτικών σπιτιών χρησιμοποιώντας υλικά, χρώματα και χρωστικές ουσίες που συλλέγονται από τη γη. Τα βραβεία είναι πρακτικά και χρήσιμα: φτυάρια, δεξαμενές βρόχινου νερού, σιδερένιες γλάστρες με τρία πόδια, νεοσσούς μιας ημέρας, ακόμη και μια κυψέλη και μαθήματα μελισσοκομίας για τους περιφερειακούς νικητές.

Jindi Mkhokha, μία άλλη κάτοικος του χωριού Ματόπος που συμμετέχει στο διαγωνισμό 'My Beautiful Home'.

Καθώς όμως πλησίαζε η ημέρα της κρίσης, η Μασουκου πέρασε μια άγρυπνη νύχτα ανησυχώντας για το τι θα φορέσει, για το αν η προσωπική της παρουσίαση θα μπορούσε να ταιριάζει με τη δημιουργική προσπάθεια που είχε καταβάλει στο σπίτι της. Τότε, λέει, ένα μήνυμα από τους amadlozi, τους προγόνους, είχε φτάσει με σαφήνεια: «Πέγκι, πήγαινε στο δάσος».

Προσέχοντας να μην ξυπνήσει τον σύζυγο και τα παιδιά της που κοιμόντουσαν στα στρώματά από χορτάρι, η Μασουκου άνοιξε αθόρυβα την μπροστινή πόρτα. Πήρε μια βαθιά ανάσα, εισέπνευσε το άρωμα των λουλουδιών μάνγκο και βγήκε στο σκοτάδι.

Καθώς ξημέρωνε πάνω από τους τραχείς γρανιτένιους λόφους γύρω από την κοιλάδα της, η Mασουκου περπατούσε με τα μάτια στραμμένα στο έδαφος, ψάχνοντας για σπόρους από αυτό το ανθεκτικό φύλλωμα της Αφρικής - το δέντρο mopane. Και πολλούς από αυτούς, για να τους ράψει σε μια βασιλική στολή που θα την έκανε το θέμα της περιοχής.

Το σπίτι της Πέγκι Μασουκου

Λεπτομέρεια από το σπίτι της Μασουκου

«Όλοι είναι καλλιτέχνες», λέει η Μασουκου. «Πρέπει απλώς να μάθουμε να βλέπουμε».

Κάθε φθινόπωρο, καθώς ο πρωινός αέρας κρυώνει και η τελική σοδειά καλαμποκιού και σόργου καταχωνιάζεται στα δοκάρια των στρογγυλών πήλινων σπιτιών, που ονομάζονται rondavels, εκατοντάδες γυναίκες από όλη αυτή την περιοχή αρχίζουν να διακοσμούν. Με χρωστικές ουσίες που αναμειγνύονται από διάφορες λάσπες και ένα υδατικό διάλυμα πηλού που εφαρμόζεται στους τοίχους, χρειάζονται περίπου δύο με τρεις μήνες για να ολοκληρωθεί ένα μικρό σπίτι εσωτερικά και εξωτερικά.

Λεπτομέρεια από ένα σπίτι στο Ματόπος.

Ένα ποδήλατο, το κύριο μέσο μεταφοράς στον Ματόπο, ακουμπά σε έναν διακοσμημένο τοίχο.

Η διαδικασία έχει βαθιές προγονικές ρίζες που πηγαίνουν πίσω χιλιάδες χρόνια. Πολλοί ιστορικοί τέχνης πιστεύουν ότι τα θεμέλια του κινήματος του κυβισμού αντλήθηκαν από τα γεωμετρικά σχήματα, τα μοτίβα και τις υφές που χρησιμοποιούνταν σε καθημερινές τελετουργίες σε όλη την Αφρική. Εδώ στους λόφους Matobo στη νότια Ζιμπάμπουε, οι συνδέσεις είναι ευδιάκριτες.

Κατά την απονομή των βραβείων του χωριού, το τραγούδι, οι επευφημίες και τα ουρλιαχτά όταν κάθε συμμετέχων συλλέγει ένα βραβείο αντανακλούν την τεράστια αγάπη για αυτή την ετήσια καλλιτεχνική παράδοση, μια ζωντανή μαρτυρία της αφρικανικής φιλοσοφίας του Ubuntu: «Είμαι επειδή είμαστε».

Η Patience Sarif, τοπική συντονίστρια, λέει: «Πέρα από την τέχνη, αυτός ο διαγωνισμός έχει να κάνει με το πνεύμα της κοινότητας - κάθε γυναίκα εμπνέει και στηρίζει την επόμενη. Μπορείτε να το δείτε στην καθημερινή τους ζωή - . Η ζωή είναι δύσκολη. Καθαρίζουν και μαγειρεύουν, μαζεύουν νερό, οργώνουν τα χωράφια, και παρόλα αυτά βρίσκουν ακόμα χρόνο να ασχοληθούν με τον καλλωπισμό των σπιτιών τους και να ενθαρρύνουν η μία την άλλη. Είναι εμπνευσμένο να βλέπεις τη χαρά που δημιουργείται. Είναι επίσης πραγματικά συναρπαστικό να βλέπεις πόσες περισσότερες νεαρές γυναίκες συμμετέχουν. Ο πολιτισμός γίνεται και πάλι cool».

Και η φύση είναι αυτή που προσφέρει τη λύση και την έμπνευση για αυτό το καλλιτεχνικό κίνημα. Όταν οι καλοκαιρινές βροχές φτάνουν στις αρχές Νοεμβρίου, τα όμορφα μοτίβα και σχέδια, που μαρτυρούν σκληρή δουλειά και υπερηφάνεια, ξεπλένονται μέσα σε λίγες μέρες.

«Όταν συμβαίνει αυτό, μερικές φορές στέκομαι στη βροχή και βλέπω τη δημιουργία μου να ξεπλένεται και λυπάμαι», λέει η Μασουκου. Και τότε κοιτάζει ψηλά και χαμογελάει. «Αλλά τότε αρχίζουμε να ονειρευόμαστε τι θα κάνουμε του χρόνου».

Η Judith Madida μέσα στο σπίτι της στο Ματόπος, φορώντας μια στολή που έφτιαξε για τον διαγωνισμό.

ΠΗΓΗ: theguardian.com