Ένα ταξίδι ζωής μέσα από λόγια της Έλενης Νικοδήμου

ΧΡΙΣΤΟΘΕΑ ΙΑΚΩΒΟΥ Δημοσιεύθηκε 28.8.2023
Φράσεις που έδωσαν τη δικιά της πινελιά και ενέπνευσαν

Η Ελένη Νικοδήμου μιλούσε για τη ζωή σε κάθε έργο, έκθεση, χορό και κάθε συζήτηση που λάμβανε μέρος. Μοιραζόταν βιώματα, εμπειρίες και ευρύτερα όλη της την ψυχή. Ένα μικρό δείγμα της ψυχής της παρουσιάζεται πιο κάτω με μερικά δικά της λόγια και φράσεις. Η Κύπρια διακεκριμένη εικαστικός απεβίωσε το Σάββατο (26/08) σε ηλικία 68 ετών, καθώς τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας.

Λίγους μήνες πριν το θάνατό της, η ίδια άνοιξε το σπίτι της στη σειρά αφιερωμάτων στους Κύπριους καλλιτέχνες, "art in the city" του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών.

Στο συγκεκριμένο αφιέρωμα, η ίδια με το δικό της μοναδικό τρόπο αναφέρθηκε στην αγάπη της για τη φύση, αφηγήθηκε στιγμές και κομμάτια από τις ώρες δημιουργίας και εξερεύνησης καθώς μίλησε για το πάθος και το νόημα της τέχνης και του πολιτισμού.

Η Ελένη Νικοδήμου ήταν γνωστή γλεντζού και χορευταρού. Πολλοί μίλησαν για το ζεμπέκικό της, η ίδια στο αφιέρωμα του "art in the city", είπε: «Είμαι γυναίκα του γλεντιού, όπως λένε. Αυτή είμαι. Δεν μπορώ να στερηθώ το χορό. Ήθελα να χορεύω το ζεμπέκικό μου και να πετώ στον ουρανό. Το ένιωθα σαν μια έκρηξη. Πιστεύω οι Κυπραίοι πρέπει να χορεύουν περισσότερο, να γλεντούν περισσότερο».

Δείτε όλο το αφιερώμα του "art in the city":

Ατρόμητη και γενναία σε κάθε αγώνα της ζωής μέχρι και τον τελευταίο της που έδωσε απέναντι σε όσα έφερε η άσχημη κατάσταση της υγείας της, ψυχικά ή σωματικά, τα τελευταία χρόνια. Η μεγαλύτερη της φοβία ήταν το ίδιο το συναίσθημα του φόβου.

«Υπάρχουν κι οι συλλογικοί φόβοι, υπάρχουν και οι ατομικοί, αλλά εμένα ο πιο μεγάλος μου φόβος μου είναι ο ίδιος ο φόβος», είχε δηλώσει.

Ήταν επίσης μία επαναστάτρια της εποχής, όπως αποκάλεσε κι η ίδια τον εαυτό της, η οποία ζούσε τη ζωή της ενάντια σε στερεότυπα και περιορισμούς. Έπιανε το νήμα των παιδικών της αναμνήσεων και ύφαινε τις ενότητες της ζωής.

Κάπως έτσι, με μολύβι, ύφασμα και κλωστή, δημιούργησε την εικαστική της έκθεση με τίτλο «Με μολύβι και κλωστή», την οποία παρουσίασε τον Μάη του 2018, στην Γκαλερί Γκλόρια. Η ζωγράφος προτιμούσε συχνά, αντί για δελτία τύπου, να γράφει λίγα λόγια για τις εκθέσεις της.

4624553041414628 ΜΟΛΥΒΙ ΚΑΙ ΚΛΩΣΤΗ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΕΛΕΝΗ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ
Έργο της Ελένης Νικοδήμου, «Με μολύβι και κλωστή» 2018

Σε ένα από αυτά έγραψε, μεταξύ άλλων, για την έκθεση «Με μολύβι και κλωστή»: «Οι βεβαιότητες μας, με ένα delete ξαφνικά κι αναπάντεχα διαγράφονται κι επικρατεί το χάος. Όταν η οικονομία μιας ολόκληρης χώρας καταρρέει σαν χάρτινος πύργος εν μία νυχτί, καταρρέουν ταυτόχρονα και οι εσωτερικές ισορροπίες του καθενός μας, ακόμα και τα παραμύθια μας»

Για την έκθεσή της «Ντοκουμέντο», η οποία ήταν αφιερωμένη στη μνήμη των 13 νεκρών και στους τραυματίες από την έκρηξη στο Μαρί, έγραψε μεταξύ άλλων:

«Θέλω να φωνάξω, ζητώ το δικαίωμα στην απελπισία, στο θυμό, ζητώ δικαιοσύνη, σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή, αξιοπρέπεια, ασφάλεια, δικαίωμα στην εργασία, Δημοκρατία, ζητώ την σκέψη μου ελεύθερη. Όλα αυτά τα θέλω, τα ζητώ και τα απαιτώ από την πολιτική ηγεσία, θέλησα να τα θίξω μέσα από τα κόμικς. Με μια δόση πίκρας, θυμού, απογοήτευσης, πόνου, φόβου και ειρωνείας.

Ποιος ξέρει, ίσως τους ταρακουνήσω, αν και δεν το πιστεύω, αλλά η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία!».

4624566982118111 ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ ΕΛΕΝΗ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ

Έργο της Ελένης Νικοδήμου, «Ντοκουμέντο» 2012

Μια γυναίκα που εκφραζόταν χωρίς περιστροφές, που ριχνόταν στη ζωή χωρίς να υπολογίζει το ρίσκο, και μιλούσε για κάθε πολιτικό και κοινωνικό της προβληματισμό αλλά και για κάθε αγανάκτηση που ένιωθε. Για τις «μαύρες μέρες του Ιούλη» που συχνά γίνεται αναφορά, είπε: «Δεν είναι ο Ιούλης μαύρος, μαύρες είναι οι πράξεις μας και οι επιλογές μας».

Στο τελευταίο της δημιούργημα «Ταξίδι στη βροχή», ένα βιβλίο το οποίο κυκλοφόρησε ένα μήνα πριν (τον Ιούλη του 2023), παρουσιάζει το χωριό της την Άλωνα, τους ανθρώπους του, τη ζωή, τις αγωνίες και τα πάθη τους, ζωγραφίζοντας όλα αυτά άλλοτε φωτεινά όπως ο Turner ή ο Van Dyck, άλλοτε δραματικά όπως ο Goya ή ο Munch, με λέξεις όμως, βουτώντας το πινέλο της γραφής της στα έντονα χρώματα της κυπριακής φύσης, αλλά και στο κιαροσκούρο της μνήμης της.

Συνέβαλε στην ανάδειξη μνημών μίας Κύπρου και των ανθρώπων της που δεν γνώρισαν οι νέες γενιές. Η ίδια, μιλώντας γι' αυτό, είπε: «Ήθελα να διασώσω τη μνήμη της μάνας μου, της θείας μου, διαφόρων γυναικών. Μιλώ για τον πόλεμο, δηλαδή αφηγούμαι την ιστορία της Κύπρου, μέσα από τις ζωές των ανθρώπων».

4624567042825455 ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΒΡΟΧΗ

Κλείνοντας, μερικά λόγια της που χαρακτηρίζουν την Ελένη ως καλλιτέχνιδα, δείχνουν την ευαισθησία αλλά και την αγάπη που είχε στα έργα της. Λίγα λόγια που δεν αφορούν άμεσα ένα ιστορικό γεγονός, ωστόσο εμπνέουν με ένα δικό τους τρόπο: «Αν δεν νιώσεις τα έργα σου παιδιά σου, ποια θα νιώσεις; Η ικανοποίηση του καλλιτέχνη είναι όταν νιώσεις πως αγαπάς το έργο σου και σε γεμίζει. Τα πρώτα χρόνια δεν αποχωριζόμουν τα έργα μου.. μετά έμαθα να αποχωρίζομαι».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Κοινή επιστολή 46 εικαστικών οργανισμών: Αντιδρούν με χειρισμούς του υφ. Πολιτισμού για το πρόγραμμα «ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΙΙ» - Οι προτάσεις τους...

Κοινή επιστολή 46 εικαστικών οργανισμών: Αντιδρούν με χειρισμούς του υφ. Πολιτισμού για το πρόγραμμα «ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΙΙ» - Οι προτάσεις τους...

Κοινή επιστολή 46 εικαστικών οργανισμών: Αντιδρούν με χειρισμούς του υφ. Πολιτισμού για το πρόγραμμα «ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΙΙ» - Οι προτάσεις τους...

AKTI, RUNONART & STUDIO18 | «Μαζί για την τέχνη και την αειφορία, δημιουργούμε το μέλλον»

AKTI, RUNONART & STUDIO18 | «Μαζί για την τέχνη και την αειφορία, δημιουργούμε το μέλλον»

AKTI, RUNONART & STUDIO18 | «Μαζί για την τέχνη και την αειφορία, δημιουργούμε το μέλλον»

Οικο-Ψηφιακό Μονοπάτι: Τέχνη και Βιώσιμη Κινητικότητα στο φεστιβάλ Πεδιαίου

Οικο-Ψηφιακό Μονοπάτι: Τέχνη και Βιώσιμη Κινητικότητα στο φεστιβάλ Πεδιαίου

Οικο-Ψηφιακό Μονοπάτι: Τέχνη και Βιώσιμη Κινητικότητα στο φεστιβάλ Πεδιαίου

Ο ουροβόρος όφις σε γλυπτό

Ο ουροβόρος όφις σε γλυπτό

Ο ουροβόρος όφις σε γλυπτό