Ένα από τα εμβληματικότερα έργα του Ρενέ Μαγκρίτ, του Βέλγου μάγου του σουρεαλισμού, επιστρέφει στο προσκήνιο έπειτα από σχεδόν έναν αιώνα αφάνειας. Ο πίνακας «La Magie Noire» (Η Μαύρη Μαγεία), που βρισκόταν στην κατοχή της οικογένειας Σπαάκ για πάνω από 90 χρόνια, θα βγει σε δημοπρασία στις 24 Οκτωβρίου από τη Sotheby’s στο Παρίσι, με εκτίμηση τιμής μεταξύ 5 και 7 εκατομμυρίων ευρώ.

Η ιστορία του έργου δεν είναι μόνο καλλιτεχνική, αλλά και βαθιά ανθρώπινη. Η οικογένεια που το απέκτησε, οι Σπαάκ, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη ζωή του καλλιτέχνη. Σε μια εποχή όπου ο Μαγκρίτ αντιμετώπιζε οικονομική κατάρρευση και καλλιτεχνική απαξίωση, η Σουζάν Σπαάκ και ο σύζυγός της Κλοντ τού προσέφεραν οικονομική στήριξη και νέες παραγγελίες, κρατώντας τον κυριολεκτικά «ζωντανό» ως δημιουργό.

Το έργο αγοράστηκε το 1934 από την αδελφή της Σουζάν, Άλις «Μπάνι» Λορζ, με αφορμή τη γέννηση του πρώτου της παιδιού. Η επιλογή του πίνακα εκείνη τη στιγμή αποδείχθηκε συμβολική: ήταν μια «αναγέννηση» για τον καλλιτέχνη, ο οποίος βρισκόταν στα πρόθυρα της εγκατάλειψης της τέχνης.

Μαγκρίτ: Από την καλλιτεχνική αποτυχία στη διαχρονική δόξα

Ο Ρενέ Μαγκρίτ υπήρξε ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους εικαστικούς του 20ού αιώνα. Πριν γίνει παγκόσμιο όνομα, δούλευε σε εργοστάσιο ταπετσαριών και σχεδίαζε διαφημίσεις. Το 1926 ξεκίνησε την πορεία του στον σουρεαλισμό, αλλά οι πρώτες του εκθέσεις απέτυχαν. Οι κριτικοί τον χλεύασαν, οι γκαλερί τον αγνόησαν και για δύο χρόνια δεν πούλησε ούτε έναν πίνακα.

Το «La Magie Noire» ανήκει στην πρώτη του «ώριμη» φάση. Το μοντέλο είναι η σύζυγός του, Ζορζέτ Μπερζέ, η οποία απεικονίζεται σαν αγαλματένια μορφή που μεταβαίνει από τον φυσικό στον ουράνιο κόσμο. Ένα περιστέρι ακουμπά στον ώμο της — σύμβολο ειρήνης, αγνότητας και ίσως της διαρκούς αναζήτησης για ελευθερία.

Η σύνθεση θεωρείται εμβληματική του σουρεαλιστικού κινήματος, συνδυάζοντας ρεαλιστικά στοιχεία με μεταφυσική ένταση. Όπως δήλωσε ο Τόμας Μπομπάρ της Sotheby’s, «αν έπρεπε να εξηγήσεις τον σουρεαλισμό σε παιδιά, αυτός ο πίνακας θα αρκούσε — είναι η “σούπερ σταρ” του είδους».

Η Σουζάν Σπαάκ, η γυναίκα που στήριξε τον Μαγκρίτ, πλήρωσε αργότερα το υπέρτατο τίμημα για την αφοσίωσή της στις αξίες της ελευθερίας. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, εντάχθηκε στην αντιστασιακή οργάνωση «Κόκκινη Ορχήστρα», διακινδυνεύοντας τη ζωή της για να σώσει 163 εβραιόπουλα από τη ναζιστική καταδίωξη. Συνελήφθη το 1943 και εκτελέστηκε λίγο πριν την απελευθέρωση του Παρισιού, σε ηλικία μόλις 38 ετών.

Σήμερα, το «La Magie Noire» δεν αποτελεί μόνο ένα σπάνιο έργο τέχνης, αλλά και ένα μνημείο ανθρωπιάς, φιλίας και αντίστασης. Ο πίνακας θα εκτεθεί στο Παρίσι από τις 17 έως τις 23 Οκτωβρίου, προτού αλλάξει για πάντα χέρια. Το ενδιαφέρον των συλλεκτών είναι ήδη τεράστιο, ενώ οι ειδικοί εκτιμούν ότι μπορεί να σπάσει κάθε ρεκόρ τιμής για έργο του Μαγκρίτ που έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια.

Με πληροφορίες από Guardian