Συνέντευξη στη Μιράντα Λυσάνδρου

O Γάλλος παλαιοντολόγος Francois Escuillie, ο οποίος αποκατέστησε το απολίθωμα για το Τσιρίδειο Ίδρυμα και θα δώσει διάλεξη την ερχόμενη Πέμπτη για την ιστορία της εξέλιξης και των δεινοσαύρων μιλά στο «Π»

Μια μοναδική ευκαιρία για τους ερευνητές της εξέλιξης της ζωής αλλά και για όσους βρίσκουν συναρπαστική την προϊστορική εποχή, τα απολιθώματα και τον κόσμο των δεινοσαύρων, προσφέρει αυτή τη εβδομάδα το Τσιρίδειο Ίδρυμα. Στις 10 Οκτωβρίου, ημέρα Πέμπτη, θα βρίσκεται στη Λευκωσία ο Γάλλος παλαιοντολόγος Francois Escuillie για να μιλήσει σε ειδική εκδήλωση, η οποία θα πραγματοποιηθεί με αφορμή την κάθοδο στην Κύπρο του αυθεντικού –και πολύ σπάνιου- κρανίου ενός τυραννόσαυρου Rex, το οποίο ο ίδιος έχει αποκαταστήσει.

Πρόκειται για το ολοκαίνουργιο έκθεμα του Τσιρίδειου Ιδρύματος και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, που το κοινό μπορεί να επισκεφθεί σε ειδική εκδήλωση, επίσης στη Λευκωσία, στις 13 Οκτωβρίου.

Με την ευκαιρία της καθόδου του κ. Escuillie στην Κύπρο, ο παλαιοντολόγος μάς μίλησε για το πάθος του, την παλαιοντολογία, για το πώς αποφάσισε να βαδίσει στα ίχνη των δεινοσαύρων, αλλά και για την πολύωρη και πολύπονη εργασία του στα εργαστήρια, αποκορύφωμα της οποίας είναι το ξαναζωντάνεμα των προϊστορικών ζωντανών οργανισμών.

Πάντως η πορεία της ζωής του ήταν προδιαγεγραμμένη, εάν αναλογιστεί κανείς πως στα πέντε του χρόνια βρήκε κοντά στο σπίτι του, στο Arcachon της νοτιοδυτικής Γαλλίας, το πρώτο του απολίθωμα. Έτσι απλά, παίζοντας, άνοιξε μια πέτρα και βρήκε μέσα κάτι που έμοιαζε με αράχνη, αλλά που στην πραγματικότητα – κι αυτό το ανακάλυψε χρόνια μετρά - ήταν ένα απολίθωμα ενός υδρόβιου φυτού. Πόσα παιδιά στην ηλικία του δεν θα έπαιζαν λίγο μαζί του και αφού το βαριόντουσαν θα το πετούσαν; Ο Francois έδειξε τη μαγική πέτρα στον πατέρα του, ο οποίος του αποκάλυψε πως ήταν ένα απολίθωμα.

«Ήμουν γοητευμένος που είχα στα χέρια μου κάτι ζωντανό που έζησε εκατομμύρια χρόνια πριν. Τότε ήταν που αποφάσισα να  γίνω γεωλόγος. Από τότε, δεν άλλαξα μυαλά. Μέχρι σήμερα ψάχνω για απολιθώματα».

Σπούδασε φυσική ιστορία, γεωλογία, παλαιοντολογία και παλαιοανθρωπολογία, ενώ όλα αυτά τα χρόνια των σπουδών του συνέχιζε να ψάχνει για απολιθώματα. Είτε με τους γονείς του, όντας παιδί ακόμη, είτε ως ενήλικας μαζί με τη γυναίκα του Isabelle.

Το 1993 βρήκε έναν σκελετό ρινόκερου της περιόδου του Ολιγόκαινου κι αυτό του έδωσε το κουράγιο ένα χρόνο μετά να δημιουργήσει τον οργανισμό «Rhinopolis». Το 2002 έφτιαξε πλέον τον δικό του χώρο, το «Eldonia society», έναν οργανισμό που ειδικεύεται στην παλαιοντολογία. Μόλις πέρσι ξεκίνησε το «Paleopolis», ένα θεματικό πάρκο για την παλαιοντολογία το οποίο θα αναπαριστά τη διαδρομή από τη δημιουργία των απολιθωμάτων μέχρι την ανεύρεση και αποκατάστασή τους.

Το παζλ της εξέλιξης

«Ένα απολίθωμα είναι πολύ εύθραυστο και είναι ένα κομμάτι του παζλ της εξέλιξης. Είναι επίσης ένα κομμάτι του γεωλογικού χρόνου. Με το να βρεις ένα απολίθωμα, είσαι μόλις στην αρχή αυτής της διαδικασίας της συμπλήρωσης του παζλ. Γι’ αυτό και στο εργαστήριο Eldonia αυτό που κάνουμε είναι η αποκατάσταση και η ανοικοδόμηση αυτών των φορέων του παρελθόντος μας στη Γη. Πολλές φορές πρέπει να κατασκευάσουμε εκμαγεία ώστε να κάνουμε πιστά αντίγραφα. Πρόκειται για μια μακρά εργασία που χρειάζεται και τεχνική και έρευνα. Γι’ αυτό στο εργαστήριο διαθέτουμε και μία μεγάλη βιβλιοθήκη», επισημαίνει.

Το δικό του μήνυμα προς την ανθρωπότητα, είναι η μετριοφροσύνη. «Είμαστε ένα μόνο κομμάτι του παζλ, αλλά ίσως να είμαστε εκείνο το κομμάτι που μπορεί να έχει μπροστά του μία ολοκληρωμένη εικόνα του σύμπαντος. Όπως είπε και ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος, πρέπει να έχουμε επίγνωση του εαυτού μας και των δυνατοτήτων μας».

Μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις του Francois Escuillie είναι αυτή που αφορά ζώο με προβοσκίδα και το οποίο ανάγεται στην παλαιόκαινο και ηώκαινο εποχή στο Μαρόκο. Ο κ. Escuillie βρήκε επίσης τον συνδετικό κρίκο μεταξύ της οικογένειας των βαρανίδων και των φιδιών της Κρητιδικής εποχής του Λιβάνου, ένα από τα παλαιότερα πτηνά στην Κίνα και πολλά νέα απολιθώματα σε περιοχές της Γαλλίας.

Όσον αφορά στο κρανίο του τυραννόσαυρου Rex που αναμένεται να έρθει στην Κύπρο τις επόμενες ημέρες για να προστεθεί στη συλλογή του Τσιρίδειου Ιδρύματος, επισημαίνει πως πρόκειται για ένα καταπληκτικό δείγμα της εποχής των δεινοσαύρων. «Είναι 70-65 εκατομμυρίων ετών και είναι σχεδόν ένας πλήρες σκελετός κρανίου, περίπου κατά 90%, πράγμα πολύ σπάνιο. Το κρανίο ενός δεινοσαύρου είναι πάντα πολύ σημαντικό και εντυπωσιακό. Η προετοιμασία της αποκατάστασης ήταν μια λεπτεπίλεπτη δουλειά η οποία διήρκησε πάνω από έξι μήνες. Έπρεπε να βγουν όλα τα ιζήματα, να προετοιμαστούν τα οστά και το σαγόνι. Είναι ένα σπάνιο δείγμα και είναι σημαντικό για το Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Τσιρίδειου Ιδρύματος. Είναι ένα από τα αστέρια της παλαιοντολογίας στον κόσμο, ένα παλιό αστέρι, αλλά που πιστεύω πως όλοι θα πρέπει να δουν από κοντά».

+ Διάλεξη του παλαιοντολόγου Francois Escuillie την Πέμπτη 10 Οκτωβρίου στις 19:00 στο δημαρχείο των Λατσιών. Θα ακολουθήσει ομιλία από τον συγγραφέα του βιβλίου «Oysters Pines and Elephants: The Story of Cyprus Fossils», Ρόη Γ. Κασάπη, με θέμα τα κυπριακά απολιθώματα. Στο τέλος της εκδήλωσης θα γίνει η εκλογή των μελών του διοικητικού συμβουλίου του Ομίλου Φίλων του Τσιριδείου Ιδρύματος.

+ Ανοικτή εκδήλωση την Κυριακή 13 Οκτωβρίου 2013, από τις 10:00 μέχρι και τις 16:00, στους κήπους της εταιρείας Tsircon [παρά το Leroy Merlin] στα Λατσιά. Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει από κοντά τον T-Rex, αλλά και άλλα μεγάλα εκθέματα απολιθωμάτων.