Συνέντευξη στη Μερόπη Μωυσέως

«Είναι ένα ‘ασυνήθιστο’ πρόγραμμα αλλά θα μου κάνει εντύπωση αν όσοι έρθουν στις συναυλίες μας, δεν συγκινηθούν». Ο Μαρτίνος Τυρίμος μίλησε στο «Π» για την κάθοδό του τις επόμενες μέρες στην Κύπρο και για τις δύο συναυλίες που θα δώσει με το Ροζαμούντι Τρίο στο φεστιβάλ Κύπρια

Ο καθένας μας θα βρει διαφορετικές έννοιες γι’ αυτό που είπε ο ποιητής Ρεμπώ και που αποτελεί το θέμα του φετινού φεστιβάλ, επισημαίνει ο Μαρτίνος Τυρίμος για το περίφημο «Εγώ είναι ο άλλος». Ωστόσο, το πρόγραμμα του Ροζαμούντι Τρίο με το οποίο ο διεθνώς καταξιωμένος πιανίστας επιστρέφει στο νησί όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, είναι βασισμένο σ’ αυτό το θέμα.

«Στη μουσική, ξέρετε, ένας μεγάλος συνθέτης ανεβάζει τους κραδασμούς του σε ένα επίπεδο όπου υπερβαίνει πλέον την καθημερινή έκφρασή του. Στη διάρκεια αυτής της δημιουργίας του, ζει πραγματικά σαν ένας ‘άλλος’. Δηλαδή, συντονίζεται με αυτούς τους πολύ υψηλούς κραδασμούς και πιστεύω πως κατανοεί τον συνάνθρωπό του με όλες τις αδυναμίες και τους στόχους του πολύ έντονα και πιο καθαρά, θα έλεγα. Είναι μια κατάσταση αφομοίωσης του συνθέτη και όταν υπάρχει μια καλή εκτέλεση, υπάρχει το ενδεχόμενο να παρασύρει το ακροατήριο αυτή η μουσική. Αυτός είναι και ο στόχος μας».

Ο Μαρτίνος Τυρίμος μεγάλωσε σε μια μουσική οικογένεια. Ο πατέρας του Δημήτρης Τυρίμος υπήρξε ένας βιρτουόζος του βιολιού, και ήδη από την ηλικία των 5 – 6 ετών ο Μαρτίνος Τυρίμος συνόδευε τον πατέρα του στο πιάνο. «Ετσι εισήλθα στο χώρο της μουσικής με τη μουσική δωματίου», παρατηρεί ο ίδιος. To 2002, και ύστερα από μια πετυχημένη καριέρα ως σολίστας στο πιάνο, με εμφανίσεις σε ατομικά ρεσιτάλ ή με μεγάλες Συμφωνικές Ορχήστρες σε ολόκληρο τον κόσμο, σχημάτισε με δύο συναδέλφους του το Rosamunde Trio. Όπως λέει ο ίδιος, «τα τελευταία 12 χρόνια προσηλώθηκα στη μουσική δωματίου. Είναι κάπως αργά στη ζωή μου». Κι όμως, από την ίδρυσή του, το Ροζαμούντι Τρίο έχει εξελιχθεί σε ένα περιζήτητο σχήμα το οποίο αποτελούν τρεις βιρτουόζοι μουσικοί: εκτός από τον Μ. Τυρίμο, ο Μπεν Σάγιεβιτς στο βιολί και ο Ντάνιελ Βέις στο τσέλο.

Εποικοδομητική απόσταση

Στο πλαίσιο μιας περιοδείας στη Τσεχία, το 1978, όπου θα έδινε δύο συναυλίες στο Κάρλοβι Βάρι και στην Πράγα, ο Μαρτίνος Τυρίμος γνωρίστηκε με τον Ντάνιελ Βέις. «Στις λίγες μέρες που ήμασταν μαζί, φιλέψαμε, τον κάλεσα σε μια περιοδεία στην Αγγλία και έκτοτε συνεργαζόμαστε. Κάποια στιγμή μου πρότεινε να σχηματίσουμε ένα τρίο. Προσπαθήσαμε πολύ να βρούμε τον κατάλληλο βιολιστή. Πέρασαν χρόνια μέχρι να ακούσει ο Ντάνιελ στην Πράγα τον Μπεν Σάγιεβιτς. Όταν συναντηθήκαμε το 2002 για πρώτη φορά, ένιωσα ότι εδώ υπήρχαν δυνατότητες για να σχηματίσουμε ένα όμορφο σύνολο». Σήμερα, τα μέλη του Τρίο ζουν σε τρεις διαφορετικές χώρες του κόσμου: Αμερική, Τσεχία και Λονδίνο. «Συναντιόμαστε περίπου τρεις φορές τον χρόνο και κάνουμε πολλές πρόβες – συνήθως έρχονται εδώ στο Λονδίνο, τρώμε μαζί, κάνουμε μουσική μαζί και μετά από τις πρόβες βέβαια έχουμε περιοδείες. Μ’ αυτό τον τρόπο έχουμε αναπτύξει σ’ αυτά τα δώδεκα χρόνια ένα σύνολο όπου εκφραζόμαστε σαν μια φωνή. Ξέρετε, κάτι τέτοιο είναι πολύ δυσκολο στην αρχή. Αλλά το καταφέραμε. Το καλό είναι ότι υπάρχει μια φρεσκάδα ακριβώς γιατί δεν είμαστε μαζί ολόχρονα, κάτι που θα ήταν και κουραστικό. Νιώθω πολύ τυχερός που εργάζομαι με αυτούς τους δύο εξαιρετικούς συναδέλφους και χαίρομαι που έχουμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε το πρόγραμμά μας στα Κύπρια».

Τι θα ακούσουμε

Τρία έργα περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα του Ροζαμούντι Τρίο:

* SHOSTAKOVICH Piano Trio No.2 in E minor Op.67

Το δεύτερο Πιάνο Τρίο του Σοστακόβιτς γράφτηκε το 1944 στη δύσκολη περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και είναι αφιερωμένο στον στενό του φίλο Ιβάν Σολλερτίνσκι, που μόλις είχε πεθάνει σε ηλικία 41 ετών. Το έργο είναι ένας θρήνος όχι μόνο για εκείνον αλλά και για τα θύματα του Ολοκαυτώματος. Αυτό το φρικιαστικό γεγονός συγκλόνισε τον Σοστακόβιτς, ο οποίος έμαθε πολύ αργά γι’ αυτό εξαιτίας της πολύ δύσκολης επικοινωνίας της εποχής. Στο τρίτο μέρος του έργου ακούγονται με αφόρητη ένταση ακόμα και τα σφοδρά χτυπήματα στους αλυσοδεμένους αιχμαλώτους. Αν ποτέ ένας συνθέτης «είναι ο άλλος», σ’ αυτό το έργο το κατάφερε ο Σοστακόβιτς.

* PETER FRIBBINS 'Softly, in the dusk...' (2007)

Ο Peter Fribbins, συνθέτης και προσωπικός φίλος του Τυρίμου, είναι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες και πετυχημένους Άγγλους συνθέτες, για τον οποίον η επικοινωνία έχει μεγάλη σημασία. Αυτό το έργο, που γράφτηκε για το Rosamunde Trio, είναι εμπνευσμένο από ένα ποίημα του D.H.Lawrence με τίτλο «Πιάνο» και εκφράζει τα συναισθήματα του συγγραφέα όταν ακούει μια γυναίκα να του τραγουδά και βλέπει ένα παιδί καθισμένο κάτω από ένα πιάνο. Η όλη σκηνή -τα κουδουνίσματα του πιάνου, το τραγούδι και η ένδειξη αγάπης του παιδιού προς τη μητέρα του- ξυπνά σημαντικές αναμνήσεις μέσα του. Βλέπει τον εαυτό του σ’ αυτό το παιδάκι και κλαίει, σαν παιδάκι, για το παρελθόν. Το Rosamunde Trio έδωσε την πρεμιέρα του έργου το 2007 στο Wigmore Hall του Λονδίνου και έκτοτε το ηχογράφησε και το εκτέλεσε σε πολλές ευρωπα?κές χώρες.

* DVORAK Piano Trio in E minor Op.90 ('Dumky')

O Dvorak χρησιμοποίησε τη λέξη «Dumka» [πληθυντικός του «Dumky»] με την έννοια του ρήματος «dumati», δηλ. «να συλλογίζομαι» ή «να αναπολώ». Eίναι εμφανές ότι το «Dumky» Trio, το οποίο γράφτηκε στην Πράγα το 1891, είναι ένα ταξίδι ανακάλυψης για τον συνθέτη και ταυτόχρονα αξιολογεί τη σχέση με τους συνανθρώπους του. Τα έξι κομμάτια που αποτελούν το «Dumky» εκφράζουν διάθεση ενδοσκόπησης και λαχτάρας, αλλά επίσης περιλαμβάνουν χορευτικούς ρυθμούς με δυνατή ενεργητικότητα και νεανική χαρά.

+ Στο Δημοτικό Θέατρο Λάρνακας στις 9 Σεπτεμβρίου και στο Δημοτικό Θέατρο Στροβόλου στις 10 Σεπτεμβρίου, στις 20:30. Εισιτήρια προς 10 και 5 ευρώ σε όλα τα περίπτερα SoEasy, στο περίπτερο TimeOut στην Πάφο και στο www.soldouttickets.com. Πληροφορίες τηλ. 70002212

Το όνομα Ροζαμούντι

Το Ροζαμούντι Τρίο πήρε το όνομά του από ένα θεατρικό έργο με τίτλο «Ροζαμούντι, η πριγκίπισσα της Κύπρου», της Γερμανίδας συγγραφέως Helmina von Chezy [1823]. Το έργο ενέπνευσε τον Σούμπερτ να γράψει ένα έργο για τη Ροζαμούντι και ο Μαρτίνος Τυρίμος, του οποίου το όνομα έχει συνδεθεί με τον Σούμπερτ καθώς υπήρξε ο πρώτος πιανίστας που έπαιξε όλες τις σονάτες του, έδωσε στο Τρίο αυτό το όνομα.