Η πάροδος του χρόνου, στο πλαίσιο του status quo, λειτουργεί διαβρωτικά και για τα μνημεία και αυτή η δυσοίωνη προοπτική θα πρέπει να μας απασχολεί διότι τα μνημεία είναι ο τόπος, οι άνθρωποι και η ιστορία τους, δηλώνει στο ΚΥΠΕ ο Σώτος Κτωρής, συμπρόεδρος της δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά.

Ο κ. Κτωρής διορίστηκε τον περασμένο μήνα στη θέση αυτή, διαδεχόμενος τον Τάκη Χαζηδημητρίου ο οποίος παραιτήθηκε για προσωπικούς λόγους. Ήταν μέλος της Επιτροπής τα τελευταία οκτώ χρόνια και όταν του ζητήσαμε ένα μικρό σχόλιο για τον προκάτοχό του ήταν σαφής:  «Ως Επικεφαλής της Τεχνικής Επιτροπής Πολιτιστικής Κληρονομιάς ο κ. Χατζηδημητρίου συνέβαλε κατά τρόπο καθοριστικό στην προσπάθεια διάσωσης των μνημείων της Κύπρου».

Ειδικότερα, πρόσθεσε, εάν αναλογιστούμε ότι πριν από τη δημιουργία της Τεχνικής Επιτροπής η καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς τροφοδοτούσε την ιδεολογία της μισαλλοδοξίας και της πλήρους αποξένωσης των δύο Κοινοτήτων.

«Ο κ. Χατζηδημητρίου ακολούθησε τον δρόμο της συνεννόησης με τους Τουρκοκυπρίους, και, σε πλήρη σύμπνοια με τον Τ/κ Συμπρόεδρο κ. Αλί Τουντζάι, πέτυχε να διανοιχτεί η προοπτική της διάσωσης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Μία προοπτική που έως τότε φάνταζε αδύνατη. Η δράση της Τεχνικής Επιτροπής Πολιτιστικής Κληρονομιάς εξελίχθηκε, σταδιακά, σε ένα project με προεκτάσεις πέραν της διάσωσης των μνημείων, αφού συμβάλλει στην ενίσχυση της κουλτούρας της συνεργασίας, της ανεκτικότητας και του αλληλοσεβασμού ανάμεσα στις δύο Κοινότητες. Υπό αυτό το πρίσμα θα πρέπει να ιδωθεί και να αξιολογηθεί η προσφορά του κ. Χατζηδημητρίου», είπε στο ΚΥΠΕ ο κ. Κτωρής.

Αυτή τη στιγμή πέραν των 90 μνημείων έχουν, ήδη, ολοκληρωθεί και σε αυτά περιλαμβάνονται μοναστήρια, εκκλησίες, τζαμιά, υδραγωγεία, οθωμανικά μπάνια, αρχαιολογικοί χώροι και μεσαιωνικά μνημεία.

Ως έργα - ορόσημα ο Σώτος Κτωρής χαρακτήρισε τη συντήρηση του μοναστηριού του Αποστόλου Αντρέα, τις εργασίες στον αρχαιολογικό χώρο της Σαλαμίνας και στο τέμενος Ζουχουρί στη Λάρνακα και τις συντηρήσεις στα ενετικά τείχη της Αμμοχώστου.

«Ωστόσο, το κάθε μνημείο έχει τη δική του ιδιαίτερη αρχαιολογική, αρχιτεκτονική ή θρησκευτική αξία, κυρίως για τους ανθρώπους των τοπικών κοινοτήτων των οποίων οι θύμησες και αναμνήσεις, οι λύπες και οι χαρές είναι συνυφασμένες με την ύπαρξη αυτών των μνημείων», ανέφερε.

‘Όπως είπε, μνημεία που ευρίσκονται σε οριακή κατάσταση και αναμένουν την παρέμβαση της Επιτροπής είναι πολλά. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες σε ακόμη εννέα μνημεία ανάμεσα στα οποία η εκκλησία του Αγίου Συνεσίου στο Ριζοκάρπασο, ο προμαχώνας Arsenal στα ενετικά τείχη της Αμμοχώστου, η Παναγία Τράπεζα στην Αχερίτου, τα οθωμανικά μπάνια στη Λάρνακα και το τζαμί της Ορούντας.

«Ο σχεδιασμός για την επόμενη διετία περιλαμβάνει εργασίες διάσωσης και συντήρησης σε περισσότερα από σαράντα μνημεία, σε ολόκληρη την Κύπρο, στα οποία περιλαμβάνονται η Β΄ Φάση του μοναστηριού του Αποστόλου Αντρέα και οι αρχαιολογικοί χώροι στους Σόλους, στο Βουνί και στο Βρυσί στον Άγιο Επίκτητο», ανέφερε.

Ρωτήσαμε τον κ. Κτωρή γιατί η πολιτιστική κληρονομιά ειδικά μιας μοιρασμένης πατρίδας είναι σημαντική και γιατί πρέπει να μας απασχολεί και τόνισε ότι η πάροδος του χρόνου επηρεάζει και τα μνημεία και αυτό πρέπει να προβληματίζει γιατί τα μνημεία είναι ο τόπος, οι άνθρωποι και η ιστορία τους και γιατί η ύπαρξη των μνημείων μαρτυρεί κατά τρόπο αδιάψευστο την ιστορία μας, την πολυπολιτισμική ταυτότητα του τόπου μας.

«Έχουμε ευθύνη, λοιπόν, έναντι της ιστορίας και των μελλοντικών γενιών να εργαστούμε για τη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Αλλά και ευθύνη έναντι των ανθρώπων που αγωνιούν για την προοπτική του τόπου. Διότι κάθε μνημείο που διασώζεται συμβάλλει στην βελτίωση του κλίματος εμπιστοσύνης, ενισχύει την αμοιβαία κατανόηση. Ενισχύει, εν τέλει, την προσπάθεια για συμφιλίωση, την προοπτική μιας ολικής Κύπρου», τόνισε.

Σε ό,τι αφορά την εμπλοκή της νέας γενιάς η οποία έχει ως κληρονομιά το έργο που επιτελέστηκε και θα επιτελεστεί στο μέλλον, ο κ. Κτωρής είπε ότι η  Τεχνική Επιτροπή δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ενεργή εμπλοκή της νέας γενιάς και ότι στο πλαίσιο των δράσεων που υλοποιούνται η Επιτροπή έχει εισαγάγει τον θεσμό των «Νεαρών Πρεσβευτών της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» οι οποίοι με την χρήση, κυρίως, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ενημερώνουν για την πολιτιστική κληρονομιά της πατρίδας μας και ευαισθητοποιούν τους Κύπριους νέους για την ανάγκη προστασίας και σεβασμού της κληρονομιάς της κάθε Κοινότητας της Κύπρου.

«Ταυτόχρονα προγραμματίζεται, εντός της Άνοιξης, η επανέναρξη εκπαιδευτικών επισκέψεων σε μνημεία/εργοτάξια όπου νέοι επαγγελματίες, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, από διάφορα συναφή επιστημονικά πεδία, όπως των μηχανικών, των αρχιτεκτόνων, των αρχαιολόγων και των συντηρητών, θα έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν για την ιστορία και, κυρίως, να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες σχετικά με την αποτύπωση και τη συντήρηση  των μνημείων», ανέφερε.

Ο Σώτος Κτωρής είπε ακόμη ότι η Τεχνική Επιτροπή προωθεί την υλοποίηση δράσεων που σχετίζονται με τον άξονα της Ψηφιακής Κληρονομιάς, στις οποίες περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η ψηφιοποίηση όλων των μνημείων που έχουν συντηρηθεί, αλλά και η ανάπτυξη διαδικτυακών εκπαιδευτικών παιγνιδιών, προκειμένου να δοθεί τη δυνατότητα στη νέα γενιά των Κυπρίων, αξιοποιώντας ψηφιακά εργαλεία, να γνωρίσει την πολιτιστική ποικιλομορφία της Κύπρου.

(ΚΥΠΕ/ΚΧΡ/ΓΒΑ)