Περίπου το 1300 π.Χ., οι μεγάλες πολιτισμικές δυνάμεις της ανατολικής Μεσογείου έκαναν ένα πολιτισμικό και τεχνολογικό άλμα, αρχίζοντας να χρησιμοποιούν εκτενώς τον μπρούντζο για την κατασκευή όπλων, εργαλείων και κοσμημάτων.
Αν και ο μπρούντζος υπήρχε ήδη σε μικρές ποσότητες στη Μεσόγειο και συγκεκριμένα στους Μυκηναίους και τους Αιγύπτιους, τώρα η χρήση του εκτοξεύτηκε — αλλά πώς;
Ο περισσότερος μπρούντζος αποτελεί κράμα χαλκού και κασσίτερου. Ο χαλκός ήταν διαδεδομένος στην αρχαιότητα, αλλά ο κασσίτερος είναι σπάνιο στοιχείο, χωρίς σημαντικά κοιτάσματα σε ακτίνα χιλιάδων χιλιομέτρων από τη Μεσόγειο. Αυτό δημιούργησε το λεγόμενο «πρόβλημα του κασσίτερου»: Από πού έπαιρναν οι άνθρωποι της Εποχής του Χαλκού τον κασσίτερό τους;
Μια ομάδα Βρετανών αρχαιολόγων πιστεύει ότι έλυσε το μυστήριο. Μέσα από επιστημονικές αναλύσεις μεταλλευμάτων και αντικειμένων από όλη την Ευρώπη, απέδειξαν ότι ο κασσίτερος από τα πλούσια κοιτάσματα της Κορνουάλης και του Ντέβον στη Βρετανία, διακινούνταν εκτενώς στη Μεσόγειο περισσότερο από 3.000 χρόνια πριν — παίζοντας ίσως καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη εξελιγμένων βασιλείων και κρατών, πάνω από 4.000 χιλιόμετρα μακριά.
«Αυτό είναι το πρώτο εμπόρευμα που εξήχθη σε ολόκληρη την ήπειρο στην ιστορία της Βρετανίας», δήλωσε ο καθηγητής αρχαιολογίας Μπέντζαμιν Ρόμπερτς από το Πανεπιστήμιο του Ντέραμ. Η ανακάλυψη «μεταμορφώνει ριζικά» την αντίληψή μας για τη θέση της Βρετανίας στην Εποχή του Χαλκού.
Η έρευνα, η πρώτη σε τέτοια κλίμακα, περιλάμβανε ανάλυση ιχνοστοιχείων και ισοτόπων σε ράβδους κασσίτερου που βρέθηκαν σε ναυάγια της εποχής του Χαλκού στη Μεσόγειο, μεταξύ αυτών τρία κοντά στις ακτές του Ισραήλ. Οι επιστήμονες συνέκριναν τα αποτελέσματα με δείγματα από τη νοτιοδυτική Βρετανία και άλλες περιοχές της Ευρώπης.
Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι ο κασσίτερος της Κορνουάλης διακινούνταν μέσα από ένα εκτενές εμπορικό δίκτυο: μέσω των ποταμών της Γαλλίας, από τη Σαρδηνία και τα νησιά της Μεσογείου, μέχρι τις ακτές της Κύπρου και του Ισραήλ.
Αν και ο Έλληνας εξερευνητής Πυθέας αναφέρθηκε στο εμπόριο κασσίτερου κατά την εποχή του Σιδήρου, πολλοί ειδικοί αμφισβητούσαν την ικανότητα των πρώιμων βρετανικών κοινοτήτων να συμμετέχουν σε τέτοιου εύρους δίκτυα, λόγω της απουσίας πόλεων και γραφής.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Άλαν Γουίλιαμς, «ο κασσίτερος της Κορνουάλης ήταν ο πιο πλούσιος και εύκολα προσβάσιμος». Ο ίδιος, παλιός γεωλόγος, ονειρευόταν να μελετήσει τον ρόλο του κασσίτερου της πατρίδας του στην Εποχή του Χαλκού από τότε που δούλευε σε ένα από τα τελευταία ενεργά ορυχεία κασσίτερου της περιοχής, πριν από 50 χρόνια.
Ο ίδιος και ο Ρόμπερτς πρόκειται να ξεκινήσουν αρχαιολογική ανασκαφή στο St Michael’s Mount της Κορνουάλης, σημείο που μπορεί να υπήρξε κέντρο τήξης και κόμβος στο δίκτυο εμπορίας κασσίτερου της εποχής.
Με πληροφορίες από Guardian / Πηγή: lifo.gr
