Για την ιστορία των κατεχόμενων χωριών της Κύπρου μέσω συλλογών γραμματοσήμων μίλησε σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων ο γνωστός φιλοτελιστής, Έφορος Φιλοτελισμού στην Κυπριακή Φιλοτελική Εταιρεία και κοινοτάρχης Κερύνειας, Ανδρέας Ηλιάδης, με αφορμή τις θλιβερές επετείους του Ιουλίου και Αυγούστου του 1974.
Οι εν λόγω συλλογές περιλήφθηκαν σε έκθεση με τίτλο «Αλληλογραφία των κατεχομένων χωριών μας πριν το 1974», η οποία παρουσιάστηκε επίσημα τον περασμένο Φεβρουάριο, παρουσία του Υπουργού Μεταφορών, Αλέξη Βαφεάδη.
Όπως ανέφερε, η έκθεση αποτελείτο από φακέλους, αερογράμματα, σφραγίδες και τηλεγραφήματα από 130 κατεχόμενα χωριά της Κύπρου, σε σύνολο 160, που είχαν χρησιμοποιηθεί πριν από το 1974, στις περιοχές Κερύνειας, Αμμοχώστου, Λευκωσίας, Καρπασίας, Μόρφου και Μεσαορίας.
Η έκθεση περιελάμβανε επίσης χρονολογικώς όλα τα προσφυγικά γραμματόσημα από το 1974 ως το 2024 (50 χρόνων κατοχής) σε σφραγισμένα, ασφράγιστα και πάνω σε φακέλους αλληλογραφίας, καθώς και συλλογή της ιστορίας του κυπριακού χαρτοσήμου από την οθωμανική (1865-1878) και αγγλοκρατούμενη Κύπρο (1878-1960)
Σύμφωνα με τον κ. Ηλιάδη, η ενασχόλησή του με τη συλλογή γραμματοσήμων ξεκίνησε ήδη από τα μαθητικά του χρόνια στην Κερύνεια, ακολουθώντας το παράδειγμα του κατά οκτώ χρόνια μεγαλύτερου αδερφού του.
Όταν ο τελευταίος έφυγε για σπουδές στην Αγγλία, η συλλογή του πέρασε στον μικρότερο Ανδρέα, ο οποίος εν συνεχεία, μεγαλώνοντας στο ξενοδοχείο που διατηρούσε η οικογένειά τους στην Κερύνεια, ήρθε σε επαφή με διεθνή αλληλογραφία, συνεχίζοντας έτσι τον εμπλουτισμό της συλλογής του.
Τα γεγονότα του 1974 ανάγκασαν την οικογένεια του κ. Ηλιάδη να αφήσει πίσω της όλη την περιουσία και τα υπάρχοντά της, συμπεριλαμβανομένων άλμπουμ με γραμματόσημα και νομίσματα.
Η ανανέωση του ενδιαφέροντος του κ. Ηλιάδη για τα γραμματόσημα ήρθε λίγα χρόνια αργότερα, όταν μέσω της συζύγου του και άλλων συναδέλφων στην υπηρεσία όπου εργαζόταν ήρθε στην κατοχή του μεγάλος αριθμός κυπριακών γραμματοσήμων και χαρτοσήμων, μεταξύ των οποίων ορισμένα, όπως διαπίστωσε μετά από έρευνα εκ των υστέρων, πολύ μεγάλης αξίας.
Έτσι ξεκίνησε η συστηματική ενασχόλησή του με τον κόσμο του φιλοτελισμού, με τη σημερινή συλλογή του, όπως σημειώνει, να ξεπερνά το 1 εκατομμύριο γραμματόσημα, έχοντας παρουσιάσει συλλογές γραμματοσήμων σε διάφορες χώρες του εξωτερικού, αποσπώντας σημαντικές διακρίσεις και βραβεία.
Ξεχώρισε μεταξύ αυτών την παρουσίαση συλλογών αποκλειστικά με ολυμπιακά γραμματόσημα στην Αθήνα το 1996 και το 2004 και στο Πεκίνο το 2008, και την παρουσίαση συλλογής γερμανικών γραμματοσήμων στη Λευκωσία με τη στήριξη της γερμανικής πρεσβείας, προσθέτοντας ότι προγραμματίζεται η παρουσίαση συλλογής κινεζικών γραμματοσήμων τον προσεχή Οκτώβριο σε συνεργασία με την κινεζική πρεσβεία.
Εστιάζοντας στο κυπριακό κομμάτι της συλλογής του, ο κ. Ηλιάδης ανέφερε ότι τα πρώτα κυπριακά γραμματόσημα εκδόθηκαν επί αγγλοκρατίας στα τέλη του 19ου αιώνα και φιλοξενούσαν κατά κύριο λόγο πορτραίτα των εκάστοτε Βρετανών μοναρχών.
Τα γεγονότα των Οκτωβριανών και η περίοδος της Παλμεροκρατίας που ακολούθησε συνοδεύτηκαν από μια προσπάθεια κατευνασμού του ντόπιου πληθυσμού από πλευράς Άγγλων αποικιοκρατών, η οποία στην περίπτωση των γραμματοσήμων σήμαινε τη συμπερίληψη απεικονίσεων κυπριακών τοπίων, πρακτική που διατηρήθηκε ως την περίοδο της ανεξαρτησίας. Από εκεί και έπειτα, την έκδοση των γραμματοσήμων αναλαμβάνουν τα νεοσύστατα Κυπριακά Ταχυδρομεία, τα οποία εκδίδουν δίγλωσσα και τρίγλωσσα γραμματόσημα με κυπριακής θεματολογία παραστάσεις που χρησιμοποιούνται σε όλο το νησί.
Η εισβολή του 1974 είχε επιπτώσεις και τον τομέα των ταχυδρομικών υπηρεσιών, αφού πλέον αποκόπηκε από το δίκτυο όλο το κατεχόμενο τμήμα του νησιού και σταμάτησε η έκδοση γραμματοσήμων από τις κατεχόμενες πόλεις και κοινότητες.
Όπως εξήγησε ο κ. Ηλιάδης, από το 1974 και μετά άρχισαν να εκδίδουν γραμματόσημα και οι Τουρκοκύπριοι προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τις δικές τους ταχυδρομικές υπηρεσίες, σημείωσε όμως ότι σε παγκόσμιο ταχυδρομικό συνέδριο που έλαβε χώρα το 1988 στο Ρίο ντε Τζανέιρο αποφασίστηκε ότι τα τουρκοκυπριακά γραμματόσημα θεωρούνται παράνομα για χρήση, ενώ δεν αναγνωρίζονται ως επιλέξιμα για παρουσιάσεις ούτε από την Παγκόσμια, ούτε από την Πανευρωπαϊκή Φιλοτελική Ένωση, μέλη των οποίων είναι η Κυπριακή Φιλοτελική Εταιρεία.
Συμπλήρωσε ότι στην πράξη επιστολές με τουρκοκυπριακά γραμματόσημα στέλνονται στην Τουρκία όπου αναμειγνύονται με τουρκικές και στέλνονται σε διάφορες χώρες, οι οποίες αδυνατούν να ξεχωρίσουν τα τουρκοκυπριακά από τα τουρκικά γραμματόσημα, ενώ τη διεκπεραίωση αλληλογραφίας μεταξύ κατεχομένων και ελεύθερων εδαφών αναλαμβάνουν οι υπηρεσίες της ειρηνευτικής αποστολής των Ηνωμένων Εθνών στο νησί.
Σχολιάζοντας τις τρέχουσες εξελίξεις στον χώρο του φιλοτελισμού, ο κ. Ηλιάδης ανέφερε ότι μεγάλος αριθμός ατόμων εξακολουθεί να ενδιαφέρεται και να συλλέγει γραμματόσημα τόσο στην Κύπρο, όσο και στο εξωτερικό, οι περισσότερες συλλογές ωστόσο παραμένουν κλειδωμένες σε ερμάρια, όπως σημείωσε.
Δεν παρέλειψε επίσης να αναφερθεί και στην επίδραση της τεχνολογίας, η οποία αφενός έχει επιτρέψει τον ευκολότερο εντοπισμό και εξακρίβωση της προέλευσης των παλαιότερων γραμματοσήμων, ίσως όμως σημάνει και την τελική εξάλειψή τους, καθώς ήδη σε πολλές χώρες τυπώνεται απευθείας στον φάκελο μέσω μηχανήματος το τέλος της επιστολής, καθιστώντας περιττή τη χρήση γραμματοσήμων.
