Διάρκεια: 114’

Είδος Ταινίας: Κωμωδία

Γλώσσες: Γαλλικά με ελληνικούς υπότιτλους

Σκηνοθεσία: Ζακό Βαν Ντορμέλ [Jaco Van Dormael]

Με τους: Κατρίν Ντενέβ, Μπενουά Πελβούρντ, Πιλί Γκρουάν, Γιολάντ Μορό, Φρανσουά Νταμιέν

Προβολή: 9 Σεπτεμβρίου στις 21:00 στο πλαίσιο του Μαραθώνιου Θερινών Προβολών 2016

Με θεολογικού χαρακτήρα σάτιρα επανέρχεται ο αναγνωρισμένος Βέλγος σκηνοθέτης Ζακό Βαν Ντορμέλ, μετά το μέτριας υποδοχής «Mr Nobody» του 2009. Ανανεωμένος, με νέα ώθηση και ανατρεπτική διάθεση, ο Ντορμέλ σκαρώνει ένα εμπνευσμένο, φαντασιώδες στόρι για τον Θεό, την άγνωστη κόρη του, έναν δυσλεκτικό Ευαγγελιστή κι επιπλέον έξι νέους Αποστόλους, στην «Ολοκαίνουρια… Καινή Διαθήκη» του, που αποτέλεσε και τη βελγική πρόταση υποψηφιότητας για Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας 2016. Από τους πρώτους διδάξαντες του γαλλόφωνου κωμικού σουρεαλισμού και του σινεμά της φαντασίας, αν αναλογιστεί κανείς ότι ενέπνευσε μετέπειτα ενσαρκώσεις του στυλ από τους Ζαν-Πιέρ Ζενέ (Αμελί, 2001) και Μισέλ Γκοντρί (The Eternal Sunshine of the Spotless Mind, 2004), ο Ντορμέλ μας παρουσιάζει με την τελευταία του ταινία μια απίθανα ριζοσπαστική πρόταση: ο Θεός υπάρχει, ζει στη Γη ανάμεσά μας και είναι ένας μουντρούχος, στενόκαρδος, κακιασμένος μισάνθρωπος, με ρόμπα και παντόφλες. Πληκτρολογώντας αδιάκοπα στον υπολογιστή του απ’ το σκοτεινό γραφείο στο οικογενειακό του διαμέρισμα στις Βρυξέλλες, δεν έχει σε τίποτε να τυραννά την ανθρωπότητα καθημερινά με μικροπρεπείς τιμωρίες και χαιρέκακους νόμους, προς ικανοποίηση της πλήξης και της διαστροφής του (η φρυγανιά προσγειώνεται πάντα απ’ τη μεριά της μαρμελάδας, πιάνει πάντα μπόρα όταν βγαίνεις απ’ το σπίτι, περιμένεις πάντοτε στη λιγότερο γρήγορη ουρά εξυπηρέτησης, ζεις πάντα τον ανεκπλήρωτο έρωτα κ.τ.λ.).

Μέχρι που η δεκάχρονή του κόρη, η Εά (υποδυόμενη από την απολαυστική Πιλί Γκρουάν, βραβευμένη στο «Δυο Μέρες, Μια Νύκτα»), μη μπορώντας πλέον να ανεχτεί τη μοχθηρή κι αυταρχική του συμπεριφορά, τόσο προς αυτή όσο και προς την άτολμη οικοκυρά μητέρα της, αποφασίζει να κάνει την επανάστασή της. Τρυπώνει στο γραφείο του πατέρα της, μποϊκοτάρει τον πολύτιμο υπολογιστή του κι αποστέλλει σε όλους τους ανθρώπους του πλανήτη την ακριβή ημερομηνία του θανάτου τους. Έπειτα, η ηρωίδα μας κάνει βουτιά στον κάδο του πλυντηρίου και το σκάει για την πόλη, για να εντοπίσει τους έξι τυχαία διαλεγμένους Αποστόλους της και να κλειδώσει έτσι συνολικά το μαγικό νούμερο 18 (όπως μια ομάδα μπέιζμπολ). Μαζί ίσως μπορέσουν να κάνουν το θαύμα και να επαναφέρουν στον κόσμο την ελπίδα και την ευτυχία που οι αρχικοί δώδεκα απόστολοι και ο αδερφός της, ο εσταυρωμένος JC (Jesus Christ), δεν κατάφεραν να εδραιώσουν. Ο αχρείος όμως Θεός θα την ακολουθήσει μαινόμενος – θα μπορέσει άραγε να τη σταματήσει;

Και κάπως έτσι ξεκινά η σύνθεση μιας νέας, ολοκαίνουριας εκδοχής της Καινής Διαθήκης, γραμμένη από έναν επίσης τυχαία διαλεγμένο άστεγο, δυσλεκτικό γεροντάκο που συνοδεύει την Εά στο ταξίδι της, γεμάτο ευφάνταστα περιστατικά, χιούμορ κι ευτράπελα κι ολοένα πιο εξωπραγματικούς χαρακτήρες – κάντε, για παράδειγμα, εικόνα την Κατρίν Ντενέβ στο κρεβάτι με ένα γορίλα. Κάθε ένα από τα έξι νέα κεφάλαια αποτελεί ταυτόχρονα και μια ξεχωριστή βινιέτα-εκδοχή της ανθρώπινης φύσης και κατάστασης, με αναγνωρίσιμα τα προαιώνια υπαρξιακά προβλήματα, τα τραύματα και τα ερωτήματά τους. Θεματικές όπως η απομόνωση, η απόγνωση, η σεξουαλική εμμονή, η ιδέα του θανάτου, η παρακμή στις σχέσεις, το φύλο ως κάτι ρευστό κ.τ.λ., εξετάζονται εδώ υπαινικτικά κάτω από το ιδιόμορφο, εκκεντρικό πρίσμα του Ντορμέλ, ο οποίος χρησιμοποιεί το όχημα της κωμωδίας για να υπογραμμίσει στοιχεία δραματικά, συχνά τραγικά. Χωρίς διάθεση δογματισμού, ή κατ’ ανάγκην πρόθεση σύγκρουσης με τις οργανωμένες θρησκείες, ο σκηνοθέτης μάς φέρνει αντιμέτωπους με την κρατούσα κοινωνική κατάσταση και, ως έμπειρος μυθογράφος, μας κάνει τη διορθωτική αντιπρότασή του, περίεργη, πειραγμένη και πολυσύνθετη, παιγνιδιάρικα αισιόδοξη και με στοιχεία παιδιάστικης αφέλειας. Μια αντιπρόταση ωστόσο που, παρ’ όλη την ευφυή της σύλληψη, παραμένει κατά τι θαμπή και σε σημεία αναξιοποίητη. Παράλληλα, η αποσπασματική προσέγγιση στην παρουσίαση των διαδοχικών ιστοριών των Αποστόλων διακόπτει περιστασιακά τον συνολικό αφηγηματικό ρυθμό του φιλμ κι αυτό δύναται να κουράσει τον θεατή. Παρ’ όλ’ αυτά, ο Ντορμέλ φέρνει στις οθόνες μας ένα δημιουργικό, εντυπωσιακό οπτικά και ηχητικά, πλούσιο φιλμικό κείμενο-σχολιασμό προς την αυταρχικότητα της εξουσίας, με τη δύναμη της διαφορετικότητας και της ελεύθερης βούλησης να επιβιώνουν της όποιας απόπειρας ελέγχου ή περιορισμού.