Διάρκεια: 124 λεπτά

Είδος Ταινίας: Ιστορικό Δράμα
Γλώσσες: Γερμανικά, με ελληνικούς υπότιτλους
Σκηνοθεσία: Τζούλιο Ρικιαρέλι
Με τους: Αλεξάντερ Φέλινγκ, Αντρέ Ζιμάνσκι, Φριντερίκε Μπεχτ
Προβολή: Παρασκευή, 25 Νοεμβρίου στις 21:00 & Κυριακή 27 Νοεμβρίου στις 20:00 στο Cine Studio, στο πλαίσιο του Μήνα Γερμανικής Γλώσσας.

Με ιστορικό δράμα, βασισμένο στα πραγματικά γεγονότα της πρώτης δίκης εγκληματιών πολέμου που έγινε από Γερμανούς, κάνει το μεγάλου μήκους σκηνοθετικό του ντεμπούτο ο Ιταλός σκηνοθέτης Τζούλιο Ρικιαρέλι και αναμετριέται με την ιστορική μνήμη του Ολοκαυτώματος και τις βαριές ευθύνες αποκατάστασης της αλήθειας, με όποιο και κάθε τίμημα. Συγκαλυμμένα μυστικά, σιωπή, ψέματα και μια κοινωνία που κλυδωνίζεται από τις συνταρακτικές αποκαλύψεις, με αλυσιδωτά και απρόβλεπτα αποτελέσματα, στον “Λαβύρινθο της Σιωπής”, που αποτέλεσε και την επίσημη υποβολή της Γερμανίας το 2014 στην κατηγορία Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας στα 88α Βραβεία Όσκαρ.

Αυτό που στις μέρες μας αποτελεί αδιαμφισβήτητη ιστορική αλήθεια, η Γερμανία του 1958 δείχνει να το αγνοεί και να το προσπερνά εθελότυφλα. Η φρίκη των στρατοπέδων συγκεντρώσεως και οι θηριωδίες των ναζί μοιάζουν ψιλά γράμματα, μέρος της “αντιγερμανικής προπαγάνδας” του νικητήριου συμμαχικού μπλοκ, διαδόσεις και φήμες ψευδείς ή έστω ανακριβείς. Γιατί στη Γερμανία του 1958, δεκατρία μόλις χρόνια από το αιματοκύλισμα του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, βασικό μέλημα είναι η ανοικοδόμηση και η πρόοδος. Το βλέμμα είναι αυστηρά στραμμένο στο μέλλον, πεισματικά αδιαφορώντας για το πρόσφατο, εγκληματικό παρελθόν. Φαινομενικά φιλήσυχοι άνθρωποι της διπλανής πόρτας κρύβουν πίσω από το καθωσπρέπει προσωπείο τους, πρώην μέλη των Ες Ες και βάρβαροι δήμιοι και σαδιστικοί βασανιστές κυκλοφορούν ατάραχα ανάμεσα στους ανυποψίαστους συμπολίτες τους. Ώσπου ένας δημοσιογράφος θα αναγνωρίσει στο πρόσωπο ενός προσηνούς δασκάλου τον αδίστακτο διοικητή του Άουσβιτς. Και θα θέσει σε κίνηση μια συγκλονιστική διαδικασία αποκατάστασης των γεγονότων. Ένας νεαρός ιδεαλιστής εισαγγελέας, ο Γιόχαν Ράντμαν (Αλεξάντερ Φέλινγκ), θα αναλάβει το δύσκολο έργο του εντοπισμού των επιζώντων μαρτύρων, της διαλεύκανσης των ανομολόγητων εγκλημάτων και της προσαγωγής των ενόχων στη δικαιοσύνη.

Το προσωπικό τίμημα των αποκαλύψεων για τη δική του οικογένεια θα είναι μεγάλο για τον Ράντμαν, ο οποίος θα βρεθεί αντιμέτωπος με τεράστια ηθικά διλήμματα και θα αναρωτηθεί για τον ρόλο της συγκυρίας, του καθήκοντος και της δεοντολογίας στην έκβαση των γεγονότων. Θα μπορούσε μήπως από μια άλλη θέση, να ήταν ο ίδιος ένοχος για τα φοβερά εγκλήματα που τώρα καταδιώκει; Στο συγκρατημένα ηρωικό πορτρέτο του νεαρού δικηγόρου αντικατοπτρίζονται οι τρεις πραγματικοί εισαγγελείς που μαζί με μια ομάδα επιστημόνων νομικών ανέλαβαν τη διερεύνηση της υπόθεσης. Το αποκορύφωμα αυτών των προσπαθειών ήταν η “Δίκη της Φρανκφούρτης” (1963-1965), στην οποία καταδικάστηκαν 22 φρουροί και αξιωματικοί του Άουσβιτς και η οποία σήκωσε, δεκαοκτώ χρόνια μετά τα τραγικά πεπραγμένα, το πέπλο της άγνοιας, ηθελημένης και μη. Με επιρροές από τους σπουδαίους σκηνοθέτες Λουμέτ, Κόπολα, Σκορσέζε, Σκόλα και Φελίνι και με ξεκάθαρη την επίγνωση πως το Ολοκαύτωμα έχει αποτυπωθεί εύστοχα και αποτελεσματικά κινηματογραφικά αναρίθμητες φορές, ο Ρικιαρέλι επιλέγει εδώ να κάνει ένα βήμα πίσω.

Εμπιστευόμενος τις πολυάριθμες αναφορές και την εξοικείωση του κοινού με το ιστορικό αυτό κεφάλαιο, αποφεύγει να προβάλει τα αναγνωρίσιμα σύμβολα του ναζισμού, δεν παρεμβάλλει flashbacks από τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως και δεν μας παρουσιάζει καν τη δίκη. Τουναντίον, σε αντιπαραβολή προς τα τετριμμένα, καταγράφει με διεισδυτική σκοπιά, ακρίβεια και διάθεση ειρωνείας τα στάδια που οδήγησαν στη δίκη και την ιστορική της διάσταση, τη λιγότερο γνωστή πτυχή δηλαδή, της άρνησης ενός ολόκληρου λαού να καθρεφτιστεί με το παρελθόν του. Αντίστοιχα, επιτρέπει στον ήχο της σιωπής, ειδικά στις σκηνές των μαρτυριών, να μεταφέρει εκκωφαντικά νοήματα και μηνύματα για την απίστευτη, συνωμοτική σιωπή μιας ολόκληρης κοινωνίας. Παράλληλα, ωστόσο, προσφέρει στους θεατές την εμπειρία της προσωπικής ανάγνωσης, παρέχοντάς τους, μέσω του συγκινητικού ταξιδιού του Ράντμαν, τον συναισθηματικό και τον κριτικό χώρο για να προβούν στις δικές τους διαπιστώσεις. Ένα χρήσιμο σημείο θέασης και προβληματισμού, πιο επίκαιρο παρά ποτέ, για τις προσωπικές μας ευθύνες ως ενεργοί πολίτες και για το χρέος μας απέναντι στο σύνολο, τη δικαιοσύνη και στην τελική, την ίδια την ιστορία.

+ Cine Studio, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.ofk.org.cy/ τηλέφωνο: 96420491