Γράφει η Κλέα Χατζηστεφάνου Παπαέλληνα*

Πρέπει να ομολογήσω από την αρχή ότι ποτέ δεν είχα την ευκαιρία να συναντήσω την Ολυμπία Δουκάκη διά ζώσης. Τη γνώρισα μόνο μέσω ενός εντυπωσιακού ντοκιμαντέρ με τίτλο «Ολυμπία». Αυτό το ντοκιμαντέρ είναι αφιερωμένο στη βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιό, Ολυμπία Δουκάκη. (Olympia World Premiere DOC NYC 11.11.2018). «Αυτό το Όσκαρ δεν ήρθε εύκολα», όπως είπε χαρακτηριστικά ο σκηνοθέτης Χάρης Μαυρομιχάλης. Ως εκ τούτου, είναι τόσο μεγάλη πρόκληση για μένα μέσα στις λίγες γραμμές αυτού του κειμένου ακόμα και να προσπαθήσω να ακολουθήσω την Ολυμπία Δουκάκη σ’ αυτό το ταξίδι, από την αφετηρία του μέχρι την κατάκτηση αυτού του Όσκαρ…
Από την αρχή της ταινίας, ένιωσα ότι αυτή η γυναίκα είναι μία εξέχουσα προσωπικότητα. Αισθάνθηκα ότι αυτή η ελληνοαμερικανίδα ηθοποιός, η γυναίκα, η μητέρα, η δασκάλα, η σύζυγος, έχει πολλά να διδάξει, και να μεταλαμπαδεύσει στις επόμενες γενιές τα τόσα πολλά γνωρίσματα που διαθέτει, καθώς και με το λαμπρό παράδειγμά της να εμπνέει. Ως άτομο που από παιδί αγάπησε οτιδήποτε είναι συνδεδεμένο με την Αρχαία Ολυμπία, τους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς Αγώνες, τις ολυμπιακές αρχές και αξίες, καθώς και όλα τα Ολυμπιακά ιδεώδη, νιώθω πως η λέξη ΕΜΠΝΕΥΣΗ ταυτίζεται με τον Ολυμπισμό. Ο Ολυμπισμός μού προκαλούσε πάντοτε δέος και θαυμασμό. Τα ολυμπιακά ιδεώδη, όπως η φιλία, ο σεβασμός, το ευ αγωνίζεσθαι, η ισότητα, η αριστεία, η διεθνής κατανόηση είναι μόνο λίγα από τα ιδανικά που συμβολίζει η Αρχαία Ολυμπία και αντιπροσωπεύουν καθολικές, οικουμενικές, πανανθρώπινες, αιώνιες και ακατάλυτες αξίες στις οποίες θα πρέπει να προσβλέπουν όλοι οι άνθρωποι.


Αυτά τα ιδανικά ήταν συνεχώς στο μυαλό μου καθώς παρακολουθούσα το ντοκιμαντέρ για το έργο της Ολυμπίας Δουκάκη. Είναι προφανές ότι η ενασχόληση της με τον αθλητισμό, πρέπει να συνέβαλε καθοριστικά στη μετέπειτα πορεία της. Κι ακόμα, πιστεύω πως τόσο οι αξίες όσο και οι δεξιότητες ζωής που αποκόμισε μέσω της αγωνιστικής της διαδρομής και της συνεχούς προπόνησης, εφαρμόστηκαν αποτελεσματικά στον στίβο της ζωής της.

Από τη στιγμή που ως μετανάστρια από την Ελλάδα, εγκαταστάθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής με την οικογένειά της, προσπάθησε με όλες της τις δυνάμεις της να αποδείξει τον εαυτό της κάνοντας τη διαφορά και προκαλώντας πραγματικό αντίκτυπο στους ανθρώπους που ήταν γύρω της. Τα κατάφερε! Παρά τον πόνο που βίωσε, κυρίως λόγω των φυλετικών διακρίσεων, κατόρθωσε να δημιουργήσει τη δική της θεατρική σκηνή, δίδαξε σε κορυφαία πανεπιστήμια και κέρδισε στην πορεία πολλά σημαντικά βραβεία, πολύ πιο πριν από την τελική δικαίωση που ήρθε με το Όσκαρ.

Ακόμη και τώρα όπου διάγει την ένατη δεκαετία της ζωής, η Ολυμπία Δουκάκη συνεχίζει να θέτει νέους στόχους, συνεχίζει να σχεδιάζει τις επόμενες, μελλοντικές της δράσεις και κινήσεις, αναζητώντας ακόμα να υλοποιήσει νέα όνειρα και οράματα που έθεσε και πάλι στον εαυτό της. Η επιμονή που την χαρακτηρίζει οφείλεται στη σκληρή δουλειά και την αφοσίωσή της σ’ εκείνα τα διδάγματα που δέχτηκε από τους μετανάστες γονείς της, οι οποίοι θεωρούσαν την εκπαίδευση ως την καλύτερη επένδυση για το μέλλον των παιδιών τους.

Σήμερα, είναι γενικά παραδεκτό πως βιώνουμε μια παγκόσμια κρίση αξιών. Στην εποχή μας η έμφαση δεν είναι στον άνθρωπο ή στην αυτοβελτίωσή του, αλλά, αντίθετα, στη μονολιθική επιδίωξη συσσώρευσης όλο και περισσότερου πλούτου και άλλων υλικών αγαθών. Αισθάνομαι ότι οι νέοι χρειάζονται σήμερα όσο ποτέ άλλοτε υποδειγματικά πρότυπα που να τους εμπνέουν. Τα ολυμπιακά ιδεώδη που τα συναντά κανείς όχι μόνο στον αθλητισμό και την Ολυμπιακή οικογένεια, αλλά σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής ζωής, προσφέρουν απλόχερα μία πληθώρα φωτεινών παραδειγμάτων.

Η Ολυμπία Δουκάκη ενσαρκώνει ένα πρότυπο όπου στο πρόσωπό της συνδυάζονται ομοιόμορφα η δύναμη που προέρχεται από τον αθλητισμό και οι πλούσιες εμπειρίες που αποκόμισε από τη ζωή της. Η Ολυμπία πέτυχε πολλούς από τους στόχους της. Οι λόγοι που ήταν καθοριστικοί και προφανώς τη βοήθησαν στην εκπλήρωση τους, μας δίνουν σοβαρά εχέγγυα που προέρχονται από μια ξεχωριστή πορεία προς την προσωπική ολοκλήρωση και επιτυχία. Η Ολυμπία, ορθώς, αναγνωρίζεται ως ένα πρότυπο που μπορεί να εμπνέει, όχι μόνο για το Aστέρι που τοποθετήθηκε στο περίφημο Walk of Fame του Hollywood, ή για τα βραβεία Όσκαρ. Ούτε ακόμα για την «Χρυσή Σφαίρα», μα και για πολλά άλλα βραβεία και τιμητικές διακρίσεις που έλαβε όλα αυτά τα χρόνια. Όλα αυτά τα κέρδισε για τη ξεχωριστή ολόπλευρη προσωπικότητά της, το ανένδοτο πάθος της για ζωή, την ανιδιοτελή αποφασιστικότητα και το επαναστατικό πνεύμα που τη διακατέχει. Επιπρόσθετα, όλα αυτά τα κέρδισε με τις άοκνες και συνεχείς προσπάθειές της με τους αγώνες της κατά των διακρίσεων απ’ όπου κι αν προέρχονται.

Η Ολυμπία Δουκάκη είναι ένα ισχυρό πρότυπο για όλους. Μας διδάσκει ότι όλοι πρέπει να ακολουθούμε τα όνειρά μας προσπαθώντας να τα εκπληρώσουμε με καθημερινή, σκληρή και ειλικρινή δουλειά. Αυτό που είναι σημαντικό στη ζωή δεν είναι το Όσκαρ, και αυτό δεν πρέπει να είναι το ζητούμενο. Το πραγματικό Όσκαρ δεν είναι το αγαλματίδιο που πήρε το βράδυ της απονομής των Βραβείων, αλλά το ταξίδι που οδήγησε σ’ όλα αυτά. Είναι η συλλογή εμπειριών που λαμβάνει κανείς κατά τη διάρκεια της ζωής του, καθώς και ο θετικός αντίκτυπος που έχουμε στον κόσμο γύρω μας. Η Ολυμπία Δουκάκη ενσαρκώνει αυτή τη φιλοσοφία όσο λίγοι σήμερα.

Η Ολυμπία Δουκάκη δεν είναι απλά ακόμη μια άλλη, σημαντική προσωπικότητα επιτυχημένων Ελλήνων του Μείζονος Ελληνισμού. Δεν είναι απλώς μια υπέροχη ηθοποιός ή μια επαναστατική και ανεξάρτητη προσωπικότητα. Είναι ένας άνθρωπος που αγαπά τους ανθρώπους όπου γης, καθώς κι ένα πρόσωπο που αντανακλά πραγματικά τα ιδανικά του Ολυμπισμού, με αληθινό, ελληνικό πνεύμα. Μέσω του ντοκιμαντέρ «Ολυμπία» νιώθω ότι την γνωρίζω και σας παρακινώ όλους να την γνωρίσετε και εσείς!

Ολυμπία Δουκάκη, σε ευχαριστούμε!

+ To ντοκιμαντέρ Olympia προβάλλεται το Σάββατο 3 Αυγούστου στις 20:30 στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού.

*Κλέα Χατζηστεφάνου Παπαέλληνα (Ph.D.) | Πανεπιστήμιο Κύπρου