Αν δεν τολμούμε να μιλάμε για τα προβλήματα, «πώς θα οικοδομήσουμε έναν καλύτερο κόσμο;» διερωτήθηκε ενώπιον της ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο η Τεόνα Μίτεβσκα, κατά την τελετή απονομής του φετινού κινηματογραφικού βραβείου LUX.
Η σκηνοθέτιδα από τη Βόρεια Μακεδονία παρέλαβε το 13ο βραβείο LUX που απονέμει ετήσια το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για την ταινία της God Exists, Her Name is Petrunya (O Θεός υπάρχει, το όνομά της είναι Πετρούνια), με θέμα μια γυναίκα που πηδά στη θάλασσα και πιάνει πρώτη τον σταυρό στα Θεοφάνεια, ερχόμενη αντιμέτωπη με την πατριαρχική κοινωνία στην οποία ζει, τη θρησκευτική παράδοση και τον συντηρητισμό. Παραλαμβάνοντας το βραβείο της, η κ. Μίτεβσκα αναφέρθηκε στον αγώνα που οφείλουν να δίνουν τόσο οι καλλιτέχνες όσο και οι πολιτικοί για την ελευθερία του λόγου.
«Χρειάζεται θάρρος», είπε ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι, για τη δημιουργία ταινιών όπως οι φιναλίστ του βραβείου LUX.
«Η αντιμετώπιση της κλιματικής έκτακτης ανάγκης, το αποικιακό μας παρελθόν ή η συζήτηση για το κοινωνικό μας μοντέλο μέσω του κινηματογράφου, είναι προκλήσεις που οφείλουμε να ενθαρρύνουμε», ανέφερε ακόμη ο πρόεδρος Σασόλι, ο οποίος ανακοίνωσε τη νικήτρια ταινία και απένειμε το βραβείο στην κ. Μίτεβσκα. Ολοκλήρωσε, μάλιστα, την ομιλία του, αναφωνώντας: «Ζήτω η Ελευθερία της Έκφρασης».
Η ταινία
Η ταινία God Exists, Her Name is Petrunya είναι μια συμπαραγωγή της Βόρειας Μακεδονίας, του Βελγίου, της Σλοβενίας, της Κροατίας και της Γαλλίας. Πρόκειται για μια «γυναικεία υπόθεση» καθώς έχει γυναίκα σκηνοθέτιδα, γυναίκα παραγωγό και αναφέρεται σε μια γυναίκα με ένα ξεκάθαρο φεμινιστικό και αντιπατριαρχικό προσανατολισμό. Οι άλλες δύο ταινίες που έφτασαν στους τρεις φιναλίστ του βραβείου LUX για το 2019 ήταν το ντοκιμαντέρ Cold Case Hammarskjold του Μαντς Μπρούγκερ και το πολιτικό θρίλερ The Realm, μια ταινία από την Ισπανία για την πολιτική διαφθορά.
Μήνυμα στη Γαλλία: «Είμαι Ευρωπαία»
Στο πλαίσιο της φετινής απονομής του Βραβείου LUX, δεν ήταν μόνο η ταινία που ξεχώρισε αλλά και η ίδια η σκηνοθέτιδα Τεόνα Μιτέβσκα, που κέρδισε τις εντυπώσεις με τον δυναμισμό και τις θέσεις της. Αν και σύντομη, η ομιλία της ήταν πολιτικά φορτισμένη και έστειλε μηνύματα σε πολλές κατευθύνσεις, με πρώτους παραλήπτες τους ευρωβουλευτές τους οποίους κάλεσε να υπερασπίζονται ανά πάσα στιγμή την Ελευθερία του Λόγου και της Έκφρασης.
«Είμαι γυναίκα, είμαι Βορειομακεδονίτισσα, είμαι Ευρωπαία», ανέφερε κλείνοντας την ομιλία της η κ. Μίτεβσκα, που μιλούσε στα αγγλικά αλλά επανέλαβε αυτή τη φράση στα γαλλικά, σε μια ευθεία απεύθυνση στον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος τον περασμένο Οκτώβριο άσκησε βέτο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Βόρεια Μακεδονία. Η κ. Μίτεβσκα ανέφερε, ακόμη, πως οι λύσεις σε πολλά προβλήματα σήμερα βρίσκονται στην αλληλεγγύη και στη συμπερίληψη, όχι στον αποκλεισμό των λαών.
«Χρειάζεται θάρρος»
Σε συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, η σκηνοθέτιδα επανέλαβε την πεποίθησή της ότι «χρειάζεται θάρρος αλλά και μια ατμόσφαιρα μέσα στην οποία να νιώθει κανείς/καμιά πως είναι ελεύθερος/η να πει την άποψή του/της» για να φτιάξει μια ταινία, καταλήγοντας πως το σινεμά «μπορεί να είναι, πρέπει να είναι και προσωπικά πιστεύω πως είναι ένα όπλο στα χέρια των δημιουργών».
Φωτογραφία εξωφύλλου: Από αριστερά η ηθοποιός και πρωταγωνίστρια της ταινίας, Ζόριτσα Νούσεβα, η σκηνοθέτιδα Τεόνα Μιτέβσκα και η παραγωγός Λαμπίνα Μιτέβσκα.
