Ψηφιακή ανάσα ζωής στις παλιές ελληνικές ταινίες

ΠΑΡΑΘΥΡΟ Δημοσιεύθηκε 8.9.2022
Ένα νέο Εργαστήριο Ψηφιακής Αποκατάστασης Ταινιών δημιουργείται στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος

Σε όσους ασχολούνται με το ελληνικό σινεμά είτε λόγω επαγγέλματος είτε λόγω σινεφιλίας, είναι γνωστό ότι υπάρχει μια κατηγορία ταινιών που κινούνται στα όρια του θρύλου. Που σημαίνει ότι πολλοί ξέρουν την ύπαρξη και την ιστορία τους αλλά ελάχιστοι τις έχουν παρακολουθήσει σε μια σκοτεινή αίθουσα. Ή τουλάχιστον ολόκληρες. Και αυτό συμβαίνει γιατί οι κόπιες είναι εξαφανισμένες ή γιατί η ποιότητα τους – μη ξεχνάμε ότι μιλάμε για φιλμ, δηλαδή ευαίσθητο υλικό – δεν επιτρέπει μια αξιοπρεπή προβολή.

Η Ταινιοθήκη της Ελλάδας στο παρελθόν έχει κάνει αρκετές και σημαντικές αποκαταστάσεις ταινιών, ωστόσο υπάρχει ακόμη ένας μεγάλος αριθμός ταινιών από την περίοδο 1940-2010 που έχουν μερικώς αποκατασταθεί.

Έτσι, η απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας να εντάξει στη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης το έργο Δημιουργίας Εργαστηρίου Ψηφιακής Αποκατάστασης Ταινιών της Ταινιοθήκης, με προϋπολογισμό περίπου δύο εκατομμυρίων ευρώ, είναι οπωσδήποτε ένα ευχάριστο νέο τόσο για το ίδρυμα της Ταινιοθήκης όσο και για το ελληνικό σινεμά.

Το έργο συνίσταται στη δημιουργία ειδικών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, ο οποίος είναι αναγκαίος για την αποκατάσταση και ψηφιοποίηση ταινιών, δηλαδή για τη μετατροπή τους από αναλογικές σε ψηφιακές.

Συγκεκριμένα, προβλέπεται η προμήθεια ειδικού εξοπλισμού για το εργαστήριο συντήρησης για την επισκευή των φιλμ, τη μελέτη του υλικού, την σάρωση του, την ηλεκτρονική επεξεργασία δεδομένων (E.D.P), την ψηφιακή αποκατάσταση, τη χρωματική διόρθωση και το συγχρονισμό ήχου εικόνας (mastering). Επίσης η αναβάθμιση δύο υφιστάμενων χώρων της Ταινιοθήκης της Ελλάδος (Αγία Παρασκευή, Ιερά Οδός) για την μετατροπή τους σε εξειδικευμένα εργαστήρια, η πιλοτική αποκατάσταση δύο ταινιών και τέλος η εκπαίδευση προσωπικού σε όλες τις επιμέρους φάσεις των εργασιών αποκατάστασης.

Πέραν της προφανούς σημασίας του έργου για τη συντήρηση και ανάδειξη του κινηματογραφικού αποθέματος, το εξειδικευμένο εργαστήριο θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και νέες ειδικότητες, στον ταχύτατα αναπτυσσόμενο τομέα της συντήρησης και αποκατάστασης κινηματογραφικών ταινιών.

Οι απάχηδες των Αθηνών

Στον ελληνικό κινηματογράφο γίνονται πολλές ψηφιοποιήσεις τόσο από τα κρατικά και ιδιωτικά κανάλια όσο και από ιδιώτες παραγωγούς ή διανομείς. Αυτές όμως δεν ακολουθούν τις καλές πρακτικές της αποκατάστασης όπως διαμορφώνονται από τις Ταινιοθήκες και τα εξειδικευμένα εργαστήρια του εξωτερικού, κάτι στο οποίο θα παίξει αποφασιστικό ρόλο η λειτουργία του νέου εργαστηρίου που θα επιτρέψει την προβολή αυτών των ταινιών σε διεθνή φεστιβάλ, σε κινηματογραφικά αρχεία και στις κινηματογραφικές αίθουσες της Ελλάδας και του εξωτερικού.

4318704933676980 Απάχηδες
«Οι απάχηδες των Αθηνών»

Επίσης ο εκσυγχρονισμός της λειτουργίας του εργαστηρίου θα επιτρέψει την χάραξη μιας συνολικής πολιτικής για τις προτεραιότητες, την αποκατάσταση και διάσωση του φιλμικού αποθέματος του ελληνικού κινηματογράφου.

Τι έχει κάνει όμως ήδη η Ταινιοθήκη στον τομέα της αποκατάστασης του υλικού της; Το Ίδρυμα της Ταινιοθήκης της Ελλάδος απόκτησε τη μοναδική συλλογή ταινιών του βωβού κινηματογράφου μέσα από δωρεές και αγορές που διενεργήθηκαν –ήδη από τη δεκαετία του ’60- από την Αγλαΐα Μητροπούλου και τους συνεργάτες της.

Από το τέλος της δεκαετίας του ’80 λειτούργησε και το μοναδικό στην Ελλάδα Εργαστήριο Φωτοχημικής Αποκατάστασης Ταινιών, με αποτέλεσμα να διασωθούν και να αποκατασταθούν ιστορικές ταινίες του βωβού κινηματογράφου όπως «Οι Περιπέτειες του Βιλλάρ», η «Μαρία Πενταγιώτισσα», ο «Μάγος της Αθήνας», το «Δάφνης και Χλόη» και η «Κοινωνική Σαπίλα». Οι δύο τελευταίες μάλιστα, σε συνεργασία με τους ίδιους τους σκηνοθέτες οι οποίοι, μαζί με τον Θόδωρο Αδαμόπουλο και άλλους τεχνικούς συνετέλεσαν στη μερική αποκατάσταση του σωζόμενου έργου.

Επίσης, σε συνεργασία με την Γαλλική Ταινιοθήκη, αποκαταστάθηκε η «Αστέρω» και σε συνεργασία με γερμανικά αρχεία «Ο Αγαπητικός της Βοσκοπούλας» και τα «Ματωμένα Χριστούγεννα».

Πρόσωπο με πρόσωπο

Το 2008 αποκατατάθηκε η έγχρωμη ταινία «Η Φόνισσα» του Κώστα Φέρρη, και το 2013, σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη των Βρυξελλών, έγινε η αποκατάσταση και ψηφιοποίηση της ταινίας «Κοινωνική Σαπίλα» του Στέλιου Τατασόπουλου.

4318705248008479 Prosopo 1-1024x576
«Πρόσωπο με πρόσωπο»

Μετά την ανακάλυψη στην Γαλλική Ταινιοθήκη της ταινίας «Οι Απάχηδες των Αθηνών», και με την αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), η Ταινιοθήκη της Ελλάδος ανέλαβε το σημαντικό έργο της αποκατάστασης και ψηφιοποίησης της ταινίας σε 4Κ και σε κόπια 35mm, και της ανασύνθεσης της μουσικής που συνόδευε το έργο. Η αποκατάσταση του φιλμ, για την οποία γράφτηκε και πρωτότυπη μουσική, έγινε στο εργαστήριο L’Immagine Ritrovata στη Μπολόνια, σε συνεργασία με τη Γαλλική Ταινιοθήκη.

Από το 2020, άρχισε και η αποκατάσταση της ταινίας «Πρόσωπο με πρόσωπο» του Ροβήρου Μανθούλη στο εργαστρήριο L’Immagine Ritrovata στη Γαλλία, η οποία εντάχθηκε και χρηματοδοτήθηκε μερικώς στο πρόγραμμα A Season of Classic Films -μία συνεργασία μεταξύ της Ένωσης Ευρωπαϊκών Ταινιοθηκών και του προγράμματος Creative Europe ΜEDIA.

ΠΗΓΗ: theartnewspaper.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Ποια η σημασία ενός queer αρχείου; Τέσσερις αρχειοθέτες και ο επιμελητής της «nono, bad timing!» μιλούν στο «Π»

Ποια η σημασία ενός queer αρχείου; Τέσσερις αρχειοθέτες και ο επιμελητής της «nono, bad timing!» μιλούν στο «Π»

Ποια η σημασία ενός queer αρχείου; Τέσσερις αρχειοθέτες και ο επιμελητής της «nono, bad timing!» μιλούν στο «Π»

Styx Film Encounters | Μια φωλιά για τους φίλους του κινηματογράφου

Styx Film Encounters | Μια φωλιά για τους φίλους του κινηματογράφου

Styx Film Encounters | Μια φωλιά για τους φίλους του κινηματογράφου

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ: Πρόγραμμα προβολών 1-10 Νοεμβρίου

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ: Πρόγραμμα προβολών 1-10 Νοεμβρίου

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ: Πρόγραμμα προβολών 1-10 Νοεμβρίου

Ο Νοέμβριος στο Θέατρο Ριάλτο - Αναλυτικά το πρόγραμμα

Ο Νοέμβριος στο Θέατρο Ριάλτο - Αναλυτικά το πρόγραμμα

Ο Νοέμβριος στο Θέατρο Ριάλτο - Αναλυτικά το πρόγραμμα