Η Αργυρή Άρκτος σεναρίου του 73ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου απονεμήθηκε στην ταινία της Άνγκελα Σάνελεκ «Music» η οποία γυρίστηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος της στην Ελλάδα, στο Γύθειο και στην Εύβοια. Ο Αργύρης Ξάφης και η Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου εμφανίζονται μεταξύ άλλων στην ταινία, στην οποία executive producer είναι η ελληνική Heretic. Έτσι η εταιρεία των Γιώργου Καρναβά και Κωνσταντίνου Κοντοβράκη βρίσκεται για δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες στα βραβεία ενός ακόμη μεγάλου φεστιβάλ μετά τον Χρυσό Φοίνικα που κέρδισε το «Τρίγωνο της Θλίψης» του Ρούμπεν Όστλουντ στις Κάννες, το οποίο επίσης γυρίστηκε στην Ελλάδα.

Πολιτικές προεκτάσεις

Οι καιροί που διανύουμε είναι πολιτικά φορτισμένοι, σε ένα διεθνές περιβάλλον τεκτονικών ανακατατάξεων που δεν αφήνει ανεπηρέαστες τις τέχνες και τους δημιουργούς και έτσι δεν υπήρχε περίπτωση το πολιτικό σινεμά να μην ήταν στο επίκεντρο της Μπερλινάλε. Μετά από δύο χρόνια διαλείμματος εξαιτίας της πανδημίας, η 73η Μπερλινάλε συνέπεσε με τη συμπλήρωση ενός χρόνου από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Πλούσιο πρόγραμμα, διεθνείς παραγωγές, κατάμεστες αίθουσες, διαρκή sold out ακόμη και στις πολύ πρωινές προβολές. Μια όαση εικόνων και υψηλών νοημάτων. Άλλωστε η Μπερλινάλε είναι γνωστή για το μη εμπορικό πρόγραμμά της. Φέτος, για πολλούς, το είδος που ξεχώρισε ήταν το ντοκιμαντέρ κι αυτό έγινε άλλωστε εμφανές και στην απονομή των βραβείων. Η Χρυσή Άρκτος απονεμήθηκε το Σάββατο στο ντοκιμαντέρ Sur l’ Αdamant του σημαντικού Γάλλου κινηματογραφιστή Νικολά Φιλιμπέρ, ο οποίος δηλώνοντας την έκπληξή του για τη βράβευση ενός ντοκιμαντέρ, έκανε επίσης αναφορά στον Γκοντάρ και το ιστορικό Alphaville. Σπάνια απονέμεται Χρυσή Άρκτος σε ντοκιμαντέρ, όμως όπως ανέφερε και η πρόεδρος της φετινής επιτροπής, Κρίστεν Στιούαρντ, η επιλογή αυτή ήταν μονόδρομος: αυτό το ντοκιμαντέρ καταδεικνύει ότι οι ψυχικές ασθένειες δεν είναι ταμπού με μια κινηματογραφική γλώσσα εμποτισμένη από τα ουμανιστικά ιδεώδη, την ευγένεια και την ανθρωπιά. Ο ίδιος ο δημιουργός παραλαμβάνοντας τη Χρυσή Άρκτο από την πρόεδρο της κριτικής επιτροπής, Κρίστεν Στιούαρτ, είπε: «Μην ξεχνάτε ότι οι τρελοί άνθρωποι δεν είναι πάντα αυτοί που νομίζουμε».

Άγνωστες πτυχές της σύγχρονης ιστορίας της Αργεντινής παρουσίασε από την πλευρά του το «El juicio» (Η Δίκη) του Ουλίσες ντε λα Ορντέν, ρίχνοντας φως σε μια χρονιά-καμπή για την Αργεντινή, το 1985. Τότε ξεκίνησε η δίκη των υπαιτίων της χούντας (1976-1983) για βασανιστήρια, πολιτικές δολοφονίες και φυλακίσεις. Ένα ντοκιμαντέρ που βασίζεται σε μια μακροχρόνια και ενδελεχή έρευνα καθώς και σε πρωτότυπο οπτικοακουστικό υλικό από τη δίκη 500 ωρών που τελικά συμπυκνώθηκαν σε ένα τρίωρο ντοκιμαντέρ. Ειδική θέση στην 73η Μπερλινάλε είχαν ντοκιμαντέρ για την Ουκρανία και οι δημιουργοί τους. Άλλωστε στα εγκαίνια της διοργάνωσης, ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι απηύθυνε μήνυμα μέσω βίντεο. Είναι άλλωστε και ο ίδιος ηθοποιός. Πέρα από το ντοκιμαντέρ «Superpower» σε σκηνοθεσία Σον Πεν και πρωταγωνιστή τον ίδιο τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ξεχώρισε και το «Iron Butterflies», ένα ερευνητικό ντοκιμαντέρ για την κατάρριψη του αεροσκάφους ΜΗ17 των Μαλαισιανών Αερογραμμών το 2014 στην Ανατολική Ουκρανία.

Τα άλλα βραβεία

Το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής πήγε στην ταινία του Γερμανού Κρίστιαν Πέτζολντ, «Afire», μία δραμεντί για τέσσερις νεαρούς που κάνουν διακοπές σε ένα εξοχικό στη Βαλτική Θάλασσα ενώ γύρω τους μαίνονται δασικές πυρκαγιές. Επίσης, η επιτροπή βράβευσε και την ταινία «Bad Living» του Χοάο Κανίγιο. Το Βραβείο Σκηνοθεσίας απονεμήθηκε στον Γάλλο Φιλίπ Γκαρέλ, ο οποίος επέστρεψε στην Μπερλινάλε με το «The Plough», ένα οικογενειακό δράμα στο οποίο πρωταγωνιστούν για πρώτη φορά μαζί και τα τρία παιδιά του σκηνοθέτη (Λουί, Εσθέρ και Λένα Γκαρέλ). Τα βραβεία πρώτου ρόλου πήρε η Σοφία Οτέρο για την ερμηνεία της στο «20.000 species of Bees» και δεύτερου ρόλου η Τέα Ερε για τη συμμετοχή της στο «Till The end of the night». Η Αργυρή Άρκτος Καλλιτεχνικής Συμβολής δόθηκε στην Ελέν Λουβάρ για το «Disco Boy» του Τζιάκομο Αμπρουτσέζε, με πρωταγωνιστή τον εξαιρετικό Φραντς Ρογκόφσκι.

Ελληνικό άρωμα

Μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του νέου γερμανικού σινεμά, η Άνγκελα Σάνελεκ που το 2019 είχε βραβευθεί με την Αργυρή Άρκτο στην Μπερλινάλε, αγαπά ιδιαίτερα την Ελλάδα, έχει πραγματοποιήσει και στο παρελθόν γυρίσματα στη χώρα και στο «Music» καταπιάνεται με τον μύθο του Οιδίποδα. Η ταινία αφηγείται την ιστορία ενός αγοριού το οποίο βρέθηκε σ' ένα μαντρί στα ελληνικά βουνά και υιοθετήθηκε από ένα ζευγάρι χωρίς να γνωρίσει τους βιολογικούς γονείς του. Ως έφηβος σκοτώνει για μια ασήμαντη αφορμή έναν συνομήλικό του και οδηγείται στο αναμορφωτήριο. Εκεί ερωτεύεται μια σωφρονιστική υπάλληλο αγνοώντας την αληθινή της ταυτότητα. Η συνέχεια είναι εξίσου δραματική με το έργο του Σοφοκλή. Η σκηνοθέτιδα όμως προτιμά μια ελλειπτική αφήγηση με ελάχιστους διαλόγους επηρεασμένη από τις ταινίες του Ρομπέρ Μπρεσόν. Πρόκειται για μια ταινία ποιητική με πολλούς συμβολισμούς που αρχικά μπορεί να σε ξενίζει αλλά μόλις μπεις στο σύμπαν της σε σαγηνεύει. Μάλιστα ο Αργύρης Ξάφης προκάλεσε αίσθηση με τις δημόσιες τοποθετήσεις του στη φετινή Μπερλινάλε για τις διεκδικήσεις των Ελλήνων ηθοποιών για την αναγνώριση των πτυχίων τους και το πανό «Σταματήστε να σκοτώνετε τον πολιτισμό στην Ελλάδα. Ακυρώστε το προεδρικό διάταγμα 85/2022» στο κόκκινο χαλί.