Ανίκητοι Νικημένοι

Για μια ελληνική άνοιξη μετά από ατελείωτους μνημονιακούς χειμώνες
Του Γιάνη Βαρουφάκη
Εκδόσεις Πατάκη

Το βιβλίο με τον τίτλο "Adults in the Room" κυκλοφόρησε πρώτα στην αγγλική γλώσσα, με αφορμή τη ρήση της Κριστίν Λαγκάρντ, διευθύντριας του ΔΝΤ, η οποία είχε παρατηρήσει εκνευρισμένη ότι για να λυθεί το δράμα χρειάζονται "ενήλικες στο δωμάτιο". Μερικούς μήνες μετά, το βιβλίο μεταφράζεται στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη, με τον τίτλο "Ανίκητοι Νικημένοι".

Το βιβλίο αρχίζει με τη συνάντηση που είχε ο Γιάνης Βαρουφάκης με τα ηγετικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, τον Νίκο Παππά και τον Αλέξη Τσίπρα, το 2011 στου Ψυρρή. Ο Παππάς θα σπάσει τον πάγο δηλώνοντας ότι παρακολουθεί το έργο του εδώ και χρόνια. Τον προτρέπει, μάλιστα, να εξηγήσει περαιτέρω τις ιδέες του, όπως έχουν διατυπωθεί στο έργο του "Μια μετριοπαθής πρόταση για την επίλυση της κρίσης του ευρώ".

Το 2015, ο Γιάνης Βαρουφάκης διορίζεται υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, αλλά σίγουρα δεν θα φανταζόταν ότι θα γινόταν πρωτοσέλιδο σε διεθνή μέσα ενημέρωσης, "Wall Street Journal", BBC, CNN, "New York Times", "Spiegel", "Washington Post", "Economist", "Financial Times", και ότι οι δημοσιογράφοι, ξένοι και ντόπιοι, θα ξεσκόνιζαν την προσωπική του ζωή με μια δόση αλατοπίπερου που σίγουρα υποβάθμιζε την ουσία, με συνεχή ρεπορτάζ τόσο για τις διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους... όσο και για το dress code στη συνάντηση με τον Βρετανό υπουργό Οικονομικών που απασχόλησε τον "Guardian", περιγράφοντας πικρόχολα ως "πορτιέρης σε μπαρ", χωρίς βέβαια να παραβλέψουμε και τις δηλώσεις θαυμασμού που ακολούθησαν από τον γερμανικό Τύπο. Στην πορεία ο αγγλοσαξωνικός Τύπος άλλαξε πορεία πλεύσης και, αναθεωρώντας το τι είχε γράψει, τον παρομοίαζε με τον Μπρους Γουίλις: "πολύ σκληρό για να πεθάνει". Ταυτόχρονα τον αναδείκνυε σε μηχανόβιο, sex symbol, rock star, punk!
O βρετανικός "Guardian", κάνοντας μια στροφή σχετικά με τα όσα έγραφε για τον Βαρουφάκη το 2015, με την έκδοση του βιβλίου κάνει εκτενή αναφορά σε αυτό και ο γνωστός δημοσιογράφος Πολ Μέισον υπογράφει την παρουσίαση υποστηρίζοντας πως το βιβλίο, που περιλαμβάνει πολιτικά απομνημονεύματα, είναι "από τα σημαντικότερα έργα όλων των εποχών" και προσθέτει πως ο συγγραφέας του "δίνει μια από τις πιο ακριβείς και λεπτομερείς περιγραφές της σύγχρονης εξουσίας που γράφτηκε ποτέ".
Από εκείνη τη συνάντηση στου Ψυρρή θα ειπωθεί ότι η χώρα δεν μπορεί να στοχεύει στην έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς η κατάσταση θα είναι ιδιαιτέρως δυσμενής. Μολαταύτα, ο Βαρουφάκης πίστευε ότι τέτοιου είδους συζητήσεις είχαν κυρίως θεωρητικό περιεχόμενο καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν, ούτε πιστευόταν ότι θα γίνει, κάποιο από τα κόμματα που θα διεκδικούσαν με αξιώσεις τον κυβερνητικό θώκο.

Παράλληλα, καθώς συνεχίζεται η εξιστόρηση των γεγονότων στο κάδρο μπαίνει και ο τωρινός διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος διατηρούσε στενές φιλικές σχέσεις με τον Βαρουφάκη από το 2000. Στην πορεία οι δύο φίλοι θα έρθουν σε ρήξη καθώς αμφότεροι θα εμμείνουν στις απόψεις τους. Ο πρώτος ότι δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική για τη χώρα πέρα από τα προγράμματα λιτότητας, ο δε δεύτερος ότι η Ελλάδα θέλει πάση θυσία μια καινούργια συμφωνία που θα σταματά τη λιτότητα.
Το βιβλίο ο Βαρουφάκης το αφιερώνει σε όσους πασχίζουν για τον έντιμο, λογικό συμβιβασμό, αλλά προτιμούν να ισοπεδωθούν παρά να καταλήξουν συμβιβασμένοι. Το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη έχει τουλάχιστον τρεις αναγνώσεις:

- Χρονικό των γεγονότων του 2015, όταν οι δανειστές της χώρας ρίσκαραν την ακεραιότητα της Ευρώπης για να αναπαραγάγουν την άνομη εξουσία τους, επεκτείνοντας στο διηνεκές τη γενικευμένη πτώχευση της ελληνικής κοινωνίας.

- Εξιστόρηση ενός ακόμα "επεισοδίου" της ελληνικής Ιστορίας όπου η διάσπαση του εσωτερικού μετώπου έφερε την ήττα.

- Καταγραφή συναρπαστικών συζητήσεων με ανθρώπους που καθορίζουν τις τύχες μας, όπως τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, την Κριστίν Λαγκάρντ, τον Μάριο Ντράγκι, τον Εμανουέλ Μακρόν, τον Μπαράκ Ομπάμα.

Ίσως όμως η πιο ενδιαφέρουσα ανάγνωση να κινείται γύρω από άλλον, εντελώς διαφορετικό, άξονα - που θυμίζει περισσότερο αρχαία ή σαιξπηρική τραγωδία: Εμβάθυνση στο δράμα ανθρώπων με εξουσία μεγάλη, που όμως καταλήγουν ανήμπορα πλάσματα πιασμένα στην παγίδα που τους έστησε η θεσμική τους ισχύς.
Ο Γιάνης Βαρουφάκης κατά την παρουσίαση του βιβλίου στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, σε μια κατάμεστη αίθουσα, υπογράμμισε μεταξύ άλλων:
"Μοιράζομαι μαζί σας τον εκμηδενισμό μιας μεγάλης αγωνίας, μιας αγωνίας να καταγράψω όλα όσα συνέβησαν και τον τρόπο που σπαταλήθηκε μια ευκαιρία και τον τρόπο που λοιδορήθηκε αυτή η ευκαιρία. Δεν θα ξαναμιλήσω για το 2015 - ό,τι είχα να πω, το έχω σε αυτό το βιβλίο".
Ένα βιβλίο, όχι απλώς πολιτική βιογραφία, αλλά μια πλήρης αντανάκλαση της φύσης και του νοήματος της ισχύος στην εποχή μας, μια ακριβής και λεπτομερής περιγραφή του κόσμου των ισχυρών.