Λίγες και μία νύχτες (Ισίδωρος Ζουργός, εκδ. Πατάκη)

Η Θεσσαλονίκη είναι χτισμένη πάνω σε στρωσίδια’ η μια μετά την άλλη οι εποχές της αναδύονταν πάνω στα απομεινάρια της προηγούμενης, από τα αλεξανδρινά χρόνια στα ρωμαϊκά κι από κει στο Βυζάντιο, την πολυπολιτισμική πόλη των Οθωμανών και τη νεότερη εποχή μετά την ενσωμάτωσή της στο ελληνικό κράτος, όπου οι εξελίξεις στην πόλη ήταν καταιγιστικές και άλλαξαν πολύ τον χαρακτήρα και τη σύστασή της. Ο Ζουργός σκάβει βαθιά στην Ιστορία της πόλης από τα όψιμα οθωμανικά χρόνια, όταν εκεί, στην άλλοτε επιβλητική λεωφόρο των Εξοχών (σημερινή Βασιλίσσης Όλγας) βρήκε καταφύγιο το 1909 ο εξόριστος από τους Νεότουρκους σουλτάνος Αβδούλ Χαµίτ ο Β΄, μέχρι τη δεκαετία του ’70, όταν η πόλη και η συγκεκριμένη περιοχή διαμορφώθηκαν περίπου στη μορφή που έχουν μέχρι σήμερα. Με παλινδρομήσεις στο «τώρα», το τότε (που σταδιακά αλλάζει) και τον τόπο (από τη Σαλονίκη στο Ουκρανικό Μέτωπο, τη μεσοπολεμική Ευρώπη, την Αθήνα και πίσω στη Σαλονίκη) και με επίκεντρο την ερωτική ιστορία ανάμεσα σε ένα νεαρό Ελληνογάλλο και μια ευγενή μουσουλμάνα εβραϊκής καταγωγής ο συγγραφέας αναπλάθει με εξαιρετική λεπτομέρεια και λογοτεχνική μαεστρία την πόλη και την ατμόσφαιρα της εποχής, βασισμένος στην εμπεριστατωμένη έρευνά του, που μάλιστα παρατίθεται στην πλούσια βιβλιογραφία στο τέλος. Το αφηγηματικό αποτέλεσμα είναι εξόχως ελκυστικό και διόλου τυχαία το βιβλίο κατέκτησε μια ψηλή θέση στα μπεστ σέλερ του 2017.

Χρύστα Ντζάνη