Το παιχνίδι μεταξύ του περιεχομένου και της αισθητικής του βιβλίου θα είναι το αντικείμενο ομιλίας και εργαστηρίου της συντηρήτριας αρχειακού και βιβλιακού υλικού Ευαγγελίας Μπίζα, αλλά και διήμερου εργαστηρίου αυτή την εβδομάδα.

Η κ. Μπίζα ασχολείται εδώ και τρεις δεκαετίες επαγγελματικά με την τεχνική και την τέχνη της βιβλιοδεσίας, διδάσκοντας και παρουσιάζοντας ατομικές εκθέσεις, ενώ έχει συμμετάσχει σε πάνω από 50 ομαδικές διεθνείς εκθέσεις σε Ιταλία, Αγγλία, Γαλλία, Ελβετία, Βέλγιο, Ολλανδία, Δανία, Γερμανία, Αμερική, Ισπανία, Ιαπωνία και Ελλάδα. Βιβλία της βρίσκονται στις συλλογές John Rylands Library στο Μάντσεστερ, στην ιδιωτική συλλογή Neale M. Albert στη Νέα Υόρκη, στη συλλογή Μανόλη Αναγνωστάκη στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου στην Αθήνα και στο Μουσείο Σύγχρονης Βιβλιοδεσίας στη Macerata της Ιταλίας.

Την ομιλία και τις διαλέξεις διοργανώνουν το Τμήμα Design and Multimedia του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.

Τι θα μάθουν όσοι θα συμμετάσχουν στο εργαστήριο; Χρειάζεται κάποια γνώση βασικών τεχνικών βιβλιοδεσίας;

Οι τεχνικές που θα διδαχτούν στο σεμινάριο είναι οι βασικές τεχνικές της ιαπωνικής βιβλιοδεσίας και η τεχνική long stitch.Πρόκειται για απλές τεχνικές που μπορούν να εφαρμοστούν χωρίς την ανάγκη εξοπλισμένου εργαστηρίου, παρά μόνο με τη χρήση μερικών απλών εργαλείων.
Ανήκουν στην κατηγορία "τεχνικές βιβλιοδεσίας χωρίς κόλλα", όπου το ράψιμο είναι εμφανές έτσι ώστε να λειτουργεί ως στοιχείο διακόσμησης.Η κλωστή συγκρατεί τα φύλλα είτε διαπερνώντας τα κάθετα είτε συνδέοντας τα τεύχη μεταξύ τους με εμφανή τη διαδρομή της κλωστής στη ράχη.Επίσης, θα παρουσιαστούν κατασκευές που προκύπτουν από διπλώσεις και τομές στο χαρτί που δίνουν ευφάνταστες λύσεις για δημιουργικές εφαρμογές εκτύπωσης.Για τη συμμετοχή στο εργαστήριο δεν απαιτείται προηγούμενη γνώση τεχνικών βιβλιοδεσίας.

Η Ευαγγελία Μπίζα

Πόσο λεπτή είναι η γραμμή μεταξύ της χρηστικής βιβλιοδεσίας και της καλλιτεχνικής;

Στην πρώτη περίπτωση, η προτεραιότητα δίνεται στην αντοχή του βιβλίου με την επιλογή υλικών που δεν φθείρονται εύκολα. Το σκληρό χαρτόνι προστατεύει τα φύλλα και το δέσιμο γίνεται με τρόπο ώστε το βιβλίο να είναι λειτουργικό κατά τη χρήση και την ανάγνωση. Υπάρχουν πολλά στάδια στη διαδικασία της βιβλιοδεσίας και πολλές διαφορετικές τεχνικές, επομένως ο βιβλιοδέτης καλείται να επιλέξει ανάλογα με την περίπτωση.

Η καλλιτεχνική βιβλιοδεσία είναι μια εφαρμοσμένη τέχνη στην οποία ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί το βιβλίο ως μέσο έκφρασης και καλείται να δώσει τη δική του ερμηνεία στο κείμενο. Το βιβλίο δίνει πολλά ερεθίσματα, κατ' αρχάς με το ίδιο το πνευματικό έργο του συγγραφέα, καθώς και με τα επιμέρους στοιχεία που το αποτελούν, όπως το χαρτί, η τυπογραφία και η εικονογράφηση. Το τεχνικό μέρος δεν παραλείπεται και πολλές φορές εντάσσεται στη δημιουργική διαδικασία.

Αφαιρεί κάτι από τη χρηστικότητα του βιβλίου η καλλιτεχνική βιβλιοδεσία; Υπάρχει κίνδυνος να χαθεί η αμεσότητα του αντικειμένου ως καθημερινής πηγής πληροφορίας και ψυχαγωγίας; Ή υπάρχει ο τρόπος να ισορροπήσουν τα δύο σε ένα αντικείμενο;

Η καλλιτεχνική βιβλιοδεσία δεν αφαιρεί απαραίτητα από τη χρηστικότητα του βιβλίου. Εξαρτάται από τον σκοπό για τον οποίο έχει κατασκευαστεί. Υπάρχουν περιπτώσεις, όπως το βιβλίο αντικείμενο, που κατασκευάζεται σαν ένα γλυπτό μόνο για να εκτίθεται. Σε ένα βιβλίο βιβλιοδετημένο καλλιτεχνικά οι τεχνικές κατασκευής επιτρέπουν τη χρήση του και προσφέρουν ταυτόχρονα μια αισθητική απόλαυση στον κάτοχό τους.

Η συντήρηση βιβλίων και αρχείων στην Ελλάδα (και στην Κύπρο αν γνωρίζετε) βρίσκεται σε καλό σημείο; Υπάρχει η εμπειρογνωμοσύνη;

Τα τελευταία χρόνια, οι βιβλιοθήκες και τα αρχεία έχουν στελεχωθεί με συντηρητές που έχουν σπουδάσει είτε στα ελληνικά ιδρύματα είτε στο εξωτερικό και προσεγγίζουν το υλικό με γνώση και βάσει των διεθνών κανόνων ηθικής της συντήρησης. Οι συντηρητές εξελίσσονται διαρκώς μέσα από την επιστημονική έρευνα, τα συνέδρια και τη σχετική αρθρογραφία. Λόγω του πλούτου του βιβλιακού υλικού, τόσο στην Ελλάδα όσο και την Κύπρο, πάντα θα υπάρχει ανάγκη για επένδυση σε εργαστηριακό εξοπλισμό και καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό.

INFO
+Η διάλεξη της Ευαγγελίας Μπίζα με θέμα "Το βιβλίο, αφορμή για εικαστική δημιουργία" θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 22/2 στις 18:30. Είσοδος ελεύθερη.
+Το εργαστήριο θα γίνει την Παρασκευή 23/2 από τις 15:00 μέχρι τις 19:00 και το Σάββατο 24/2 από τις 10:00 μέχρι τις 14:00. Οι θέσεις είναι περιορισμένες. Για πληροφορίες μπορείτε να καλέσετε στο 22-842200.

Οι εκδηλώσεις θα γίνουν στα Graphic Design Studios του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.