Οι πρώτες ποιητικές συλλογές του Κώστα Μόντη [ΙΙ]
Ο Μόντης, εγκατεστημένος στην Αθήνα ως φοιτητής της Νομικής, στέλνει τακτικές ανταποκρίσεις και χρονογραφήματα στην κυπριακή εφημερίδα "Ελευθερία". Παράλληλα, στην Αθήνα θα ολοκληρώσει την πρώτη του ποιητική συλλογή, την οποία θα στείλει για έκδοση στην Κύπρο [1934]. Τη συλλογή αυτή, με τίτλο "Με μέτρο και χωρίς μέτρο", αποτελούσαν 10 ολιγόστιχα ποιήματα και άλλα τόσα περίπου σύντομα πεζά κείμενα.
Σε αυτή την παρθενική εμφάνισή του, ο Μόντης προέτασσε το εξής σημείωμα, το οποίο ήτανε διάσπαρτο από αποσιωπητικά και υπονοούμενα: "Το βιβλιαράκι ετούτο -τόσο αλήθεια μικροσκοπικό- άθελά μου παραδίνεται στα χέρια σας. Όμως αυτός που το βγάζει έτσι μπαμπέσικα δεν πιάνεται από τον νόμο... Δεν καταλαβαίνετε; Καλύτερα να μην καταλάβετε ποτές. Να ξέρετε μονάχα πως την πρώτη μου εμφάνιση θα την ποθούσα πολύ πιο σοβαρή, πολύ πιο άξια. Αλλά... οπωσδήποτε δεν γυρεύω, δεν ζητιανεύω την επιείκειά σας, όχι!". Όπως σχολίασε ο καθηγητής Παντελής Βουτουρής σε ομιλία του στο πλαίσιο της τελετής βράβευσης του διαγωνισμού Κώστα Μόντη, το σημείωμα αυτό ήταν σχεδόν απολογητικό και προκαλούσε εύλογες απορίες. Ποια να ήτανε άραγε η ανάγκη που τον ώθησε να παραδώσει "άθελά" του τα πρωτόλεια κείμενά του στο τυπογραφείο, τη στιγμή μάλιστα που -όπως ομολογεί με αφοπλιστική ειλικρίνεια ο ίδιος- θα περίμενε πιο σοβαρή και πιο άξια την εμφάνισή του; Όπως και να 'χει, πρόκειται για ένα πρωτόλειο, αδέξιο, μάλλον νεανικό σημείωμα, το οποίο επενεργούσε στη συνείδηση του αναγνώστη της εποχής ως αρνητική αυτοσύσταση. Η πρώτη ποιητική συλλογή του Μόντη δεν πήρε καλές κριτικές. Μάλλον ψυχρά και αρνητικά την υποδέχτηκε η κριτική.
Για παράδειγμα, όπως σημείωσε ο κ. Βουτουρής, ο επιφανής κριτικός Κλέων Παράσχος σε μια πολύ ειρωνική και καυστική κριτική του για τον Μόντη, που δημοσιεύτηκε στη Νέα Εστία, σχολίαζε αυτό ακριβώς το σημείωμα επισημαίνοντας περίπου ότι "αφού δεν είναι έτοιμος, τότε γιατί ταλαιπωρεί κι εμάς;". Προφανώς οι κριτικές αυτές επηρέασαν τον ποιητή, ώστε στα επόμενα χρόνια να αποκηρύξει σιωπηρά αυτά τα ποιήματα. Στα "Άπαντα", λόγου χάρη, τα οποία επιμελήθηκε ο ίδιος ο Μόντης, είναι εξαφανισμένη αυτή η πρώτη ποιητική συλλογή. Παρ' όλα αυτά, ο ομιλητής τόνισε ότι αξίζει να δει κανείς με συμπάθεια αυτά τα νεανικά ποιήματα, γιατί μπορεί κάποιος σε αυτά να διακρίνει κάποιους στίχους οι οποίοι να προοιωνίζονταν, κατά κάποιο τρόπο, έναν μεγάλο ποιητή. Ο κ. Βουτουρής επιβεβαιώνει τη θέση του αυτή με αναφορά στους δύο πρώτους στίχους του ποιήματος "Πόθος": "καϊσί το φεγγάρι / ν' αρμενίζει αψηλά". Έπειτα, σχολίασε τη μεταφορική αυτή, όμορφη και ακριβή εικόνα, προτρέποντας το κοινό να σκεφτεί το χρώμα και το σχήμα του καϊσιού σε σχέση με το φεγγάρι, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για δύο στίχους που προοιωνίζονται τον ελλειπτικό, ακαριαίο, μεταφορικό ύστερο λόγο του Μόντη, καθώς η εικόνα αυτή θυμίζει στίχους ενός άλλου ύστερου λυρικού ποιήματος: "πότε μικρό πότε μεγάλο / μπάλα, ασημόκουπα, δρεπάνι" ["Καλά το λεν για το φεγγάρι", 1960]. Όσον αφορά τη δεύτερη ποιητική συλλογή του Μόντη με τίτλο "Minima", δηλαδή "ελάχιστα" [1946], περιλάμβανε, κυρίως, ερωτικά, ανέμελα και σκωπτικά ποιήματα. Η συλλογή αυτή προωθεί κάπως την ποιητική τέχνη του ποιητή, καθώς υπάρχουν εδώ περισσότερα στοιχεία τα οποία θα συναντήσουμε στις επόμενες ποιητικές του συλλογές. Ο κ. Βουτουρής αναφέρθηκε σε δύο ποιητικές ιδιοτυπίες, οι οποίες θα αποτελέσουν αργότερα γνώρισμα του ποιητικού ύφους του Μόντη: η πρώτη αφορά τις ποιητικές εμβόλιμες παρενθέσεις, δηλαδή τον παρένθετο λόγο που θα αποτελέσει ένα είδος υφολογικής μανιέρας στα επόμενα ποιήματα. Επίσης, σε αυτή τη συλλογή θα βρούμε τις πρώτες "Στιγμές", δηλαδή τα σύντομα, αποφθεγματικά, ακαριαία ποιήματα του ενός ή δύο στίχων. Μάλιστα, οι τελευταίες δυο-τρεις αυτές "Στιγμές" ήταν γραμμένες στην κυπριακή διάλεκτο.
Στη συνέχεια, ο ομιλητής αναφέρθηκε στην ασύλληπτη οικογενειακή τραγωδία από αλλεπάλληλους θανάτους που έπληξε την οικογένεια Μόντη. Μέχρι το 1934, όταν εξέδωσε τα πρώτα του ποιήματα, ο νεαρός Μόντης μετρούσε ήδη τέσσερις απώλειες αγαπημένων του προσώπων: των αδελφών του Γιώργου και Νίκου, της μητέρας του Καλομοίρας και του πατέρα του Θεόδουλου. Οι αδελφοί του πέθαναν ο ένας από φυματίωση και ο άλλος από λευχαιμία, η μητέρα του επίσης από φυματίωση και ο πατέρας του από καρκίνο.
*Φιλόλογος
Tags
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων
Οι ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας parathyro.politis.com.cy διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρούν σχόλια αναγνωστών, δυσφημιστικού και/ή υβριστικού περιεχομένου, ή/και σχόλια που μπορούν να εκληφθεί ότι υποκινούν το μίσος/τον ρατσισμό ή που παραβιάζουν οποιαδήποτε άλλη νομοθεσία. Οι συντάκτες των σχολίων αυτών ευθύνονται προσωπικά για την δημοσίευση τους. Αν κάποιος αναγνώστης/συντάκτης σχολίου, το οποίο αφαιρείται, θεωρεί ότι έχει στοιχεία που αποδεικνύουν το αληθές του περιεχομένου του, μπορεί να τα αποστείλει στην διεύθυνση της ιστοσελίδας για να διερευνηθούν. Προτρέπουμε τους αναγνώστες μας να κάνουν report / flag σχόλια που πιστεύουν ότι παραβιάζουν τους πιο πάνω κανόνες. Σχόλια που περιέχουν URL / links σε οποιαδήποτε σελίδα, δεν δημοσιεύονται αυτόματα.