Παράθυρο logo
Ο αλκοολισμός στον Μ. Καραγάτση
Δημοσιεύθηκε 17.09.2018 13:29
Ο αλκοολισμός στον Μ. Καραγάτση

O Μ. Καραγάτσης (θάνατος: 14 Σεπτεμβρίου 1960) είναι ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της "γενιάς του '30". Θεωρείται δημιουργός "μεγάλης πνοής". Από την αρχή της συγγραφικής του δραστηριότητας εμφανίστηκε με αρετές τεχνίτη και στην πορεία διακρίθηκε για την ικανότητά του να δημιουργεί πρωτότυπες αφηγηματικές πλοκές και χαρακτήρες, που διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη.

Πολλά έργα του Καραγάτση είναι ψυχογραφήματα, που αποδίδουν πραγματικούς ανθρώπινους τύπους με τα πάθη και τις αδυναμίες τους. Ο αλκοολισμός καταλαμβάνει σημαντική θέση στα έργα του, χαρακτηρίζοντας τις συνήθειες των ηρώων. Για παράδειγμα, ο συνταγματάρχης Λιάπκιν και ο Γιούγκερμαν χρησιμοποιούν το αλκοόλ ως όπιο προκειμένου να κατευνάσουν τον πόνο της ψυχής τους.

Στο πρώτο έργο οι Λαρισινοί διασκεδάζουν πίνοντας ούζο, τσίπουρο, βότκα, κονιάκ, κρασί, ρετσίνα και μπίρα, ενώ ο Λιάπκιν παρουσιάζεται δέσμιος του αλκοόλ και των παθών του. Στο δεύτερο κείμενο η ζωή του πρωταγωνιστή, τον πρώτο καιρό τουλάχιστον, παρουσιάζεται αχαλίνωτη, καθώς εμφανίζεται ως ένας μέθυσος και γυναικάς, που αναζητά συντρόφους για τα γλέντια του στον υπόκοσμο. Στο απόσπασμα που ακολουθεί διαβάζουμε για τον τρόπο διασκέδασης του ήρωα, καθώς και για τη ζωή των νεόπλουτων κατοίκων της Αθήνας κατά την πρώτη δεκαετία του Μεσοπολέμου: "Αυτοί οι δυο ήσαν η ταχτική παρέα του Γιούγκερμαν [Γιάννης Μόγιας και Νάσος]. Τους γνώρισε κάποιο βράδυ, στο Ιντερνασιονάλ* έσμιξαν αμέσως τα χνώτα τους και γίνηκαν αχώριστοι. [...] Στο αναμεταξύ οι νεόπλουτοι, μπουχτισμένοι από εύκολο κέρδος παρά και λιμασμένοι από μακροχρόνια νηστεία, το 'χαν ρίξει έξω. Γινόταν ένα γλέντι αλλιώτικο, ούτε πρωτόγονο ούτε συμβατικό, μα κάτι το άτοπο, το χυδαίο".

Στα διηγήματα του Καραγάτση οι ήρωες είναι συχνά παρίες, οι οποίοι καταφεύγουν στο αλκοόλ, για να ξεφύγουν από την πραγματικότητα, που τους συνθλίβει. Στη "Νυχτερινή Ιστορία" οι άνδρες κάτοικοι του χωριού ξενυχτούν στο καφενείο, ενώ έξω από αυτό βρίσκονται τέσσερις τρελοί, τρεις άνδρες και μία γυναίκα, οι οποίοι είχαν ένα κοινό, την "αθεράπευτη αδυναμία στα οινοπνευματώδη ποτά. Όταν έπιναν την οκαδίτσα τους, ξεχνούσαν τα σεκλέτια της παλιοδουλειάς". Στο καραγατσικό έργο εντοπίζονται και σκηνές, στις οποίες το θέμα του αλκοόλ εμφανίζεται σε συνάρτηση με στιγμές ευθυμίας, χαράς, κεφιού, έρωτα και συντροφικότητας. Στο διήγημα με τίτλο "Μοναχικό ταξίδι στα Κύθηρα", ο αφηγητής παρουσιάζεται να πίνει στο πλοίο κατά το ταξίδι επιστροφής στην Αθήνα, αναδεικνύοντας μια κεφάτη ατμόσφαιρα.

Οι ήρωες του Καραγάτση, με το αξεδίψαστο πάθος του κορεσμού που τους τυραννά, είτε αυτό είναι το αλκοόλ είτε το ανεπτυγμένο και άκρατο σεξουαλικό ένστικτο, οδηγούνται τελικά στην καταστροφή.

Tags