Η Sophie lies (Μαρία Σαχπασίδη) γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά μεγάλωσε στο Πέραμα, μια συνοικία του Πειραιά. Όσο ήταν έφηβη, αναρωτιόταν συχνά πώς να νιώθουν αυτά τα ανεξήγητα μεγάλα πλοία που εκτελούν το συντομότατο δρομολόγιο Πέραμα- Σαλαμίνα. Όταν αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική, αποφάσισε να μετακομίσει στο κέντρο της Αθήνας, που το αγάπησε, αν και η θάλασσα της λείπει πολύ. Τον Οκτώβρη του 2020 κυκλοφόρησε, μαζί με τους μουσικούς της συνοδοιπόρους, διαδικτυακά και ανεξάρτητα, τον πρώτο της προσωπικό δίσκο με τίτλο «Μια Πέτρα Σαν Σπίτι». Στα τραγούδια της προσπαθεί να μοιραστεί όσα αισθάνεται και καταλαβαίνει από τον κόσμο, τους ανθρώπους και την εαυτή της. Αυτή την περίοδο ετοιμάζει την κυκλοφορία του δεύτερου δίσκου της με τίτλο «Η Άλλη Πλευρά της Συνήθειας». Προσπαθεί να συνδιάσει την ειλικρίνεια της ακουστικής κιθάρας με την επιβλητικότητα ενός vocoder. Μέσα στο 2024 κυκλοφόρησαν η «Ωδή στην Ταυτότητα» και το «Καρούζο (feat Τα Κανονικά Παιδιά)» ως δύο singles από τον επερχόμενο δίσκο.

Ποια είναι η πρώτη σου μουσική ανάμνηση;

Νομίζω το μουσικό παραμύθι «Ο Πέτρος κι ο Λύκος».

Τι είναι οι λέξεις για σένα;

Θα αφήσω μια σύντομη ιστορία εδώ, όπως την δημοσίευσα τον Ιούλιο στο Σαλιγκάρι μας. Ίσως απαντήσει κάτι από την ερώτησή σου.

Μια φορά κι έναν καιρό σε μια πόλη φωτεινή και ολοθάμπωτη, μόλις είχε αρχίσει τη ζωή του ένας άνθρωπος, που επιθύμησε να πιεί λίγο νεράκι αλλά τη γλώσσα δεν την μίλαγε, κανείς από τους γύρω του την ίδια, ούτε αυτός, τεράστιο μπέρδεμα, πώς βρέθηκε εκεί ούτε που κατάλαβε. Την δίψα ένιωθε μόνο στο λαρύγγι του, την δίψα κι έναν κόμπο «να μιλήσω!». Όμως τη γλώσσα στην μαθαίνουν τρόποι διάφοροι κι έτσι, ο άνθρωπος αυτός, που ήταν αγόρι γιατί το ‘θελαν καλύτερα, όμως κορίτσι στην καρδιά του ένιωθε μέσα, ένα πρωί προσκλήθηκε κυνηγητό να παίξει, κι έτσι οπωσδήποτε να βρει τις λέξεις είχε επιτακτική ανάγκη. Να πει, «εδώ! να! έρχομαι, σ’ έπιασα!» ή «κάτσε, κουράστηκα, δε σταματάμε λίγο;» κι απ’ το πολύ που το ‘θελε να τρέξει με τους άλλους, έφτιαξε λέξεις-τέρατα, τσακ me και διάφορα–σημαίνοντα λειψά. Κι έτσι το μπόρεσε να παίξει με τους φίλους της, να πει «come, πιάσε me» σε μια δικιά της γλώσσα.

Και στην πορεία, αφού περάσανε οι πρώτοι μήνες λειψυδρίας στον αγγλόφωνο παιδικό σταθμό, έμαθα να ζητάω και νερό.

Τι σε κάνει να γράψεις ένα τραγούδι; Η έμπνευση έρχεται μετά από συγκεκριμένες βιωματικές καταστάσεις;

Συγκεκριμένες καταστάσεις σε καμία περίπτωση. Και ίσως μπορούμε να παραδεχόμαστε πιο συχνά πως η έμπνευση είναι ένα πολύ σύντομο κομμάτι της δημιουργικής διεργασίας. Έχει την σημασία της αλλά είναι υπερεκτιμημένη. Έχει πολλή δουλειά πριν και μετά την έμπνευση, όπως όλες οι εργασίες που αναλαμβάνονται δημιουργικά. Με τους φίλους και τις φίλες που εργάζονται στην τέχνη δεν συζητάμε ποτέ για «την έμπνευση», γιατί ξέρουμε πως ανήκει σε μια τυχαία στιγμή. Το πριν και το μετά από αυτή τη στιγμή είναι η δουλειά μας.

Πώς προέκυψε το όνομα Sophie Lieς ;

Το Sophie προέκυψε ως όνομα-alter ego από ένα τραγούδι των Foam, την πρώτη μου μπάντα. Όταν αποφάσισα να κυκλοφορήσω τα ελληνόφωνα τραγούδια σκέφτηκα αυτό το παιχνίδι που δημιουργείται ηχητικά και νοηματικά ανάμεσα στο sophie (σοφία, γνώση) και το ψέμα της τέχνης, του παραμυθιού, της ποίησης.

Ποια είναι η σχέση της ποίησης με την τραγουδοποιία; Πόσο κοντά είναι;

Είναι κοντά στον βαθμό που χρησιμοποιούν τον λόγο ως εργαλείο. Κατά τ΄άλλα ξέρουμε πως άλλη δουλειά επιτελεί ένας/μια στιχουργός, άλλη μια ποιήτρια, άλλη ένας/μια τραγουδοποιός. Το ποίημα έχει έναν ολόδικό του κόσμο (μετρικά, εικονοποιητικά, ρυθμικά, μουσικά, γλωσσικά κλπ). Η στιχουργική χρειάζεται άλλες αρετές ώστε να καταφέρει να συνδιαλλαγεί με την μουσική εύστοχα. Είναι σίγουρα γειτονικές τέχνες αλλά έχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις. Ένα ποίημα σπανίως χωρά μουσική πέρα από την δική του.

Πώς δημιουργείς τη μουσική για κάθε τραγούδι;

Στην αρχή με την κιθάρα ή το πιάνο, στο σπίτι μου, ακολουθώντας το κείμενο – αυτό έρχεται πάντα πρώτο. Έπειτα αλλάζει μορφές όταν ξεκινάμε να συνδιαμορφώνουμε το υλικό με την μπάντα.

Τι χρειάζεται για να μελοποιηθεί ένα ποίημα;

Να δημιουργηθεί μια νέα μετάφρασή του, αν υπάρχει, στη γλώσσα της μουσικής. Οι καλές μελοποιήσεις αφήνουν πίσω το ποίημα ως ήταν. Ακούμε ένα τραγούδι πια.

Αν δεν ήσουν τραγουδοποιός τι θα ήσουν;

Έτσι κι αλλιώς δεν είμαι μονάχα τραγουδοποιός, οπότε αυτή η ερώτηση με δυσκολεύει, διότι μοιάζει σαν να με καλεί να απαντήσω έχοντας μόνο αυτή την ταυτότητα. Θεωρώ πως, κυρίως οι άνθρωποι της γενιάς μου, έχουμε και κουβαλάμε πολλούς ρόλους, πολλές ταυτότητες. Κάποιοι από αυτούς εμφανίστηκαν για λόγους επιβίωσης, κάποιοι επειδή η εποχή έχει αρχίσει δειλά-δειλά να αντέχει λίγο περισσότερο την -πρώτα μέσα μας- ετερότητα. Έρχομαι από την γενιά που παλεύει με τις αυθεντίες και τις πρωτιές —και, εδώ που τα λέμε, παλεύει κυρίως με τα απόνερα της ματαίωσης τους— οπότε ένα μεγάλο διακύβευμα ήταν και παραμένει η ισορροπία μέσα από την αποδοχή του «είμαι πολλά - αλλά όχι όλα».

Τι ακούς;

Τους Σεπτέμβρηδες ακούω κυρίως τα τραγούδια που ετοιμάζω για τις μαθήτριες και τους μαθητές μου (διδάσκω πιάνο), ενόψει της νέας σχολικής χρονιάς. Ταυτόχρονα θα έλεγα ότι ακούω και ό,τι με κάνει να νιώθω οικεία, προσπαθώντας να φτιάξω μια συνθήκη μετάβασης από τις διακοπές. Δηλαδή πολύ Bon Iver. Αυτές τις μέρες, ωστόσο, ακούω αρκετά Nick Cave γιατί συμμετέχω σε ένα αφιέρωμα για αυτόν ως ερμηνεύτρια, οπότε τον μελετάω.

Ετοιμάζεις κάποιο νέο άλμπουμ ή πρότζεκτ;

Ναι, είναι όλα σχεδόν έτοιμα για την κυκλοφορία του νέου μας δίσκου «Η Άλλη Πλευρά της Συνήθειας». Έχω την τύχη να έχω σταθερά αυτά τα χρόνια δίπλα μου τόσο αξιόλογους μουσικούς συνεργάτες και από τον πρώτο δίσκο συνεχίζουμε αυτό το ταξίδι μαζί. Είναι ο Στέφανος Μουρούτσος (κιθάρα) , ο Ορέστης Πετράκης (πλήκτρα), ο Χάρης Παρασκευάς (τύμπανα) , ο Αλέξανδρος Λαδιανός (μπάσο) και ο Σταύρος Γεωργιόπουλος (ηχοληψία). Σε αυτόν τον νέο δίσκο ανέλαβε την παραγωγή ο Κώστας Ζάμπος, ο οποίος έκανε πραγματικότητα τον «άλλο» ήχο που προσπαθούσα να φανταστώ για το προχώρημά μας. Το mastering έγινε από τον Κώστα Βερίγκα και τα γραφιστικά από την Αναστασία Δαφερέρα.

Έχουν κυκλοφορήσει ήδη δύο single μέσα στο ’24, η «Ωδή στην Ταυτότητα» και το «Καρούζο (feat Κανονικά Παιδιά)» οπότε μέσα στο φθινόπωρο θα κυκλοφορήσει ολόκληρος από την One Little Victory Records.

Είναι η πρώτη σου φορά στην Κύπρο; Είσαι εξοικειωμένη με την τοπική μουσική σκηνή;

Δυστυχώς δεν θα το έλεγα. Παρακολουθώ χρόνια τον Λευτέρη Μουμτζή καθώς τον εκτιμώ πολύ μουσικά, ειδικά το προσωπικό του πρότζεκτ ως Freedom Candlemaker αλλά και τους «Σωτήρες», την μπάντα που είχε μαζί με τον Φώτη Σιώτα. Οπότε μάλλον θα πρέπει να κρατήσω σημειώσεις τώρα που θα έρθω!

Τι θα ακούσουμε στο ΣΑΡΔΑΜ;

Κρατώντας σφιχτά έναν από τους στίχους του πρώτου δίσκου [«στης θάλασσας τα κύματα θα μάθω να γερνάω»] στο ΣΑΡΔΑΜ θα ακούσετε τραγούδια κι από τους δύο δίσκους που αναδεικνύουν αυτή την αισιόδοξη προοπτική. Επίσης, δεν θα μπορούσα να έρθω στην Κύπρο και να μην ακουστεί η μελοποίηση που επιχείρησα στο Σονέτο της «δικιάς σας» ποιήτριας Αυγής Λίλλη, με αφορμή το εξαιρετικό αφιέρωμα που τρέχει η Παυλίνα Μάρβιν στον Χάρτη. Η πρόσκληση από το ΣΑΡΔΑΜ, ένα τόσο αξιόλογο εγχείρημα, ένα φεστιβάλ που αγαπά την λογοτεχνία και την ποίηση και τις φροντίζει με τέτοιο τρόπο, με έχει γεμίσει μόνο τιμή, χαρά και ανυπομονησία.

** H Sophie Lies θα κλείσει τη δεύτερη βραδιά του Φεστιβάλ ΣΑΡΔΑΜ. Το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου στον Πολυχώρο Συνεργείο (Ελευθερίας 91A, Λεμεσός). Πληροφορίες: https://sardamfestival.com