Στις 5 και 6 Απριλίου στο Θέατρο Πόλης-ΟΠΑΠ διεξάγεται για πρώτη φορά το φεστιβάλ Breach, με επίκεντρο τον αυτοσχεδιασμό και την πειραματική μουσική. Το φεστιβάλ Make Music Cyprus ενώνει δυνάμεις με το φεστιβάλ Irtijal στον Λίβανο - το μεγαλύτερο φεστιβάλ μουσικής στη Βηρυτό που γιορτάζει την 22η επέτειό του. Οι μουσικοί που θα φιλοξενήσει το φεστιβάλ προέρχονται από Κύπρο, Ελλάδα, Λίβανο και Γερμανία, είναι όλοι καταξιωμένοι στον τομέα του αυτοσχεδιασμού και της πειραματικής μουσικής και έχουν μακρά ιστορία εμφανίσεων σε συναυλίες και φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο. Το φεστιβάλ επιμελήθηκε η μουσικός Άντρια Νικοδήμου η οποία μας μίλησε για τη νέα αυτή πρωτοβουλία.

Τι είναι ο ελεύθερος αυτοσχεδιασμός και τι η πειραματική μουσική;

Πειραματική μουσική είναι κάθε μουσική που ωθεί τα υπάρχοντα όρια και τους ορισμούς του κάθε μουσικού είδους. Αντιτίθενται και αμφισβητεί τις θεσμοθετημένες συνθετικές, ερμηνευτικές και αισθητικές συμβάσεις στη μουσική. Η έννοια ελεύθερος αυτοσχεδιασμός είναι μια μουσική πρακτική που θα μπορούσαμε να πούμε ότι κατατάσσεται στην πειραματική μουσική. Στοχεύει στην αναζήτηση άλλων μοντέλων δημιουργίας που ρυθμίζουν την αλληλουχία των ήχων, το παίξιμο με άλλους μουσικούς αλλά και τη μορφή του όλου μουσικού αποτελέσματος. Το παίξιμο με άλλους μουσικούς διακατέχεται από μια βαθιά ειλικρίνεια όπου όλα γίνονται για πρώτη και τελευταία φορά στο εδώ και τώρα. Ο ελεύθερος αυτοσχεδιασμός προ(σ)καλεί τους εκτελεστές να συνθέσουν επί σκηνής και επί τούτου. Η δημιουργική αυτή μουσική πρακτική έρχεται λοιπόν να αμφισβητήσει τις συνήθειες και τις έννοιες του σωστού και του λάθους.

Γιατί είναι σημαντικό να γίνεται ένα τέτοιο φεστιβάλ στην Κύπρο;

Ο ελεύθερος αυτοσχεδιασμός αναπτύχθηκε στην Ευρώπη τέλη της δεκαετίας του 1950 και παρόλο που αποτελεί μια μουσική σταθερά ανά το παγκόσμιο, η παρουσία αυτού του είδους μουσικής άργησε πολύ να φτάσει προς τα δικά μας μέρη και μέχρι σήμερα είναι είτε σποραδική, είτε άφαντη. Στην Κύπρο οι συγκεκριμένες πρακτικές και έννοιες δεν έχουν ακόμη πλήρως αποσαφηνιστεί, και ο τόπος στερείται ουσιαστικής τριβής πάνω στη συγκεκριμένη θεματική. Σήμερα, πολλοί/πολλές Κύπριοι μουσικοί οι οποίοι ασχολούνται με τον ελεύθερο αυτοσχεδιασμό και την πειραματική μουσική, διαπρέπουν παγκοσμίως δημιουργώντας πρωτότυπο έργο και συνεργάζονται με μουσικούς διεθνούς φήμης χωρίς όμως να έχουν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν τη δουλειά τους εδώ (στην Κύπρο). Το Breach Festival φιλοδοξεί να καλύψει αυτό το κενό στον μουσικό προσανατολισμό δημιουργώντας γέφυρες και τις προϋποθέσεις εκείνες για τη γόνιμη ανάπτυξη αυτού του μουσικού ιδιώματος. Επιδιώκει στην ανάπτυξη, καλλιέργεια και ένταξη αυτής της μουσικής πρακτικής στη μουσική σκηνή της Κύπρου και του ευρύτερου κοινού της. Στόχος του είναι να ενισχύσει και να υποστηρίξει αυτές τις πρακτικές στην Κύπρο: ελεύθερο αυτοσχεδιασμό, free jazz, σύγχρονη κλασική μουσική, πειραματική ηλεκτρονική μουσική, sound-art, καθώς και πολλές άλλες αχαρτογράφητες ηχητικές περιοχές. Ταυτόχρονα να φανερώσει τις πιθανότητες της συνέργειας αυτού του είδους μουσικής πρακτικής με άλλες τέχνες (εικαστικές τέχνες, βίντεο αρτ, χορός, θέατρο κ.ά.) οι οποίες είναι πολλές και ασύλληπτες.

Η Άντρια Νικοδήμου

Πώς προσέγγισες τη διοργάνωση του φεστιβάλ ως επιμελήτρια;

Στην Κύπρο υπάρχει μεγάλη ανάγκη για νέες δημιουργικές εμπειρίες τόσο για τους καλλιτέχνες όσο και για το κοινό. Ασχολούμαι με αυτό το είδος μουσικής τα τελευταία 12 χρόνια με βάση μου την Αμερική. Ήταν ένα όνειρο που είχα κάποια στιγμή να μεταφέρω την αγάπη μου για αυτή τη μουσική πρακτική και στην Κύπρο. Βρήκα την ευκαιρία τώρα που επέστρεψα να αρχίσω την προσπάθεια με αυτό το φεστιβάλ. Η συνάντησή μου με τον Sharif Sehnaoui και η σύμπραξη με το Irtijal ήταν ένας καταλυτικός παράγοντας καθώς και η στήριξη δύο Κυπρίων μουσικών που ασχολούνται με το συγκεκριμένο μουσικό είδος (του Άλκη Νικολαΐδη και του Γιώργου Μπίζιου).

Συχνά η πειραματική μουσική φαίνεται κάτι εξειδικευμένο που δημιουργείται για τους μουσικούς οι οποίοι ίσως καταλαβαίνουν καλύτερα τη δουλειά πίσω από τον τελικό ήχο. Γιατί δεν έχει απήχηση σε ένα πιο ευρύ κοινό;

Προσωπικά δεν πιστεύω ότι αυτή η μουσική είναι για τους λίγους ή μόνο για εξοικειωμένους ακροατές/μουσικούς. Αντίθετα αυτή η μουσική είναι για όλους μιας και είναι η βάση για την καλλιτεχνική δημιουργία. Ο πειραματισμός και ο αυτοσχεδιασμός είναι έμφυτες ικανότητες του κάθε ανθρώπου. Ο τρόπος όμως της δυτικής εκπαίδευσης εμποδίζει και δυσκολεύει την πρόσβαση σε ακούσματα και δημιουργικές πρακτικές που συνάδουν στην πειραματική μουσική, τόσο σε σπουδαστές όσο και σε καλλιτέχνες. Αυτό είναι μία αλυσιδωτή αντίδραση που ξεκινά από την αρχή της θεσμοθέτησης της μουσικής εκπαίδευσης. Αποτέλεσμα να ξεθωριάσει και να περιθωριοποιεί τις ικανότητες αυτές. Ταυτόχρονα ούτε το κοινό έχει εύκολη πρόσβαση σε αυτά τα ακούσματα με αποτέλεσμα να ακούγεται στα αφτιά του κάτι το ξένο και δυσνόητο. Όπως ανέφερα και παραπάνω στόχος αυτής μουσικής είναι η αναζήτηση άλλων μοντέλων δημιουργίας που ρυθμίζουν την αλληλουχία των ήχων, το παίξιμο με άλλους μουσικούς αλλά και τη μορφή του όλου μουσικού αποτελέσματος. Ο καθένας μπορεί να ακούσει και να νιώσει αυτού του είδους μουσικής με διαφορετικούς τρόπους. Χρειάζεται όμως να φορέσει κανείς, τα αφτιά της περιέργειας και να είναι ανοιχτός σε κάτι που δεν έχει συνηθίσει να ακούει στην καθημερινότητά του. Ό,τι καινοτόμο και έξω από τα οικεία στοιχεία χρειάζεται χρόνο, επιμονή και επανάληψη.

Ποιες ήταν οι προκλήσεις και δυσκολίες που συνάντησες;

Ας μην συγκεντρωθούμε στα αυτονόητα για την οικονομική δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι τέχνες ανά το παγκόσμιο και πόσω μάλλον στην Κύπρο που οι οικονομικοί πόροι είναι πολύ περιορισμένοι σε σχέση με τις καλλιτεχνικές ανάγκες και δυνατότητες των καλλιτεχνών του τόπου. Μεγάλη πρόκληση ήταν και είναι το πώς να περιγράψεις και να μεταδώσεις τη σημαντικότητα της ύπαρξης αυτής της μουσικής παράδοσης και στον τόπο μας, όταν αυτή είναι ασύλληπτη και μπορεί ταυτόχρονα να περιγραφεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους.

Μίλησέ μας για τη συνεργασία του Breach με το φεστιβάλ Irtijal στη Βηρυτό.

Το φεστιβάλ Irtijal είναι το μεγαλύτερο και μακροβιότερο μουσικό φεστιβάλ στον Λίβανο στηρίζοντας τις σύγχρονες και πειραματικές μουσικές πρακτικές τα τελευταία 22 χρόνια. Γνωριστήκαμε με τον Sharif Sehnaoui τον ιδρυτή και οργανωτή του φεστιβάλ Irtijal το περασμένο καλοκαίρι στην Κύπρο μέσω ενός κοινού μας μουσικού συνεργάτη (του Georges Paul). Ο Sharif έχει και κυπριακή υπηκοότητα και με μεγάλη συγκίνηση αγκάλιασε αμέσως την πρωτοβουλία μας για τη δημιουργία του φεστιβάλ Breach στην Κύπρο. Και τα δύο φεστιβάλ έχουν κοινούς στόχους. Η σύμπραξη αύτη, στόχο έχει τη συμμετοχή μουσικών και στα δύο φεστιβάλ, στη δημιουργία ενός διευρυμένου δικτύου μεταξύ τους, και η ύπαρξη ενός νέου μουσικού πυρήνα με τη βάση του στις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, πέραν του δυτικού κόσμου. Παρέχεται η δυνατότητα σε Κύπριους καλλιτέχνες, μουσικούς, και στο ευρύτερο κυπριακό κοινό να έρθει σε επαφή με τις συγκεκριμένες πρακτικές.

* Στο φεστιβάλ συμμετέχουν οι Sharif Sehnaoui, Raed Yassin, Fadi Tabbal, Thomas Ankersmit, Μαρίνα Ταντανόζη, Αλέξια Βασιλείου, Άντρια Νικοδήμου, Άλκης Νικολαΐδης και Γιώργος Μπίζιος. 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ

5 Απριλίου - 20:00-22:00

• APLOMB (Μαρίνα Ταντανόζη και Άντρια Νικοδήμου)


• Inhale… exhale…now open your eyes (Αλέξια Βασιλείου και Άλκης Νικολαΐδης)


• Thomas Ankersmit

Thomas Ankersmit

Αλέξια Βασιλείου |φωτογραφία: Βαλεντίνα Καραντώνη



6 Απριλίου - 20:00-22:00

• AGGA-GAGA (Άλκης Νικολαΐδης & Γιώργος Μπίζιος)


• «A» Trio (Mazen Kerbaj, Sharif Sehnaoui, Raed Yassin)


• Breach Ensemble

Άλκης Νικολαΐδης

A Trio

Γιώργος Μπίζιος

Γιώργος Μπίζιος

Μαρίνα Ταντανόζη

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ

5 Απριλίου - 16:00-19:00 - «Free Improvisation Lab: bring your instruments» - με τους Sharif Sehnaoui, Μαρίνα Ταντανόζη και Άντρια Νικοδήμου

6 Απριλίου - 17:00-19:00 - «Δημιουργικές χρήσεις της τεχνολογίας»: Ξεπερνώντας τους ανθρώπινους περιορισμούς με το «Challenger» - Ένα διαδραστικό όργανο - με τον δρα Άλκη Νικολαΐδη

Εισιτήρια: www.soldoutticketbox.com /Περισσότερες πληροφορίες: 70000216