Στις «τέχνες του θεάματος» τα κυπριακά ποιήματα και τα τραγούδια αποτελούν μαρτυρίες του παραδοσιακού, λαϊκού και λόγιου πολιτισμού του νησιού μας. Η ένωση αυτής της άυλής μας κληρονομιάς με σύγχρονα μουσικά ακούσματα ενισχύουν την προβολή και αποσκοπούν στη διαιώνιση του πολιτισμού και των παραδόσεών μας.
Τα τραγούδια στην κυπριακή παράδοση εξιστορούσαν γεγονότα και ιστορίες, κυρίως σε γιορτές και τα πανηγύρια, στοιχείο που στις μέρες μας οδεύει προς εξάλειψη. Τα τραγούδια που θα ακουστούν στη συναυλία προβάλλουν συναισθήματα, βιώματα, αλλά και εσωτερικές ανησυχίες του σύγχρονου ανθρώπου. Μέσα από αυτά τα τραγούδια, το κοινό θα πάρει μια γεύση από «Της Ψυχής τα Χρώματα», τόσο των δημιουργών όσο και των ερμηνευτών.
Η Χρυσάνθη Σχίζα ασχολείται με τη μουσική και την τραγουδοποιία από τα παιδικά της χρόνια και έχει συμμετάσχει σε πολλές καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και συναυλίες, αλλά και σε εκπομπές και προγράμματα που μεταδόθηκαν από την τηλεόραση και το ραδιόφωνο. Η αγάπη του κόσμου ήταν αυτή που της έδωσε το έναυσμα για τη δημιουργία της πρώτης της δισκογραφικής δουλειάς με τίτλο «Αλήθειες». Η μουσική παράσταση θα περιλαμβάνει κυρίως ζωντανή παρουσίαση αυθεντικών συνθέσεων της Χρυσάνθης Σχίζα, από τον πρώτο της προσωπικό δίσκο, σε στίχους Κύπριων στιχουργών αλλά και της ίδιας. Θα παρουσιαστούν επίσης κυπριακά παραδοσιακά τραγούδια σε πρωτότυπες διασκευές και απαγγελίες παραδοσιακών ποιημάτων.
Ποιο είναι το σκεπτικό της συναυλίας σας;
Ο κάθε άνθρωπος κουβαλά μέσα στην ψυχή του τα δικά του χρώματα και αποχρώσεις, τα δικά του βιώματα, τα δικά του συναισθήματα. Κάθε συναίσθημα και φυσική κατάσταση χαρακτηρίζονται και από ένα χρώμα. Όπως είπε ο αρχαίος φιλόσοφος Σωκράτης, «και η ψυχή, αν είναι να γνωρίσει τον εαυτό της, πρέπει να κοιτάξει σε ψυχή». Έτσι κι εμείς μέσα από αυτά τα τραγούδια και τις ερμηνείες θα προσκαλέσουμε τους ακροατές να μαγευτούν μέσα από «Της Ψυχής τα Χρώματα», κοιτάζοντας με τα μάτια της καρδιάς στις ψυχές των δημιουργών.
Αναφέρεστε σε πρωτότυπες διασκευές. Θα μπορούσατε να γίνετε πιο συγκεκριμένη;
Στόχος μας να αποδώσουμε τα παραδοσιακά τραγούδια με μουσικά όργανα της Δύσης, θέλοντας να δείξουμε πως το κυπριακό παραδοσιακό τραγούδι μπορεί να ερμηνευθεί και να συνυπάρξει με το σύγχρονο, διαχρονικό τραγούδι.
Με τις πρωτότυπες αυτές διασκευές, η παράδοση «δένει» στο σήμερα;
Σίγουρα, όταν έχεις διασκευές ενός παραδοσιακού τραγουδιού με σύγχρονους ήχους ενώνεις το παρελθόν με το παρόν και δημιουργείται ένα δέσιμο και μια συνέχεια της τότε εποχής με τη σημερινή. Δημιουργείται μια σύνδεση των παλαιών γενεών με τις νέες και έτσι μεταλαμπαδεύονται τα έθιμα, οι παραδόσεις, τα ηχοχρώματα, τα βιώματα και οι προβληματισμοί στις νέες γενιές. Η παράδοση είναι κομμάτι μας και είναι πολύ όμορφο το γεγονός ότι σύγχρονοι καλλιτέχνες διασκευάζουν παραδοσιακά κομμάτια και αυτά αγκαλιάζονται από τη νεολαία. Προσωπικά λατρεύω τον δίσκο του Αλκίνοου Ιωαννίδη «'Που Δύσην ώς Ανατολήν - Τραγούδια της Κύπρου», που συμπεριλαμβάνει αγαπημένα παραδοσιακά κυπριακά τραγούδια όπως Τ' Αϊ-Γιωρκού, Τριανταφυλλένη, Αχερόμπασμαν, κ.ά.
Πώς θα χαρακτηρίζατε τη μουσική κυπριακή παράδοση; Μπορείτε να αναφερθείτε στα χαρακτηριστικά που σας γοητεύουν;
Η κυπριακή μουσική παράδοση έχει δημιουργηθεί από τον λαό της Κύπρου και διαδόθηκε μέσα από τους αιώνες από στόμα σε στόμα, επηρεαζόμενη από τη βυζαντινή μουσική και τους διάφορους κατακτητές του νησιού μας. Μέσα από τα κυπριακά τραγούδια, οι τραγουδιστές τραγουδούσαν τη χαρά, τον πόνο, τον έρωτα, κατορθώματα αλλά και βιωματικές ιστορίες. Αυτό είναι και το κομμάτι που αγαπώ ιδιαίτερα στην κυπριακή παράδοση και είναι και το στοιχείο που προσπαθώ να βάζω σε όλα τα τραγούδια μου. Τα τραγούδια δηλαδή να έχουν μέσα μια ιστορία, ένα βίωμα που να μπορεί ο ακροατής να ταυτιστεί μαζί του και να συναισθανθεί αυτά που αφηγούνται οι στίχοι.
Από πού εμπνευστήκατε τις δικές σας συνθέσεις;
Στη συναυλία θα ακουστούν δικές μου συνθέσεις από τον πρώτο ακυκλοφόρητο προσωπικό μου δίσκο με τίτλο «Αλήθειες». Όλα τα τραγούδια τα οποία έχω γράψει, καθώς και οι στίχοι, είναι βιωματικά, δηλαδή η έμπνευση προέκυψε μέσα από προσωπικά συναισθήματα, βιώματα και ανησυχίες τα οποία ήθελα να μοιραστώ με τον κόσμο. Η έμπνευση της μελοποίησης στίχων άλλων καλλιτεχνών δημιουργείται μέσα μου όταν αυτά που αφηγείται ένας στίχος μιλά στην ψυχή μου. Πολλές φορές είναι λες και ακούω τις μελωδίες και τα ηχοχρώματα καθώς πρωτοδιαβάζω τους στίχους και είναι εκείνη τη στιγμή που πρέπει να τρέξω στην κιθάρα μου.
INFO
**«Της Ψυχής τα Χρώματα» | Συντελεστές | Χρυσάνθη Σχίζα: φωνή, συνθέσεις και σύλληψη ιδέας. Κυριάκος Κώστα: καλλιτεχνική επιμέλεια και πιάνο. Αλέξανδρος Κωμοδρόμος: ηλεκτρική κιθάρα. Έλενα Ερωτοκρίτου: μπάσο. Χρήστος Ερωτοκρίτου: τύμπανα | Διάρκεια: 60' | Ημερομηνία: Πέμπτη 29 Ιουνίου 2023 | Ώρα: 20:30 | Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου, Φανερωμένης 86-90, 1011, Λευκωσία | Για πληροφορίες: 22128157. Είσοδος ελεύθερη | Τα βράδια των εκδηλώσεων του φεστιβάλ Τεχνών Faneromeni23, τα μουσεία και οι εκθέσεις του Πολιτιστικού θα είναι ανοιχτά μέχρι τα μεσάνυχτα | www.boccf.org.
ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΕΧΝΩΝ FANEROMENI '23
Στις 13 Ιουλίου η καλλιτεχνική ομάδα του πιανίστα Μανώλη Νεοφύτου θα μας προσφέρει μια περιήγηση σε παραδοσιακές μουσικές της Κύπρου και διαφόρων περιοχών της Ελλάδας με διασκευές για δύο πιάνα, λαούτο, αναγεννησιακό λαούτο, βιολί, κρουστά και φωνή με τη μουσική παράσταση «'Που Δύσην ώς Ανατολή».
Η μουσική ομάδα Ρεμπέτικη ΦαΤριά, παραμένοντας πιστή στη μεταφορά ήχου και στίχου, την Πέμπτη 27 Ιουλίου με τη μουσικοχορευτική παράσταση «Θέλω Τραγούδια να σου πω, σκοπούς να σου Χορέψω» θα παρουσιάσει τις γέφυρες της κοινής μουσικής παράδοσης Κύπρου, Ελλάδας & Μικράς Ασίας στις οποίες μέσα στο πέρασμα των χρόνων οι λαοί συνυπήρξαν σε κοινές πολιτιστικές δράσεις.
Την αυλαία του φεστιβάλ θα κλείσει στις 14 Σεπτεμβρίου η παράσταση «Κόρη, αρφή, μάνα, στετέ», μια αφετηρία στη μουσική παράδοση του τόπου μας έχοντας υπ' όψιν τη σημαντική συμβολή των γυναικών στη διάσωση και μετάδοσή της.
Η αυλή του Πολιτιστικού Ιδρύματος μετατρέπεται και αυτή τη χρονιά σε έναν υπαίθριο καλοκαιρινό κινηματογράφο για μικρούς και μεγάλους, με μια σειρά προβολών σε συνεργασία με τον Όμιλο Φίλων Κινηματογράφου. Οι ταινίες που θα προβληθούν φέτος είναι: «ΑΙΝΜΠΟ: Η πριγκίπισσα του Αμαζονίου» (06/07), «Ticket to Paradise - Εισιτήριο για τον Παράδεισο» (03/08), «Pil’s adventure - Η πριγκίπισσα Αλάνι» (31/08) και «Top Gun Maverick» (07/09).
