Γράφει η Ελένη Δημητρίου

Είναι δυστυχώς όλο και πιο σπάνιο να συναντάς πολλούς αληθινά εμπνευσμένους διευθυντές στα κυπριακά σχολεία. Οι περισσότεροι, φοβισμένοι, ακολουθούν τις εντολές, κρατώντας από το πρωί εγκυκλίους - κάποιος τους είπε διακομιστές εντύπων. Ωστόσο, μερικοί διευθυντές και μερικές διευθύντριες σίγουρα υπάρχουν και πάντα είναι μεγάλη χαρά να μπορούμε να παρουσιάζουμε ένα μικρό λιθαράκι από τη διαφορετικότητά τους. Αυτοί οι λίγοι διευθυντές είναι ίσως και οι πιο χαρούμενοι άνθρωποι, με μια χαρά τόσο αναβλύζουσα και μεταδοτική. Στις πιο κάτω γραμμές, ο κύριος Κώστας Μυλωνάς, διευθυντής του Περιφερειακού Γυμνασίου Πέρα Χωριού Νήσου, μας κερνά μυρωδάτο καφέ, μας υποδέχεται με άπλετο χαμόγελο, και με μια δυνατή χειραψία μας γυμνάζει υπαίθρια σε έναν χώρο φανταστικό, που όσο ήμασταν εκεί , αν και βροχερή η Τετάρτη, μας γέμισε φως και ελπίδα. Ναι, το διαφορετικό υπάρχει, μπορεί να υπάρξει, και είναι ήδη ανάμεσά μας. Στις πιο κάτω γραμμές απομαγνητοφωνήσαμε τις πιο ενθουσιώδεις σκέψεις αυτού του ωραίου ανθρώπου που στο συγκεκριμένο σχολείο είναι μόνο έναν χρόνο διευθυντής, απόδειξη πως σπουδαίες ιδέες μπορούν να εφαρμοστούν σύντομα και πρακτικά, φτάνει να τολμούμε.

Και όταν το πρόσωπο του σκοτείνιαζε, έριχνε μια ματιά έξω στον ζοφερό ουρανό, έπαιρνε μια βαθιά ανάσα ρουφώντας τον καφέ του και ξεπερνούσε σχεδόν αμέσως τη διαφαινόμενη μιζέρια. 

Κ. Κώστα, ποια είναι η σχέση σας με τη γυμναστική;

Η ειδικότητά μου στη Γυμναστική Ακαδημία στη Θεσσαλονίκη ήταν η ενόργανη γυμναστική. Ήταν ένας δύσκολος κλάδος να μπεις, στη χρονιά μου ήμασταν μόνο οκτώ φοιτητές. Με την επιστροφή μου στην Κύπρο, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, ξεκίνησα δουλειά σε ένα υπόγειο γυμναστήριο στη Θεμιστοκλή Δέρβη, όπου προσφέραμε ενόργανη γυμναστική, μαζί με ακόμα έναν συνάδελφο. Ήμασταν οι πρώτοι με αυτή την ειδικότητα. Μετά ήθελα να ανοίξω δικό μου γυμναστήριο, ενοικίασα στην Έγκωμη έναν μικρό χώρο και από τότε του έκανα μέχρι…. και έντεκα φορές επέκταση. Όνειρό μου ήταν να κάνω ένα γυμναστήριο με χαμηλό μηνιαίο κόστος. Να είναι προσιτό στον κόσμο. Ένα λαϊκό γυμναστήριο. Πιστεύω η γυμναστική είναι κάτι που πρέπει να το χαίρεται όλος ο κόσμος. Αν έκανα ένα γυμναστήριο ακριβό, θα ερχόταν μόνο μια μικρή μερίδα ανθρώπων. Ήθελα να δω στο γυμναστήριό μου ανθρώπους που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα, έπαιρνα μεγάλη εκτίμηση και αγάπη από αυτούς, με πολλούς αναπτύξαμε σχέση φιλίας. Με γέμισε σαν άνθρωπο, εκείνο που ήθελα να πετύχω το πέτυχα χωρίς να γίνω πλούσιος, είχε περίοδο που είχα 950 μέλη στο γυμναστήριο.

Γι᾽ αυτό και προσπαθείς να φέρεις το γυμναστήριο στο σχολείο;

Πάντα ήθελα να υπάρχει ένα υπαίθριο γυμναστήριο στα σχολεία, το θεωρώ σαν εργαστήριο, όπως αυτό της βιολογίας και της χημείας. Ειδικά μετά την κλεισούρα της πανδημίας, η ανάγκη για κάτι τέτοιο ήταν ακόμα μεγαλύτερη. Είναι ένας τρόπος να εκτονώνουν τα παιδιά την ενέργειά τους, ενισχύοντας ταυτόχρονα τη σωματική και ψυχική τους ευεξία. Ένα γυμναστήριο στο πρότυπο της λειτουργικής προπόνησης, όπου το ασκησιολόγιο σχεδιάζεται με βάση κινήσεις της καθημερινότητας και την καλλισθενική γυμναστική, μια μορφή προπόνησης ενδυνάμωσης που αποτελείται από μια ποικιλία κινήσεων που ασκούν μεγάλες μυϊκές ομάδες .Αυτές οι ασκήσεις εκτελούνται συχνά ρυθμικά και με ελάχιστο εξοπλισμό, δεν απαιτούν βάρη, αλλά χρησιμοποιείται το ίδιο το βάρος του σώματος για τη μυϊκή ενδυνάμωση. Είναι αυτή τη στιγμή πρώτο στις προτιμήσεις του κόσμου σαν προπονητικό σύστημα. Αυτό είναι το όνειρό μου. Αν γινόμουν επιθεωρητής για λίγο καιρό, θα ήθελα να μπορέσω να υλοποιήσω αυτό, κάθε σχολείο να έχει το δικό του υπαίθριο γυμναστήριο.Η πρώτη απόπειρα ήταν στο Λύκειο Ακρόπολης στη Λευκωσία, το οποίο λειτούργησε για έναμιση χρόνο, αλλά μόλις έφυγα το έβγαλαν. Επικαλέστηκαν λόγους ασφάλειας…

Γιατί είναι τόσο δύσκολο να έχει ένα σχολείο πισίνα ή…

Να έχει σιντριβάνια, κιόσκια! Ενυδρείο… όπως αυτό που έχουμε στο προχώλ του σχολείου εδώ! Ήμουν δύο χρόνια στο Γυμνάσιο Λινόπετρας. Είχαμε φτιάξει στην αυλή έναν λαχανόκηπο, οι μαθητές καλλιεργούσαν λαχανικά και τα πουλούσαν και τα κέρδη πήγαιναν στα άπορα παιδια.Σήμερα όλα αυτά δεν υπάρχουν, όταν μετατέθηκα ο κήπος απλά αφέθηκε… δεν υπάρχει συνέχεια. Δεν έχουμε υπόθεση. Ίσως γιατί οι εκάστοτε υπουργοί Παιδείας είναι τεχνοκράτες επί το πλείστον. Δεν μπήκαν ποτέ 40 λεπτά στην τάξη για να κάνουν μάθημα. Να νιώσουν τους μαθητές και την πίεση… Όταν κάποιος μεταφέρεται σε μια καρέκλα, χάνει επαφή, απομακρύνεται. Το σχολείο θέλει ανθρώπους κοντά του που να καταλαβαίνουν την πραγματικότητα, να μπορούν να βρίσκουν ευχάριστες λύσεις στα προβλήματα.



Τεράστιος αριθμός μαθητών στα γυμνάσιο δεν έχουν κλίση σε «ακαδημαϊκά» μαθήματα… θα μπορούσαν να υπάρχουν τεχνικά εργαστήρια με εκπαιδευτές, όπως στις τεχνικές σχολές και αυτά τα παιδιά να μπορούν να μάθουν κάτι πιο πρακτικό μαζί με τα βασικά μαθηματικά και νέα ελληνικά. Τα σχολεία δεν είναι ανθρώπινα, τα παιδιά είναι πιεσμένα, ακόμα περισσότερο οι γονείς, αυτό που θεωρούν σημαντικό είναι ποιος θα είναι ο καλύτερος, κυνηγούν τους βαθμούς και δεν καλλιεργούν τον χαρακτήρα των μαθητών, να είναι ευγενικά, να πονούν για τους άλλους, να χαίρονται για τον άλλο, να βοηθούν τον άλλο, να λένε συγγνώμη, ευχαριστώ, παρακαλώ, να σου λένε καλημέρα το πρωί. Αυτά δεν τα ακούς στο σχολείο …

Χάσαμε γενικά το παιχνίδι σαν κοινωνία όταν δεν μπορούμε να χτίσουμε επικοινωνία με αυτές τις ηλικίες. Ένα τόσο όμορφο νησί με άπλετο ήλιο τις περισσότερες μέρες του χρόνου, καταντήσαμε να γίνουμε ένας καταθλιπτικός λαός… παχύσαρκα παιδιά στο 54%, παιδιά με σκολίωση, κύφωση, λόρδωση... Γιατί συμβαίνουν; Επειδή οι υποδομές στα σχολεία δεν είναι εκσυγχρονισμένες, τόσα έχουν ειπωθεί για το βάρος της τσάντας. Είχαμε εισηγηθεί τα θρανία να ανοίγουν, οι καρέκλες να ρυθμίζονται...

Πώς κατάφερες να υλοποιήσεις την ιδέα σου στο Γυμνάσιο του Πέρα Χωριού Νήσου;

Οι δυσκολίες ήταν πολλές, έπρεπε να καθαρίσουμε τον χώρο, να γίνει η υποδομή με μπετόν. Τα σχέδια τα είχα ήδη έτοιμα, αφού το είχα υλοποιήσει στο παρελθόν στο Λύκειο Ακρόπολης. Έπρεπε να βρεθεί η χρηματοδότησή του. Μίλησα με τον σύνδεσμο γονέων που ήταν πολύ θετικός. Τα παιδιά επίσης πολύ ενθουσιασμένα, όπως και συνάδελφοι. Δεν το πίστευαν ότι θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο. Τα λεφτά βρέθηκαν από καλούς φίλους του σχολείου, όλοι βοήθησαν και μαζέψαμε το ποσό. Ιδιωτικές επιχειρήσεις στην περιοχή επίσης χορήγησαν ένα ποσό, ο σύνδεσμος γονέων, το μαθητικό συμβούλιο, το ταμείο του διευθυντή, το ΔΡΑΣΕ, το οποίο μας βοήθησε με ένα σημαντικό ποσό και εργοδότησε μια γυμνάστρια που είναι παρούσα εδώ κάθε μέρα για τρεις ώρες. Όσα παιδιά έχουν κενή, μπορούν να γυμναστούν στον χώρο με την καθοδήγησή της. Ο εξοπλισμός είναι επαγγελματικός με όλες τις προδιαγραφές για ασφάλεια. Ένιωσα υπέροχα όταν ολοκληρώθηκε! Όπως και τα παιδιά, οι συνάδελφοι και οι γονείς. Η συμμετοχή των παιδιών είναι τεράστια. Αν δεν χτυπούσε το κουδούνι για να πάνε πίσω στις τάξεις, θα μπορούσαν να μείνουν εκεί για ώρες.



Βλέπεις διαφορά στα παιδιά;

 Ήδη παρατηρώ ότι μειώθηκε η παραβατικότητα, ήδη μαθητές με πολλή ενέργεια, συνήθως «παραβατικοί», είναι πάντα εκεί και τους δόθηκε επίσης η ευθύνη να επιβλέπουν το γυμναστήριο εκ περιτροπής. Νομίζω βοηθά στη λύση αρκετών προβλημάτων στο σχολείο. Τα παιδιά γυμνάζονται σε μια σύγχρονη προπονητική διάσταση και τα αποτελέσματα αυτής της γυμναστικής, με έμφαση το βάρος του σώματος, είναι φανταστικά. Βοήθησε την αυτοπεποίθηση τους, ειδικά παιδιά με κινητικές δυσκολίες ή υψοφοβία. Η προπόνηση αυτή τους βοηθά να ξεπεράσουν τους φόβους τους και να εξελίξουν το εύρος κίνησής τους και τις φυσικές τους δεξιότητες, τη δύναμη, εκρηκτικότητα, ευλυγισία, συντονισμό. Την καρδιοαναπνευστική αντοχή και νευρομυϊκή συναρμογή. Είναι τόσο μεγάλη η προσαρμοστικότητα αυτής της προπόνησης, που ακόμα και παιδιά που είναι αδύνατα κινητικά, σε έναν μήνα βελτιώνονται πάνω από το 50%.

 Και το υπουργείο;

Στόχος μου είναι να εφαρμοστεί σε όλα τα σχολεία της Κύπρου. Το κόστος δεν είναι υψηλό, αλλά κάποιοι πρέπει να αναλάβουν τη χρηματοδότηση. Το ΥΠΠΑΝ δεν φαίνεται πρόθυμο προς το παρόν να χορηγήσει κάτι τέτοιο. Όταν ήρθε ο επαρχιακός και το είδε, έμεινε άναυδος. Η πρώτη του ερώτηση ήταν πού βρήκα τα λεφτά. Δεκάδες εκατομμύρια δόθηκαν για περιφράξεις σχολείων παγκύπρια. Χρησιμοποίησαν το ίδιο μέταλλο με το οποίο κατασκευάστηκε το γυμναστήριο. Με αυτό το ποσό θα υλοποιούνταν γυμναστήρια σε κάθε κυπριακό σχολείο. Ακόμα ένα «αλλά»του συστήματος, που πάντα υπάρχει ένα «αλλά» ως απάντηση σε πρωτοποριακές εισηγήσεις, είναι το θέμα της ασφάλειας που προβλημάτισε αρχικά. Σε αυτό το γυμναστήριο κανένα παιδί δεν θα χτυπήσει, με μια ματιά στον σχολικό χώρο θα βρει κανείς πολλά σημεία που μπορεί να αποτελέσουν πιθανή αιτία τραυματισμού, όπως για παράδειγμα τα θρανία των οποίων οι γωνίες είναι πολύ αιχμηρές και ήδη τραυματίστηκαν μαθητές, η ασφάλειά τους δεν πιστοποιήθηκε από κανέναν.

Τι θέλεις να βλέπεις στο σχολείο;

Όταν μπαίνω στο αυτοκίνητό μου το πρωί, θέλω να πηγαίνω σε έναν χώρο όπου θα βρω φίλους. Να κάνουμε κουβέντα και αστεία με τους συναδέλφους, να λύνουμε ό,τι προβλήματα υπάρχουν με συζήτηση. Θέλω να βλέπω μαθητές χαρούμενους, ένα σχολείο που να σε εμπνέει. Να νιώθει ελεύθερος ο μαθητής να ακούσει μουσική, να παίξει, να υπάρχει ζεστασιά, να το νιώθουν σαν το δεύτερό τους σπίτι. Νιώθω ότι τα απλά τα κάνουμε δύσκολα. Όταν ρωτήσεις μαθητές αν αγαπούν το σχολείο τους, θα σου πουν «όχι», και οι βασικοί λόγοι έχουν να κάνουν, είτε με καθηγητές, είτε με το περιβάλλον του σχολείου. Υπάρχει μια δυστυχία, θέλω να βλέπω χαρούμενους μαθητές, είναι πνιγμένοι στα διαγωνίσματα, στα βιβλία, στα ιδιαίτερα μαθήματα και δεν χαίρονται τη ζωή τους. Εμείς στην ηλικία τους τρέχαμε στις αλάνες.

Η γυμναστική είναι τρόπος ζωής, δεν είναι μάθημα. Πιστεύω δεν θα έπρεπε να βαθμολογείται. Θα έπρεπε να εναλλάσσονται οι δραστηριότητες, πέρα από τα ομαδικά αθλήματα και ένα καθιερωμένο ασκησιολόγιο. Θα μπορούσαν να υπάρχουν υποδομές για κολύμβηση, ή εισαγωγή και γνωριμία με άλλες δραστηριότητες, όπως γιόγκα, αναρρίχηση, χορό, πολεμικές τέχνες.

Ήδη επικοινώνησαν μαζί μου συνάδελφοι από άλλα σχολεία που θα ήθελαν να εφαρμόσουν την ιδέα του υπαίθριου γυμναστηρίου. Είμαστε στη διαδικασία υλοποίησης ενός εγχειριδίου χρήσης με εισηγήσεις για ασκησιολόγιο, κατασκευαστικό προϋπολογισμό κ.λπ. Το οποίο θα μπορούσε να συμβουλευτεί και ένας δήμος ή μια κοινότητα, αν θα ήθελε να δημιουργήσει ένα τέτοιο γυμναστήριο σε έναν δημόσιο χώρο ή σε πάρκα. Η γυμναστική είναι φάρμακο μεγάλο, είναι το πιο φτηνό και ανώδυνο φάρμακο.

---

«Κάνω πρωταθλητισμό στο βόλεϊ. Το υπαίθριο γυμναστήριο είναι από τις καλύτερες δράσεις σε γυμνάσιο, πιστεύω. Άργησε να γίνει, είναι ένα βήμα που θα έπρεπε να γίνει σε όλα τα σχολεία. Ακόμα και συμμαθήτριΈς μου που δεν είναι αθλητικοί τύποι τις είδα να γυμνάζονται στις μπάρες και να το απολαμβάνουν.Ο τρόπος που είναι διαμορφωμένο τις έκανε να θέλουν να γυμναστούν.Το περιβάλλον είναι οικείο, το γρασίδι, τα όργανα. Είναι ενδιαφέρον, είναι σαν παιχνίδι.Το ότι είσαι με τους φίλους σου και μπορείς να δημιουργήσεις το δικό σου ασκησιολόγιο, αυτό το κάνει πολύ πιο ενδιαφέρον.»-Αντρεάνα, 3η γυμνασίου





«Παίζω ποδόσφαιρο και πολλά άλλα αθλήματα.Το γυμναστηριο είναι τέλειο για όλες τις ηλικίες στο σχολείο. Πιστευω τηρούμε τους κανόνες ασφαλείας. Επίσης, το φροντίζουμε, να είναι καθαρό, να μένει σε καλή κατάσταση. Σίγουρα θα μου προσφέρει ενδυνάμωση και επίσης θα βελτιωθεί η νοοτροπία μου. Ήδη παρατήρησα ότι με βοηθά στη συγκέντρωση, γιατί το συγκεκριμένο είδος ασκήσεων προϋποθέτει πολλή συγκέντρωση και συντονισμό νου και σώματος.» Τσάρλι, 2α γυμνασίου

«Είναι ένας πολύ καλός τρόπος γυμναστικής. Το διάλειμμα μπορούμε να πάμε εκεί να βάλουμε μουσική και να γυμναστούμε, δεν είμαστε συνέχεια στα κιντά. Σιγά - σιγά βελτιωνόμαστε στις ασκήσεις επίσης.» Σοφία, 2α γυμνασίου