Η έκθεση εστιάζει στη φύση και ιδιαίτερα στα βουνά στο ζωγραφικό έργο του Νίκου Νικολαΐδη (1884–1956), παρουσιάζοντας σχέδια και πίνακες του καλλιτέχνη από το Τρόοδος και το όρος Σινά. Τα έργα αντλούνται από την Κρατική Συλλογή Κυπριακής Τέχνης, τη Δημοτική Πινακοθήκη Λεμεσού, την προσωρινή Δημοτική Πινακοθήκη Αμμοχώστου—Δημοτικό Μουσείο Αγίας Νάπας «Θάλασσα», όπως επίσης και από συλλογές ιδιωτών.

Περισσότερο γνωστός ως συγγραφέας, ο Νίκος Νικολαΐδης μαθαίνει να ζωγραφίζει περιπλανώμενος· αρχικά στην κυπριακή ύπαιθρο ως μαθητευόμενος αγιογράφος και αργότερα στην Ευρώπη, όπου βιοπορίζεται ως καλλιτέχνης δρόμου. Στην Αίγυπτο, όπου εγκαθίσταται μόνιμα το 1924, η σχέση του με τη ζωγραφική εξακολουθεί να ορίζεται μέσα από την εμπειρία της περιπλάνησης. Ζώντας «κάτω από μια σκηνή σαν μπεντουβίνος», όπως αναφέρεται σε εφημερίδες της εποχής, ταξιδεύει στην κοιλάδα του Νείλου και στην έρημο Σαχάρα. Επισκέπτεται το όρος Σινά δυο φορές –το 1927 και το 1930. Στα έργα του από την περιοχή αντικατοπτρίζεται η γοητεία που εξασκεί σε αυτόν η ιδέα του βιβλικού αχανούς τοπίου, όπου βουνά, βραχώδη και απόκρημνα, διεκδικούν τη διάσταση του υπερβατικού την ίδια στιγμή που λειτουργούν ως τόποι αναζήτησης προσωπικής λύτρωσης.

Στα ταξίδια του στην Κύπρο συνηθίζει να παραθερίζει στις Πλάτρες, όπου σχεδιάζει σύμφωνα με μαρτυρίες, παρέα με τον Αιγύπτιο ζωγράφο και φίλο του, Μοχάμεντ Νάγκι (1888–1956). Στα σχέδιά του, η ορεινή περιοχή του Τροόδους, περισσότερο οικεία και λιγότερο δραματική από το τοπίο στο Σινά, γίνεται τόπος μελέτης και παρατήρησης της φύσης.

Η έκθεση στο ξενοδοχείο Μινέρβα—σε έναν χώρο φορτισμένο με την ιδέα του ταξιδιού και της μετακίνησης—επιδιώκει να αναδείξει τη σύνδεση του καλλιτέχνη με το φυσικό τοπίο της περιοχής την ίδια στιγμή που υπογραμμίζει την επιθυμία στη ζωή και τη δουλειά του για διαρκή περιπλάνηση και εξερεύνηση, την οποία ο ίδιος σε μια πρόζα του συνταυτίζει με την επιθυμία για μια «ήσυχη ζωή […] με τη φύση για συντροφιά».

Το παράλληλο πρόγραμμα της έκθεσης περιλαμβάνει ξεναγήσεις από τους επιμελητές, κύκλο αναγνώσεων με προσκεκλημένους συνεργάτες, εργαστήριο σχεδίου και την ημερίδα Ποιητική του αρχείου: Δουλεύοντας με καλλιτεχνικά αρχεία και κληροδοτήματα.

Η έκθεση και το παράλληλο πρόγραμμα ‘Ζωή όμοια μ’ έναν ορίζοντα’: Φύση και περιπλάνηση στη δουλειά του Νίκου Νικολαϊδη είναι πρωτοβουλία του Celadon Center for Arts & Ecologies και χορηγείται από το Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού, Υφυπουργείο Πολιτισμού με την υποστήριξη του Pylon Art & Culture και του Ινστιτούτου Γκαίτε Κύπρου.

Σχεδιασμός έκθεσης: Μιχάλης Παυλίδης

*Εικόνα: Νίκος Νικολαΐδη, Βουνά (Κύπρος), χωρίς ημερομηνία, ιδιωτική συλλογή.

Τίτλος: Νίκος Νικολαΐδης, Οι άνθινες και οι ανθρώπινες ζωές (1938), 39.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

Η συλλογή βιβλίων του Νίκου Νικολαΐδη επιβιώνει αποσπασματικά στο αρχείο Μαστρή, το οποίο πέρασε πρόσφατα στο Παττίχειο Δημοτικό Μουσείο - Ιστορικό Αρχείο. Η συλλογή περιλαμβάνει πεζογραφία, ποίηση και δοκίμια σημαντικών συγγραφέων της ελληνικής και κυπριακής λογοτεχνίας των αρχών του εικοστού αιώνα. Στην έκθεση, το εικαστικό έργο του Νικολαΐδη συνυπάρχει με επιλογές τίτλων από το αρχείο Μαστρή, οι οποίες πλαισιώνονται από κύκλο αναγνώσεων με στόχο τη σύνδεση της καλλιτεχνικής με τη λογοτεχνική σύλληψη της φύσης στη δουλειά του, όπως και την αναζήτηση κοινών θεματικών και αισθητικών προβληματισμών στο έργο σύγχρονών του συγγραφέων.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΣΧΕΔΙΟΥ

Εργαστήρι σχεδίου με τον Λεόντιο Τουμπουρή. Για δήλωση συμμετοχής στέλνετε e-mail με θέμα «ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΣΧΕΔΙΟΥ» στο arts.celadon@gmail.com (ονοματεπώνυμο, τηλέφωνο επικοινωνίας). Απευθύνεται σε ενήλικες. Η συμμετοχή στο εργαστήριο είναι δωρεάν. Αριθμός συμμετεχόντων: 15 άτομα. Παρέχονται υλικά.

ΗΜΕΡΙΔΑ

Ποιητική του αρχείου: Δουλεύοντας με καλλιτεχνικά αρχεία και κληροδοτήματα

Αρκετά έργα του Νίκου Νικολαΐδη θεωρούνται σήμερα χαμένα ή μη ανιχνεύσιμα, εγείροντας ουσιαστικά ερωτήματα γύρω από ζητήματα διατήρησης της υλικής και άυλης κληρονομιάς των καλλιτεχνών, ιδιαίτερα εντός των συνθηκών που ορίζουν την κυπριακή εικαστική δημιουργία, όπου εκκρεμούν θεσμοί μελέτης και προβολής της πολιτιστικής παραγωγής, όπως η σύσταση κρατικού μουσείου μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης.

Τι απομένει από το όραμα και την επίδρασή ενός καλλιτέχνη όταν μεγάλο μέρος του έργου του δεν είναι πλέον προσβάσιμο; Τι είδους ερευνητικές και επιμελητικές προσεγγίσεις μπορούν να αναπτυχθούν ως ανταπόκριση; Και επιπλέον, τι ιστορική γνώση παράγεται στη βάση ασυνέχειας και κενών;

Αυτά και άλλα ερωτήματα θα απασχολήσουν την ημερίδα με τίτλο Ποιητική του αρχείου: Δουλεύοντας με καλλιτεχνικά αρχεία και κληροδοτήματα, στην οποία ερευνητές, επιμελητές και καλλιτέχνες συζητούν πρακτικές και εργαλεία διαχείρισης, προστασίας και ανάδειξης καλλιτεχνικών αρχείων και κληροδοτημάτων. Γλώσσα διεξαγωγής ημερίδας: Αγγλικά. Με τη συμμετοχή των Έλενα Παπαδοπούλου, Nadia von Maltzahn, Anna Schäffler, Μαρίνας Σχίζα και Βαλεντίνου Χαραλάμπους, Ιουλίτας Τουμαζή και ΆνναΜαρίας Χαραλάμπους.

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Σάββατο 22 Φεβρουαρίου (εγκαίνια)

ΞΕΝΑΓΗΣΗ στις 14:00

Με τους επιμελητές

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ στις 15:30

Οι Μαρία Ιωάννου, Σταύρος Σταύρου Καραγιάννης, Ελένη Ξένου και Σωφρόνης Σωφρονίου διαβάζουν Τεύκρο Ανθία, Νίκο Νικολαΐδη και Γιώργο Φιλίππου Πιερίδη.

Σάββατο 1 Μαρτίου

ΞΕΝΑΓΗΣΗ στις 12:00

Με τους επιμελητές

Κυριακή 2 Μαρτίου

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΣΧΕΔΙΟΥ 11:00-16:00

Με τον Λεόντιο Τουμπουρή

Σάββατο 8 Μαρτίου

ΞΕΝΑΓΗΣΗ στις 12:00

Με τους επιμελητές

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ στις 15:00 Οι λέξεις αιωρούνται, οι ορίζοντες πέφτουν. Απόγευμα περιπλάνησης με τις Fisherwomxn (Σέτα Αστραίου Καρύδη, Μύριαμ Γκατ και Ιουλίτα Τουμαζή).

Κυριακή 16 Μαρτίου

ΗΜΕΡΙΔΑ στις 11:00

Με τη συμμετοχή των Έλενα Παπαδοπούλου, Nadia von Maltzahn, Anna Schäffler, Μαρίνας Σχίζα και Βαλεντίνου Χαραλάμπους, Ιουλίτας Τουμαζή και ΆνναΜαρίας Χαραλάμπους.

Για περισσότερες πληροφορίες:

arts.celadon@gmail.com

Instagram: https://www.instagram.com/arts.celadon

FB: https://www.facebook.com/people/Celadon-Center-for-Arts-Ecologies/61571795774888/

Ξενοδοχείο Μινέρβα

Σπύρου Κυπριανού 36, Πάνω Πλάτρες, 4820

22 Φεβρουαρίου – 16 Μαρτίου 2025

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΣΑΒΒΑΤΟ, 22 Φεβρουαρίου στις 12:00

Ώρες λειτουργίας: 12:00-18:00, Σάββατο και Κυριακή