Το πρώτο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης της Κύπρου  δημιουργήθηκε στην Ακουρδάλεια, ένα χωριό με γραφικό χαρακτήρα, σύμφωνα με τον πρόεδρο του κ.σ. Κάτω Ακουρδάλειας, Βλαδίμηρο Θεοδοσίου. Δημιουργήθηκε με πολύ μεράκι από τον πατέρα του κ. Θεοδοσίου, τον  αείμνηστο Θεοδόση Σοφοκλέους στο πρώην δημοτικό σχολείο του χωριού. Ήταν είπε, πολύ προοδευτικός άνθρωπος. Σε οδοιπορικό του «Π» στην κοινότητα της Κάτω Ακουρδάλειας και στο πλαίσιο επίσκεψης στο πρώτο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης διαφαίνεται η αγάπη της κοινοτικής αρχής για τον τόπο αλλά και για την παράδοση. Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης στην Ακουρδάλεια στεγάζεται στο παλιό σχολικό κτήριο και βρίσκεται στην πλαγιά του λόφου, δίνοντας στον επισκέπτη την εικόνα πολιτισμού και τοπικής τέχνης.

Κοφίνια, λαμιντζάνα, μηχανή για άλεσμα σταφυλιών, πιεστήρι σταφυλιών, καυστήρας, νεροκόλοκα, κουρελού, ταγάρι με κέντημα Φύτης, αδράχτι, απήλιχτρος, χτένια, καρκά για το άνοιγμα του πανιού με το πάτημα των πατιδιών, ροδάνι και καννορόδανο δουλαπιού, νήματα βαμβακερά, μεταξωτή θηλιά, και καννορόδανο είναι μερικά από τα εκθέματα που φιλοξενεί το μουσείο.

Επίσης, δουλάπι για το μασούρισμα και κάννισμα, ανέμη για το ξετύλιγμα θηλιών, παραδοσιακός αργαλειός, «βούφα» ή « αρκαστήρι», σιδεροδούλαππο, εκκονιστήρας για το καθάρισμα του βαμβακιού από τους σπόρους, ανδρική φορεσιά, ζιμπούνι με χειροποίητη βαμβακερή αλατζιά, βράκα, βαμβακερό πουκάμισο και δερμάτινες ποδίνες, γυναικεία φορεσιά «σαγιά» με χειροποίητη βαμβακερή αλατζιά με εσωτερική βαμβακερή πουκαμίσα, βρακιά, δερμάτινες ποδίνες και νυφικό κρεβάτι.

Θρύλοι 

Σύμφωνα με τον κοινοτάρχη Κάτω Ακουρδάλειας στην περιοχή ακόμη υπάρχουν θρύλοι για τον Διγενή Ακρίτα, τη μεσαιωνική Ρήγαινα και κάποιο κρυμμένο θησαυρό της. Ο Διγενής Ακρίτας είπε, είχε μια έπαυλη στην Πάνω Ακουρδάλεια που μέχρι και σήμερα η περιοχή εκείνη ονομάζεται Διγενίδες. Η Ρήγαινα είχε το  τσιφλίκι, στην περιοχή της Κάτω Ακουρδάλειας. Τότε λένε, σύμφωνα και με τον θρύλο δεν υπήρχε πολύ νερό, υπήρχε ξηρασία και όταν έκτιζαν την Αγία Αικατερίνη προς την Κρήτου Τέρρα -τον 14ο αιώνα- και δεν υπήρχε νερό αγόραζαν γάλα από τη Ρήγαινα και έκτιζαν την εκκλησία με γάλα. Ο Διγενής επιθυμούσε να παντρευτεί τη Ρήγαινα, ωστόσο η Ρήγαινα δεν τον ήθελε, όμως δεν του έλεγε «όχι» για να μην τον θίξει. Σύμφωνα λοιπόν με τον μύθο του είπε πως αν της έφερνε νερό από την Πάνω Ακουρδάλεια στην έπαυλή της, που είχαν διατρήσεις, τότε θα τον παντρεύονταν.

Ο Διγενής αν και η περιοχή ήταν βραχώδης κατόρθωσε να ανοίξει αυλάκι με τα πόδια του και έφερε το νερό στην Πάνω Ακουρδάλεια. Όταν η Ρήγαινα κατάλαβε ότι θα τα κατάφερνε πήγε στο Λατσί για να βρει κάποιο πλοίο να φύγει, όταν όμως πήγε στο Λατσί δεν υπήρχε πλοίο. Τότε άπλωσε το σάλι της πάνω στη θάλασσα και κάθισε πάνω και απομακρύνονταν από την ακτή. Ο Διγενής όταν την είδε πήρε έναν βράχο και της τον έριξε. Ο βράχος έπεσε μπροστά της και τότε αυτή έρχονταν προς τα πίσω προς την ακτή. Ο Διγενής πήρε δεύτερο βράχο όμως η Ρήγαινα κατάφερε και έφυγε. Σήμερα συνέχισε, υπάρχουν δύο βράχοι στα Λουτρά της Αφροδίτης οι οποίοι ονομάζονται Διγενίδες. Αυτόν τον μύθο τον ακούγαμε από μικρά παιδιά είπε ο κοινοτάρχης της Κάτω Ακουρδάλειας.

Πρόσθεσε επίσης πως ο οικισμός Ακουρδάλεια μνημονεύεται σε παλαιό χειρόγραφο της περιόδου της Βενετοκρατίας.

Ηρεμία 

Στο χωριό επικρατεί γαλήνη και η αίσθηση της ηρεμίας. Το χωριό με το φυσικό του περιβάλλον και με την Κοιλάδα της Χρυσοχούς από κάτω είναι πλούσιο σε βλάστηση, αμπέλια, αμυγδαλιές, χαρουπιές, εσπεριδοειδή, σταφύλια και σιτηρά. Όλες οι κατοικίες είναι πετρόκτιστες δίδοντας έναν άλλο χαρακτήρα στην κοινότητα. Ο κοινοτάρχης που για ένα διάστημα κατοικούσε στη Σουηδία λόγω της καταγωγής της συζύγου του επέστρεψε πίσω το 1999 περίπου στην αγαπημένη του κοινότητα και έκτοτε  διαμένει σ’ αυτή μόνιμα. Είναι εκλελεγμένος κοινοτάρχης για δεύτερη θητεία. Στην κοινότητα της Κάτω Ακουρδάλειας σήμερα διαμένουν μόνιμα 52 κάτοικοι εκ των οποίων 45 Ελληνοκύπριοι. Πολλές κατοικίες κτίστηκαν στην κοινότητα από απόδημους που διαμένουν σε άλλες πόλεις. Ωστόσο, την Ακουρδάλεια την επισκέπτονται τις γιορτές και το καλοκαίρι με αποτέλεσμα οι διαμένοντας στην κοινότητα να αγγίζουν τους διακόσιους, όπως είπε. Οι περισσότεροι εκ των κατοίκων είναι συνταξιούχοι, υπάρχουν ωστόσο και κάποιοι κάτοικοι που είναι νεαρής ηλικίας, γύρω στην ηλικία των 35 ετών. Η  κοινότητα έχει έξι μαθητές δημοτικού και γυμνασίου που μεταβαίνουν στην Πόλη Χρυσοχούς.

Η κοινότητα της Ακουρδάλειας είπε ο κ. Θεοδοσίου κρατά με νύχια και με δόντια τα έθιμα του τόπου της, κατά την έκφρασή του, και οι οικογένειες είναι πολύ συνδεδεμένες μεταξύ τους. Η αστυφιλία ωστόσο «έχει χτυπήσει» την κοινότητα.

Ερωτηθείς σχετικά, ανέφερε πως η Ακουρδάλεια αρχικώς ήταν Κάτω Ακουρδάλεια και ο κόσμος ασχολείτο με την κτηνοτροφία. Κάποιοι εξ αυτών έκτισαν και μάντρες στην Πάνω Ακουρδάλεια, ακολούθως παντρεύτηκαν και κατοίκησαν εκεί. Πρόσθεσε πως οι δύο κοινότητες, η Πάνω και η Κάτω Ακουρδάλεια, είναι πολύ συνδεδεμένες και συνεργάζονται μεταξύ τους άψογα με τη διοργάνωση κοινών εκδηλώσεων. Οι κοινότητες δεν διαθέτουν ιερέα, ωστόσο ιερέας έρχεται από την κοινότητα της Γιόλου.

Ο κ. Θεοδοσίου εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι τις μικρές κοινότητες τις έχουν παραμελήσει. Σήμερα η κοινότητα συνέχισε, δεν διαθέτει χώρο για τη δημιουργία μιας παγκοινοτικής συγκέντρωσης και καταβάλλονται προσπάθειες επί τούτου. Ο κ. Θεοδοσίου αναφέρθηκε ακολούθως και στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν με την εγγραφή των δρόμων. Δρόμοι συνέχισε, που δεν είναι εγγεγραμμένοι δεν μπορούν να επιδιορθωθούν, προσθέτοντας πως δυστυχώς η ανάπτυξη παραμένει στάσιμη στην περιοχή.

Εκκλησία της Αγίας Παρασκευής

Σημείο κατατεθέν η παλαιά εκκλησία της Αγίας Παρασκευής που αποτελεί μνημείο σε ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον. Πρόκειται για ένα μικρό εκκλησάκι μεσαιωνικό ανακαινισμένο, αφιερωμένο στην Αγία Παρασκευή και που λειτουργεί κάθε 26η Ιουλίου. Μόνο τα 70 μέτρα του οδικού δικτύου που οδηγούν στο εκκλησάκι είναι εγγεγραμμένα και μόνο αυτά μπορούν να επιδιορθωθούν. Στην περιοχή φιλοξενείται και το Σπίτι των Μυλωνάδων, που βρίσκεται, όπως είπε ο κ. Θεοδοσίου, κοντά σε ένα επιβλητικό φαράγγι, περίπου 30 λεπτά με τα πόδια από το χωριό.

Ο επισκέπτης μπορεί ακόμη να κάνει πεζοπορία στα μονοπάτια της φύσης της περιοχή, Αφροδίτη, Άδωνις, Σμίγκες, και Φαράγγι του Άβακα αλλά και να ακολουθήσει τους δρόμους του κρασιού Λαόνας - Ακάμα και Βουνί - Στατός - Άγιος Φώτιος αλλά και κολυμπήσει στην παραλία της Λάρας.

Τα παλαιότερα χρόνια η κοινότητα της Ακουρδάλειας έσφυζε από ζωή. Στη δική του τάξη φοιτούσαν έξι μαθητές, προσθέτοντας πως υπήρχε ένας δάσκαλος που δίδασκε σε όλες τις τάξεις. Η ζωή τότε ήταν πιο καλή, παραδέχτηκε, προσθέτοντας πως σήμερα η Ακουρδάλεια έχει βελτιωθεί από πλευράς οδικού δικτύου και πληθυσμού. Μάλιστα, σημείωσε, την Ακουρδάλεια επισκέπτονται πάρα πολλοί τουρίστες.

Σύμφωνα με μια παράδοση είπε ο κοινοτάρχης, το χωριό απέκτησε το όνομά του από τη γαλλική φράση «au cours de l’ eau»  που σημαίνει μέσα στο νερό. Μια άλλη ερμηνεία αναφέρεται στη λέξη «Korda» που σημαίνει το μακρύ γερό σχοινί που κατασκευάζεται στο χωριό. Στο χωριό, όπως εξήγησε ο κ. Θεοδοσίου, οι περισσότεροι ήταν βοσκοί που είχαν πολλά ζώα και τα εντόσθια των ζώων τα αποξήραιναν και δημιουργούσαν μια χορδή που την ονομάζανε κούρδαλα. Ήταν, όπως είπε χαρακτηριστικά, ένα γερό σχοινί. Το μικρό χωριό έχει παραδοσιακό χαρακτήρα, στα στενά δρομάκια του ακούς το κελάηδισμα των πουλιών, το φυσικό περιβάλλον της Ακουρδάλειας είναι μοναδικό και πλούσιο, ενώ η κοινότητα διαθέτει και ποικιλία κυπριακών αρωματικών βοτάνων.