Ένα πρωινό του Ιουνίου, στη Στέγη Καϊμακλίου «Αρχάγγελος Μιχαήλ» στη Λευκωσία, η ομάδα θεάτρου συγκεντρώνεται για την ετοιμασία της φωτογράφισης για την αφίσα της παράστασης «Βουράτε ν' αρμάσουμεν την Αντριανού» του Μ. Γ. Πιτσιλλίδη που ανεβαίνει στις 2 Ιουλίου στο Wherehaus 612 στη Λευκωσία. Η Λήδα Καραγιάννη, ηθοποιός και θεατρική παιδαγωγός δίνει ένα νυφικό στην Ελένη ή Αντριανού, όπως ονομάζεται ο χαρακτήρας τον οποίο υποδύεται στην παράσταση, που ετοιμάζει η ομάδα τους τελευταίους μήνες. Ο κ. Ανδρέας, που υποδύεται τον Μακρύσαββα, πατέρα της Ελένης και κοινοτάρχη του χωριού, δοκιμάζει μια τραγιάσκα, ένα καπέλο σε στυλ εφημεριδοπώλη. Η Παναγιώτα η δίδυμη αδελφή της Ελένης υποδύεται τη μικρή αδελφή της Αντριανούς και την κ. Φωφώ στο έργο, φοράει ένα καλοκαιρινό φορεματάκι με μια ζακέτα ταγιέρ. Η Πατούλα και η Ευφροσύνη που υποδύονται τη σύζυγο και την πεθερά, προτιμούν να μείνουν με την ενδυμασία τους. Ενώ η Αιμιλία ή Σοφούλα, η προξενήτρα του χωριού καμαρώνει με ένα μπλε κλαδωτό φόρεμα. Η Αλίκη και η Αντρούλα, οι γειτόνισσες στο έργο, δοκιμάζουν τις εμπριμέ μπλούζες που τους προτείνει η Λήδα. Στο έργο του Μ. Γ. Πιτσιλλίδη, ακολουθούμε τις κωμικοτραγικές περιπέτειες που διαδραματίζονται γύρω από τις εναγώνιες προσπάθειες των κατοίκων ενός κυπριακού χωριού να παντρέψουν, επιτέλους, την Αντριανού, μια επιλεκτική νεαρή που θέλει επειγόντως γαμπρό από την πόλη.
Η Στέγη Καϊμακλίου «Αρχάγγελος Μιχαήλ» βρίσκεται στην οδό Γιάννη Τσιαττάλα, εμπνευστή της στέγης. Η Κοινοτική Επιτροπή Καϊμακλίου υλοποίησε την ιδέα της το 1984 και έκτοτε η στέγη παρέχει φροντίδα σε άτομα τρίτης ηλικίας και άλλες ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες.
«Στη στέγη μας φιλοξενούμε κυρίως άτομα τρίτης ηλικίας, άτομα με άνοια όπως επίσης άτομα μικρότερης ηλικίας που αντιμετωπίζουν ψυχικές διαταραχές, κάποια περιστατικά τα οποία έρχονται προσωρινά για αποκατάσταση, όπως και χρόνια περιστατικά με ανάθεση από το Υπουργείο Υγείας» εξηγεί η διευθύντρια της στέγης κ. Έρση Παπαγιάννη. Σαράντα ένα χρόνια μετά, με την ίδια φιλοσοφία, με αγάπη προς τον άνθρωπο, αξιοπρέπεια και σεβασμό η στέγη επιδιώκει να προσφέρει υψηλής ποιότητας, ολιστική και επιστημονικά τεκμηριωμένη φροντίδα. «Για να μπορέσει να προσφέρει αυτή τη φροντίδα η στέγη ενώνει δυνάμεις με καταξιωμένους ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς με έναν από τους στόχους, πέρα από την καθημερινή φροντίδα, την ενίσχυση της κοινωνικής συμμετοχής και της ενεργού γήρανσης, αποτρέποντας τον κοινωνικό αποκλεισμό και ενδυναμώνοντας την προσωπική ταυτότητα κάθε ατόμου» προσθέτει.
Η στέγη ηγείται δύο παγκόσμιων κινημάτων. Το κίνημα γενναιοδωρίας και προσφοράς, «Given Tuesday», το οποίο αριθμεί πέραν των 140 χρονών και το «Geri Olympics», ένα πρόγραμμα αφιερωμένο στην προώθηση της ευεξίας, της ενεργού ζωής και της κοινωνικής συμμετοχής των ηλικιωμένων μέσω προσαρμοσμένων αθλημάτων και δραστηριοτήτων.
«Ο πολιτισμός, το θέατρο σε αυτή την περίπτωση, δίνει τη δυνατότητα της καλλιτεχνικής έκφρασης στους ανθρώπους της δομής και σε αρκετούς δίνει την ευκαιρία να το δοκιμάσουν για πρώτη φορά στη ζωή τους» αναφέρει η κ. Παπαγιάννη.
Φέτος είναι η τρίτη χρονιά αυτής της πρωτοβουλίας και ο πρώτος χρόνος που η Λήδα Καραγιάννη ανέλαβε τη διδασκαλία της ομάδας θεάτρου. Ο θίασος των οκτώ, με ηλικίες από 40 μέχρι 87 χρόνων, ανεβάζει ήδη τη δεύτερη παράσταση της χρονιάς. «Τα Χριστούγεννα είχαμε ανεβάσει το 'Σκρουτζ', έτσι για την καλοκαιρινή παραγωγή έψαχνα ένα έργο με διαφορετικό ύφος, κωμωδία ιδανικά. Η ομάδα προτιμούσε να ανεβάσουμε ένα κυπριακό έργο. Μετά από έρευνα επέλεξα το «Βουράτε ν' αρμάσουμεν την Αντριανού» του Μ. Γ. Πιτσιλλίδη. Η ιστορία έχει το στοιχείο της παρεξήγησης που προκαλεί το κωμικό στοιχείο κάτι που μου άρεσε πολύ. Παρατήρησα ότι νιώθουν πιο κοντά τους αυτό το έργο, το απολαμβάνουν περισσότερο όχι μόνο επειδή είναι κωμωδία, αλλά γιατί στο κυπριακό έργο καταλαβαίνουν καλύτερα τους χαρακτήρες αφού τους είναι πιο οικείοι»
«Είναι η πρώτη μου χρονιά ως θεατρολόγος στη δομή, είμαι εξωτερική συνεργάτης και συναντιόμαστε με την ομάδα δύο φορές τη βδομάδα. Απολαμβάνω να δουλεύω με άτομα τρίτης ηλικίας, μια περίοδο της ζωής που βρίσκω πολύ γοητευτική γενικότερα και λόγω της σύνδεσης με τη γιαγιά μου. Νιώθω ότι σιγά-σιγά τους κέρδισα γιατί αισθάνονται την πρόθεσή μου, ότι δεν είμαι εκεί απλά για ένα επιπλέον εισόδημα αλλά γιατί πραγματικά απολαμβάνω να είμαι μαζί τους. Κάποια άτομα στην ομάδα αγαπούσαν ανέκαθεν το θέατρο, άλλα το αγκάλιασαν γιατί είναι μια ευκαιρία να είναι δημιουργικοί» εξηγεί η Λήδα.
Όσον αφορά την προσέγγισή της στη διδασκαλία, η Λήδα επέλεξε τον αυτοσχεδιασμό λόγω της ιδιαιτερότητας της ομάδας. «Δεν μαθαίνουμε ατάκες αλλά κινούμαστε με βάση τον αυτοσχεδιασμό σύμφωνα με τον στόχο της κάθε σκηνής και με τα δεδομένα του χαρακτήρα μας στην κάθε συνθήκη. Το ωραίο με αυτή την προσέγγιση είναι ότι δεν επαναλαμβανόμαστε και κάθε φορά μπορεί να βγει κάτι καινούργιο».
«Όταν έγινε η πρώτη απόπειρα να παρουσιάσουμε την παράσταση Σκρουτζ, για να είμαι ειλικρινής είχα ενδοιασμούς. Καλή η ιδέα, αλλά πώς θα γίνει; Όμως, με πείσμα και με κατανόηση το βγάλαμε το έργο. Και ήταν πάρα πολύ ωραία! Είχε επιτυχία! Αυτό που κάνουμε δεν υπάρχει σε άλλες δομές. Είναι μια απόφαση με ευθύνη. Δεν είναι εύκολο. Θέλει αγάπη, κατανόηση, υπομονή. Όλες αυτές τις ποιότητες πρέπει να τις έχεις έμφυτες μέσα σου για να μπορέσεις να αποδώσεις. Η Λήδα από την αρχή κατάλαβα ότι αγαπά αυτό που κάνει, κάτι που θεωρώ είναι μεγάλη τέχνη.Έχει το κουράγιο να δώσει μια οδηγία και μια και δυο και τρεις φορές, έναν τρόπο απόδοσης μιας φράσης για παράδειγμα. Όλα αυτά είναι υπέρ της. Διότι έχει απόδοση. Μπορεί σήμερα να μην έχει, αλλά θα έχει αύριο, κάποια στιγμή θα έχει» εξηγεί ο Αντρέας Κλεάνθους, ο μόνος άνδρας στον θίασο που η εμπειρία του στο θέατρο πάει πίσω στα μαθητικά του χρόνια στο Παγκύπριο Γυμνάσιο.
Το θέατρο πέρα από την καλλιτεχνική έκφραση βοηθά στις γνωστικές λειτουργίες γενικότερα. «Είδα πρόοδο, όσον αφορά την άνεση με τον αυτοσχεδιασμό αλλά και στο τι πληροφορία μπορούν να συγκρατήσουν όντας άτομα με γνωστικές εκπτώσεις. Στόχος μου είναι να νιώσουν σημαντικοί ο κάθε ένας τους ξεχωριστά αλλά και μαζί ως ομάδα. Σημασία έχει να περάσουν ωραία μέσα από τη διαδικασία, να κοινωνικοποιηθούν και να βοηθηθούν πρακτικά στη συγκέντρωση και στα αντανακλαστικά τους. Η δημιουργία αφίσας είναι μέρος της διαδικασίας παραγωγής μιας παράστασης και είναι σημαντικό να συμπεριλάβουμε όλα τα στάδια παραγωγής και για εκπαιδευτικούς σκοπούς αλλά και για να τους δείξω ότι τους αντιμετωπίζουμε σοβαρά και ισάξια και ότι όταν θέλουμε μπορούμε να ξεπεράσουμε φυσικά και νοητικά εμπόδια» τονίζει η Λήδα.
«Πρόσεξα ότι όταν έρθει η μέρα που έχουμε θέατρο «τριβιτζιάζονται» να έρθουν στο θέατρο. Δεν πρέπει να σταματήσει, πρέπει η δομή να το κρατήσει με νύχια και με δόντια γιατί είναι κάτι καλό. Σε εκείνες τις δύο ώρες, έρχεσαι εδώ και ξεχνάς όλα σου τα προβλήματα. Όταν είμαι εδώ είμαι άλλος άνθρωπος. Ξεφεύγω από τη ρουτίνα της δομής, ηρεμώ» τονίζει ο Αντρέας.
Είναι η πρώτη φορά που ανεβαίνει παράσταση από άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με γνωστικές εκπτώσεις που διαμένουν σε δομή. «Οι κλειστές δομές δεν είναι χώροι όπου κάποιος θα μπει για να πεθάνει. Είναι χώροι στους οποίους συνεχίζουν να ζουν. Υπάρχει ζωή, υπάρχει όραμα, υπάρχουν στόχοι τους οποίους βάζουν οι άνθρωποι καθημερινά εδώ. Αυτό που κάνουν οι κλειστές δομές είναι να παρέχουν φροντίδα και εικοσιτετράωρη παρακολούθηση, αλλά επίσης να μπορούν να δίνουν ευκαιρία στους ανθρώπους που η ζωή τους τα έφερε έτσι, ώστε να πρέπει να μπουν σε δομή, να συνεχίζουν να ονειρεύονται και να κάνουν πράγματα. Όσον αφορά το θέατρο, η δική μας προσπάθεια είναι να μπορέσουμε να ευαισθητοποιήσουμε κι άλλες στέγες, να μοιραστούμε αυτή την πρωτοβουλία. Πόσο όμορφα θα ήταν κάποια στιγμή να ανεβούν κι άλλες παραστάσεις από άλλες κλειστές δομές της Κύπρου και γιατί όχι να αγωνιστούμε μεταξύ μας, για να δώσουμε και βραβεία στους ανθρώπους οι οποίοι μπαίνουν στη διαδικασία ολόχρονα να μάθουν κάποιους ρόλους» επισημαίνει η κ. Παπαγιάννη.
«Αν έλεγες στον κ. Ανδρέα πριν κάποια χρόνια ότι ξέρεις θα ξεκινήσεις μαθήματα θεάτρου και θα ανεβάσετε και παράσταση, θα έλεγε 'αποκλείεται, ούτε στα τρελά μου όνειρα δεν θα γίνει αυτό'. Όμως, όταν υπάρχει θέληση, η τέχνη μπορεί να μπει σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωή μας. Φτάνει να είναι δίπλα μας άτομα που μας σέβονται και μας ενθαρρύνουν... Έχω μέσα μου τη φράση που είπε μια μέρα ο κύριος Αντρέας 'δεν έχω τίποτα άλλο να περιμένω εκτός από το θέατρο'. Το ότι έκανα έναν άνθρωπο μέσα σε μια κλειστή δομή να περιμένει την ημέρα πριν να κάνει θέατρο για μένα σημαίνει ότι πέτυχα κάτι, ότι έκανα έναν άνθρωπο να έχει προσδοκία για κάτι, είναι πολύ σημαντικό» σημειώνει η Λήδα.
Ταυτότητα παράστασης:
Διασκευή έργου-σκηνοθεσία: Λήδα Καραγιάννη
Παραγωγή: Στέγη Καϊμακλίου «Αρχάγγελος Μιχαήλ» (ΑΜΕΝ)
Πρωταγωνιστούν: Αντρέας Κλεάνθους, Παναγιώτα Χαριλάου, Ελένη Νεάρχου, Παναγιώτα Νεάρχου, Αιμιλία Γεωργιάδου, Ευφροσύνη Ιακώβου, Αλίκη Βουνιώτη
Φιλική συμμετοχή: Λήδα Καραγιάννη, Θάνος Καραγιάννης, Τεύκρος Σαββίδης
Η παράσταση «Βουράτε ν' αρμάσουμεν την Αντριανού» θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 2 Ιουλίου 2025, στις 11.00π.μ. στο θέατρο Wherehaus 612 στην οδό Μιχαήλ Κασουλίδη 5, Παλλουριώτισσα. Είσοδος ελεύθερη.
