Το Reddit δεν είναι ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης που έχει «πιαστεί» στο ελληνόφωνο διαδίκτυο. Οριακά είναι μέσο κοινωνικής δικτύωσης γιατί βασίζεται περισσότερο στις «ομάδες» παρά στον «τοίχο» για να μιλήσουμε με όρους Facebook. Όμως είναι πολύ μεγάλο στις ΗΠΑ και σε πολλές άλλες χώρες κυρίως γιατί οι ομάδες αυτές, τα φόρουμ, καλύπτουν πάρα πολλά θέματα, είναι ζωντανά και έχουν πολύ μεγάλη συμμετοχή.

Όμως, όπως και στις ομάδες στο Facebook και στα δωμάτια του Clubhouse και όπου αλλού υπάρχει η έννοια της ομάδας, είναι οι συντονιστές αυτοί που επωμίζονται το βάρος της λειτουργίας τους. Έχουν δύο δουλειές κυρίως: η πρώτη είναι να φροντίζουν ν’ ανεβάζουν οι ίδιοι συχνά για να κρατούν τις συζητήσεις ζωντανές και η δεύτερη να κατεβάζουν κακόβουλα σχόλια, ψευδείς ειδήσεις, ρητορική μίσους. Αν θέλεις να διατηρήσεις μια ομάδα με σοβαρότητα θα πρέπει να τα κάνεις όλα αυτά και να είσαι αυστηρός. Ειρήσθω εν παρόδω σας περιμένω και στη δική μου ομάδα, τις «Ψηφιακές Κυριακές», στο Facebook όπου κουβεντιάζουμε, τι άλλο, για τα social media.

Το ότι είναι μια βαριά δουλειά που απαιτεί αφοσίωση και χρόνο το γνωρίζουμε όσοι ασχολούμαστε. Όμως, δύο πρόσφατες μελέτες του Northwestern University, του πιο παλιού Πανεπιστημίου του Ιλινόις και ενός από τα καλύτερα στον κόσμο, μας άνοιξαν τα μάτια. Τι διαπίστωσαν οι επιστήμονες μελετώντας το Reddit; Ότι σε εργατοώρες η δουλειά των συντονιστών αξίζει τουλάχιστον 3,4 εκατ. δολάρια τον χρόνο, ποσό που αντιστοιχεί στο 2,8% των εσόδων της πλατφόρμας για το 2019.

Τον Μάρτιο του 2012 είχα γράψει ένα άρθρο στο PC Magazine με τίτλο «Φτηνό κρέας για τις πολυεθνικές», με θέμα το πώς οι Big Tech πλουτίζουν στην πλάτη μας με το περιεχόμενο που εμείς ανεβάζουμε. Από τότε το σκέφτομαι αρκετά συχνά και με ευχαρίστηση βλέπω πως έχουν αρχίσει κι άλλοι να καταλαβαίνουν αυτόν τον μηχανισμό. Δυστυχώς όχι πολλοί ακόμα. Ελπίζω ότι οι μελέτες του Northwestern θα συμβάλλουν περισσότερο. Γιατί κατάφεραν να βάλουν «τιμή» στην εργασία που παράγεται από τις στρατιές αυτές των εθελοντών που προσφέρουν όχι σε μια ΜΚΟ αλλά σε μια κερδοφόρα εταιρεία (και πόσο κερδοφόρα!). Ακόμα καλύτερα, δημιούργησαν έναν όρο για να αναφερόμαστε σ’ αυτόν, την «επιδότηση εργασίας δεδομένων»

Για την πρώτη μελέτη με τίτλο «Measuring the Monetary Value of Online Volunteer Work», οι ερευνητές συνεργάστηκαν με συντονιστές σε δεκάδες φόρουμ του Reddit και υπολόγισαν τον χρόνο που χρειάστηκαν για να εκτελέσουν μια ποικιλία ενεργειών, όπως η έγκριση αναρτήσεων, η αφαίρεση σχολίων και το μπλοκάρισμα χρηστών. Για τη δεύτερη μελέτη με τίτλο «All That’s Happening Behind the Scenes: A Data-Driven Analysis of Volunteer Moderator Labor on Reddit», οι ερευνητές κατέγραψαν ότι οι δραστηριότητες των συντονιστών δεν σχετίζονται αποκλειστικά με ενέργειες ρουτίνας, όπως η απόκρυψη σχολίων. Περιλαμβάνουν επίσης επιμέλεια του περιεχομένου, όπως η τοποθέτηση ετικετών για τη διευκόλυνση των αναζητήσεων των χρηστών.

Διαπίστωσαν ότι όλοι οι συντονιστές του Reddit ξοδεύουν τουλάχιστον 466 ώρες ημερησίως εκτελώντας τις απλές συντονιστικές ενέργειες στην πλατφόρμα. Είναι η εκτίμηση για το κατώτατο όριο, καθώς η μελέτη δεν μπορούσε να λάβει υπόψη όλες τις ενέργειες που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ενέργειες συντονισμού. Χρησιμοποιώντας τη μέση ωριαία αμοιβή στις ΗΠΑ για παρόμοιες αμειβόμενες υπηρεσίες που αντλήθηκαν από την πλατφόρμα ελεύθερων επαγγελματιών UpWork (20 δολάρια/ώρα), υπολόγισαν το ποσό των 3,4 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.

Αυτά είναι μόνο για το Reddit. Δεν θέλω καν να φανταστώ τι ποσό μαζεύεται και για τα υπόλοιπα. Οι θεωρίες της «οικονομίας του δωρεάν», με βάση τις οποίες οι κοινότητες των προγραμματιστών έχτισαν το ανοιχτό λογισμικό και τις συνεργατικές πλατφόρμες, έγιναν τελικά όχημα πλουτισμού των social media. Και όλοι εμείς που τις χρησιμοποιούμε, ακόμα περισσότερο εκείνοι που ασχολούνται πιο πολύ όπως οι συντονιστές, είμαστε το απλήρωτο εργατικό δυναμικό τους.